Điều gì làm nên “giấc mơ” Shen Yun?
Shen Yun là gì mà MC Thanh Bạch đã xúc động chia sẻ rằng “Nếu trong cuộc đời của chúng ta có rất nhiều mơ ước thì đây là một chương trình đẹp hơn những giấc mơ”?
Không chỉ riêng MC Thanh Bạch, mà còn rất nhiều các vị quan khách tham dự Sự kiện tìm hiểu Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun vào thứ Tư ngày 27/3 do Công ty Văn hóa Truyền thống Việt Mỹ tổ chức tại khách sạn Sofitel Sài Gòn, đã thực sự choáng ngợp khi biết trên thế giới có tồn tại một loại hình nghệ thuật đỉnh cao như vậy.
Từng có cơ hội thưởng thức trực tiếp buổi biểu diễn của Shen Yun, Biên đạo múa John Huy Trần vẫn xúc động khi chia sẻ cảm nhận:
“Mình đã xem show này ở Canada 2 năm trước. Nguyên chương trình rất tuyệt vời. Lúc mình xem thì mình bỏ quên tất cả mọi thứ vì nó rất magical!”
Tham gia giao lưu trong chương trình còn có Biên đạo múa, NSƯT Trần Phú, ông cảm thán:
“Đêm nay tôi chỉ có thể nói hai chữ rất ngắn gọn… Tuyệt vời! Thật lòng mà nói văn hóa cổ đại của Trung Hoa vĩ đại như thế nào thì chúng tôi chỉ có thể hiểu được qua một số tác phẩm văn học như Hồng Lâu Mộng, Đông Châu liệt quốc, Tây Du Ký hoặc qua những bài thơ của Bạch Cư Dị, Đỗ Phủ hoặc Lý Bạch. Nhưng đêm nay chúng tôi may mắn được xem và được nghe giới thiệu về múa truyền thống của Trung Hoa. Phải nói là hết sức độc đáo. Theo tôi, cái gì cũng quyến rũ, cái gì cũng lôi cuốn. Như MC giới thiệu, những vị Thần múa chứ không phải người múa nữa. Công phu lắm, điêu luyện lắm và tuyệt vời lắm.”
Còn Biên đạo múa, Phó chủ tịch HNS Múa, Chủ tịch HĐNT HNS Múa TP, NSND Đặng Hùng, qua lăng kính của bản thân đã giúp các vị quan khách tham dự chương trình có cái nhìn tổng quan hơn về nghệ thuật biểu diễn múa nói chung và Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun nói riêng:
“Biểu diễn về múa có những đặc trưng. Một là động tác, hai là đội hình, ba là tuyến múa, bốn là hình thể và năm là cảm xúc – Năm cái này cộng lại thì mới trở thành ngôn ngữ múa. Thì ở đây hoàn chỉnh, hoàn chỉnh đến mức độ ta có thể đếm từng cái, từng loại…”
Người nghệ sĩ gạo cội tiếp tục cho hay:
“Kỹ thuật tới mức độ điêu luyện… Một là vấn đề năng khiếu bẩm sinh, thứ hai là học tập, ba là lao động rèn luyện, thứ tư là khám phá và thứ năm là sáng tạo. Năm yếu tố đó cộng lại thì trở thành năng lực. Ở đây, tôi cho là trên năng lực. Dễ hiểu hơn, là tuyệt vời, trên tuyệt vời!”
Vậy điều gì đã làm nên những người nghệ sĩ biểu diễn ấy, để rồi chỉ qua những tiết mục vũ đạo Shen Yun, người xem có thể như được chạm tới từng cung bậc cảm xúc thuần khiết mà đầy rung cảm về cả nghệ thuật và văn hóa đến vậy?
Điều gì đã làm nên người nghệ sĩ múa Shen Yun?
1. Sự khổ luyện
Theo NSND Đặng Hùng, đó chính là sự khổ luyện, luyện đến mức những kỹ thuật múa ấy đã trở thành bản năng của người nghệ sĩ. Cùng chia sẻ cảm nghĩ ấy, nhà văn, nhà phê bình văn học, Nguyên Chủ tịch Hội nhà văn TP.HCM và Phó chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam Lê Quang Trang cho hay:
“Tôi rất ấn tượng về vũ đạo. Vũ đạo có thể nói là cao cường và vượt lên trên tất cả những kỹ thuật. Nói như một nghệ sĩ múa nổi tiếng, người bạn thâm niên của tôi Đặng Hùng thì là vượt qua kỹ thuật, đến như là bản năng, đạt một chuẩn mực rất cao về mặt nghệ thuật và trí tuệ.”
Đạo diễn Trần Hòa Yên (VTV9, Đài Truyền hình Việt Nam) thực sự thán phục tâm huyết của người nghệ sĩ Shen Yun. Cô chia sẻ:
“Người nghệ sĩ thực thụ khi bước lên sân khấu, họ phải đặt hết tâm huyết của mình. Người ta nói người nghệ sĩ ở ngoài phải khổ luyện hơn 200% thì lên sân khấu mới đạt được 100%. Nhưng khi xem clip thì nghệ sĩ múa [Shen Yun] thậm chí bỏ 300% để có được phút thăng hoa trên sân khấu. Điều đó rất đáng trân trọng.”
Là người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, MC Thanh Bạch chia sẻ về việc tôi rèn phẩm chất của người nghệ sĩ:
“Chỉ cần sự sơ xuất trên sân khấu của một người, nó làm ảnh hưởng chất lượng đến toàn đoàn, một nhạc công chơi không chính nốt, không đủ nốt thì ảnh hưởng đến cả đoàn nhạc và cả đội múa nữa. Tất cả những điều đó đòi hỏi chuẩn rất cao, mà chuẩn đó muốn đạt được là sự nỗ lực hết sức mình và làm tốt nhất trong khả năng có thể. Và người nghệ sĩ thăng hoa, quan trọng là cả một tập thể thăng hoa, từ các nhạc sĩ, cho đến các vũ công, sự thăng hoa đó làm bùng nổ trong khán phòng. Một cảm xúc thăng hoa mà xem xong rồi,… nó góp phần giải quyết những vấn đề của mỗi con người, về sức khỏe, về tâm lý lẫn tinh thần v.v…”
Đồng cảm với những người nghệ sĩ Shen Yun, Biên đạo múa, NSƯT Xuân Va xúc động:
“Ngồi xem nhìn những giọt mồ hôi rơi xuống thương lắm, nó gây nên một cảm xúc rất sâu mà thực vô cùng. Cho nên là xem mình phục lắm, phục các bạn, các em, thậm chí là các con trên sân khấu, đổ mồ hôi, nước mắt, thậm chí cả máu, không biết nói sao, thấy thương lắm.”
Thật vậy, để có thể đạt tiêu chuẩn về mặt kỹ thuật của một diễn viên múa Shen Yun, cần một ý chí vững như thép, và tay chân mềm như liễu, cần đột phá cực hạn của thân thể để biết rằng giới hạn duy nhất nằm ở quan niệm của con người, cần luyện tập ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, cần phải đối diện với nỗi sợ từ đáy lòng và chiến thắng nó, cần trải qua hơn một trăm lần thất bại, mới có được một ngàn lần thành công trên sân khấu…
“Thật tinh khôi, hoàn hảo. Bạn có thể thấy mỗi động tác đã được luyện tập hàng trăm nghìn lần, cả các cử động nhỏ như nghiêng đầu hay đặt bàn chân. Bạn có thể thấy sự kỷ luật hoàn hảo, bạn biết họ đặt tâm vào nghệ thuật của mình. Và thật đáng kinh ngạc khi thấy điều đó, bạn không thể chiêm ngưỡng mà không thấy thán phục”, vũ công Nicole Wong chia sẻ.
Không chỉ cảm thán về kỹ thuật hay trình độ biểu diễn, Thầy thuốc Nhân dân, GS. TS. Nguyễn Đức Công, Giám đốc BV Thống Nhất TP.HCM đã chia sẻ chân thành về sự khổ luyện vượt qua mọi giới hạn của những người nghệ sĩ Shen Yun:
“Tôi thán phục sự khổ luyện của những nghệ sĩ đó, sự tài tình của biên đạo, của những người sáng tạo ra chương trình này, đã phối hợp rất nhiều nghệ thuật với nhau. Qua cái này người ta thấy rằng con người có những khả năng kỳ diệu, có thể làm những việc mà chúng ta nghĩ rằng không thể làm được.”
Tuy vậy, sự khổ luyện đã đủ để làm nên một người nghệ sĩ của Shen Yun hay chưa? Vũ công Ngọc Anh bày tỏ sự ngạc nhiên về một điều thú vị đã gặt hái được thông qua chương trình giới thiệu:
“Điều Ngọc Anh ấn tượng nhất là khi họ nói về nhảy múa, về âm nhạc, thì cái họ nói nhiều nhất là đạo đức của một người diễn viên múa, của một người làm nhạc hay bất kỳ điều gì thì họ nhấn mạnh rất nhiều về việc phải tu đạo đức của mình trước. Trước khi làm một người diễn viên tốt thì là người tốt trước đã.”
Khổ luyện, ý chí kiên trì miệt mài và luôn khiêm nhường bằng một tâm thái thuần tịnh, có lẽ đó là những điều mà mỗi người có thể cảm nhận được về những người nghệ sĩ biểu diễn của Shen Yun. Đó là sự hòa điệu từ cả tâm hồn lẫn trí tuệ, hòa quyện của lòng ham học hỏi và khiêm tốn chân thành. Có lẽ chính vì vậy mà sau khi được xem giới thiệu về Shen Yun, GS. TS. Nguyễn Đức Công đã thốt lên rằng:
“Vẻ đẹp của Shen Yun có thể nói là tuyệt vời cho tất cả các giác quan của con người, nó làm cho cuộc sống yêu đời hơn, muốn sống hơn và cảm thấy cuộc sống này rất tươi đẹp.”
2. Thăng hoa từ nội tâm
MC Thanh Bạch chia sẻ: “Chỉ cần 1 phút trên sân khấu, con người bạn thế nào, nội tâm ra sao đều bị mọi người nhìn thấy hết.” Vậy nên khi còn là sinh viên, anh được các thầy dạy bảo rằng “Phần chuyên môn phải học sau, đạo đức phải học hàng đầu. Vì đó mới là con đường dài.”
Vũ công Ngọc Anh tâm đắc chia sẻ thêm về suy nghĩ của mình về người nghệ sĩ Shen Yun:
“Tĩnh… Đối với Ngọc Anh thì nó quá tĩnh, kể cả trên sân khấu dù có thể nào đi chăng nữa thì lòng người không tĩnh thì trên sân khấu sẽ không được như vậy.”
Thực vậy, điều đặc biệt khi xem Shen Yun mà hầu hết khán giả khắp nơi trên thế giới đều ghi nhận là sự phối hợp rất chuẩn xác, đồng đều giữa dàn nhạc với những nghệ sĩ biểu diễn, giữa những người nghệ sĩ biểu diễn qua các tiết mục, trong mỗi từng tiết mục, từng động tác, nhịp thở. Khi chiêm ngưỡng những tiết mục ấy, khán giả có cảm nhận dường như họ không phải là những thực thể độc lập mà là một chỉnh thể đồng nhất.
Vậy Shen Yun đã làm nên điều đó như thế nào? Như chia sẻ của những người nghệ sĩ trong đoàn nghệ thuật Shen Yun, trong mỗi phút đời sống hàng ngày, dù rèn luyện hay biểu diễn, mỗi người trước tiên phải học cách buông xả phần bản ngã của mình, học cách khiêm tốn chân thành, cần biết thành công không phải nhờ một cá nhân, mà nhờ vào tinh thần tập thể, học cách đồng hóa thân tâm của mình với các giá trị phổ quát Chân – Thiện – Nhẫn, học cách hoàn thiện bản thân trước khi thay đổi thế giới. Vậy nên, khán giả sẽ cảm nhận được sự phối hợp nhuần nhuyễn, không chút vị tư trên sân khấu của cả tập thể các diễn viên múa Shen Yun.
MC Thanh Bạch chia sẻ:
“Khi được giới thiệu về toàn bộ hệ thống của Đoàn Nghệ thuật Shen Yun, tôi cảm thấy rằng sự thông cảm và hiểu nhau cực kỳ quan trọng. Nếu mình không có nhịp cầu thông hiểu lẫn nhau thì sẽ phát sinh rất nhiều vấn đề trên thế giới và ngay giữa bản thân hai người cùng là những dân tộc khác nhau hoặc cùng một nước nhưng lại là các dân tộc anh em, nếu chưa có sự thông cảm và hiểu thì sẽ có nhiều bất đồng, khó thống nhất… Nó là sự gặp gỡ giữa nghệ thuật và khoa học. Nghĩa là sự kết hợp đó phải như toán học, nó không cho sai số, nhưng nó cũng đầy cảm xúc chứ không khô cứng như toán học mà nó phải là nghệ thuật… Cho nên đây là sự phối hợp vô cùng tuyệt vời, nó ăn khớp với nhau đến từng chi tiết.”
3. Dũng khí lội ngược dòng
2019 là năm thứ 13 liên tiếp Đoàn Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun trở lại lưu diễn trong những nhà hát lớn tại gần 150 thành phố trên khắp châu Âu, châu Mỹ, châu Úc, và châu Á.
Được thành lập bởi các nghệ sĩ gốc Hoa và có trụ sở tại New York – Hoa Kỳ, Đoàn Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun với sứ mệnh hồi sinh nền văn minh 5.000 năm Trung Hoa thông qua thứ ngôn ngữ không biên giới là âm nhạc và vũ đạo, đã giúp hàng triệu khán giả trên thế giới được trải nghiệm và khám phá văn hoá Đông phương cổ xưa, các giá trị đạo đức và nét độc đáo đa dạng của một trong những nền văn minh lâu đời nhất của nhân loại.
Thông qua vũ đạo và âm nhạc, Shen Yun đã truyền tải văn hóa truyền thống, giúp cho bất kỳ một dân tộc nào cũng có thể thưởng thức trọn vẹn những tiết mục đặc sắc, hướng tới những giá trị cao hơn từ thẳm sâu trong tâm hồn. Các tiết mục múa luôn được dàn dựng mới hàng năm, mang đậm tính văn hóa, đưa khán giả vào một cuộc hành trình tới cao nguyên Tây Tạng hùng vĩ, những bờ sông dài bên các ngôi làng dân tộc Thái, hay thảo nguyên Mông Cổ bao la… Đó cũng có thể là những giai thoại vốn được yêu thích từ cổ chí kim như Tây Du Ký, Na Tra, Võ Tòng; hay những nhân vật cao thượng mà tấm gương đạo đức vẫn còn rất phù hợp với cuộc sống hiện đại như nữ anh hùng Hoa Mộc Lan, danh tướng bất bại Hàn Tín, trung thần dũng liệt Nhạc Phi, v.v…
NSND Đặng Hùng chia sẻ trong chương trình rằng:
“Xem chương trình về văn minh 5.000 năm, trong lòng mình nhận ra một điều, là [họ] đang đi ngược dòng, ngược dòng một cách rất dũng cảm. Trong khi người ta đang đi tìm con đường mới, con đường khác, không để ý tới truyền thống nhiều thì mình đang đi vào con đường đó. Mà không phải truyền thống ở gần gần đây đâu, mà là truyền thống ở thời tiền sử… Không có dân tộc không có truyền thống. Mà không có truyền thống thì cũng không có dân tộc, cho nên đặt vấn đề truyền thống là tuyệt vời. Tôi cho rằng vấn đề truyền thống hôm nay là tuyệt vời.”
Biên đạo múa, NSƯT. Trần Phú còn “nhận thấy tinh thần, cái hồn cốt của văn minh 5.000 năm được Shen Yun sáng tạo bằng những hơi thở rất thời đại, rất quý giá.”
Chuyên viên tư vấn tâm lý trẻ em và hôn nhân gia đình, bà Nguyễn Thị Hằng chia sẻ điều bất ngờ:
“Hướng khôi phục văn hóa truyền thống mà Shen Yun đi tới là điều rất nhiều đất nước khác muốn mà không làm được, nhưng riêng Shen Yun lại làm được. Cái tuyệt vời của họ là không phải trên đất nước của họ mà là trên đất Mỹ xa xôi.”
“Là người gốc Hoa sống ở Việt Nam và từng sống ở California, tôi cảm thấy khá chia cắt với nền văn hóa của mình và chưa bao giờ thực sự có gì đó kết nối tôi với di sản Trung Hoa. Thật tuyệt khi đến đây và xem màn trình diễn tuyệt đỉnh về văn hóa này. Thực sự hy vọng được xem [Shen Yun] khi nào đó trong tương lai” – Vũ công Nicole Wong chia sẻ.
Biên đạo múa John Huy Trần bày tỏ suy nghĩ về ý nghĩa khôi phục lại các giá trị văn hóa truyền thống của Shen Yun:
“Chương trình sẽ “mở mắt” cho tất cả mọi người, không phải chỉ vì chương trình rất hay, nhảy múa đẹp, và âm nhạc tuyệt vời, nhưng nếu mình nói về văn hóa và truyền thống sẽ nhắc lại cho mọi người nghĩ lại về chính mình và trân trọng nhiều hơn điều đó.”
Đồng quan điểm với Biên đạo múa, NSƯT Trần Phú, nhưng MC Thanh Bạch đã có diễn giải chi tiết hơn:
“Nghệ thuật truyền thống đó phải được nâng lên ở tầm thời đại, nhưng cách nâng lên như thế nào, vẫn giữ nguyên được cái gốc mà làm cho nó đẹp hơn, hay hơn và dễ thông cảm, thông hiểu giữa nhiều quốc gia trên thế giới được gọi là tình hữu nghị. Mà tình hữu nghị hiện nay là ước mơ của toàn nhân loại. Và tôi rất là ngưỡng mộ và sẽ là người đầu tiên, nếu đoàn có mặt tại Việt Nam sẽ tham dự đi xem.”
Ước mong được tận mắt thưởng thức nghệ thuật Shen Yun
Sau gần 2 giờ tham gia sự kiện và được giới thiệu về nghệ thuật biểu diễn Shen Yun, ông Lâm Phương rời khỏi khán phòng với cảm giác lưu luyến, mong đợi và hy vọng:
“Thật sự cho đến thời điểm này, cảm xúc vẫn còn lưu luyến khi đã bước chân ra khỏi khán phòng.”
Các vị khách mời cùng chung cảm nhận không chỉ gặt hái được cảm xúc, mà còn có kiến thức và những điều hữu ích cho công việc và cuộc sống của mình. GS. TS. Nguyễn Đức Công chia sẻ:
“Hôm nay tôi rất may mắn được đến dự buổi giới thiệu về Shen Yun mà tôi thấy rằng có lẽ là mãn nhãn, mãn nhĩ và mình thấy cuộc sống tươi đẹp lên, mình thấy vui vẻ lên và yêu cuộc sống hơn… Vẻ đẹp của Shen Yun có thể nói là tuyệt vời cho tất cả các giác quan của con người, nó làm cho cuộc sống yêu đời hơn, muốn sống hơn và cảm thấy cuộc sống này rất tươi đẹp.”
Là người thầy của nhiều thế hệ nghệ sĩ múa Việt Nam, NSND Lê Ngọc Cường, nguyên Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn, đặc biệt bày tỏ hy vọng được đón các đoàn nghệ sĩ thật sự sang Việt Nam để biểu diễn. Ông cho hay:
“Tôi giảng dạy về sáng tác và biên đạo múa, gần bốn chục năm giảng dạy, cho đến bây giờ vẫn giảng dạy. Đối với tôi thì có thêm một dẫn chứng để nói cho sinh viên biết rằng hiện nay có một đoàn nghệ thuật như thế, các bạn nên đi xem. Xin được đóng một vai để được tuyên truyền cho thành quả sáng tạo nghệ thuật này.”
Bà Nguyễn Thị Hằng chia sẻ:
“Chắc rằng ai được giới thiệu cũng khao khát trong đời mình được một lần đi xem Shen Yun. Nếu có một phép màu nào đó Đoàn Shen Yun về Việt Nam biểu diễn thì tôi cùng con tôi và gia đình sẽ là những người đầu tiên đến xem.”
Đồng cảm với bà Hằng, rất nhiều các khách mời tham dự sự kiện tối ngày 27/3 đã bày tỏ mong ước được tận mắt xem nghệ thuật biểu diễn Shen Yun một ngày gần đây, đặc biệt là tại Việt Nam:
“Có thể nói đây là một chương trình rất tuyệt vời vì nó đưa lại cho chúng ta một con đường mới về nghệ thuật, mà con đường ấy lại trên cơ sở của 2 yếu tố quan trọng, một là thẩm mỹ – cái đẹp và hai là giá trị – trí tuệ. Nội dung này đã chinh phục khán giả độc giả của thế giới, đem lại cho nghệ thuật một con đường mới mẻ cần phải đi” – ông Lê Quang Trang cho hay.
“Tôi rất mong muốn làm sao đoàn Shen Yun này sẽ có mặt tại TP.HCM, tại Việt Nam để những người như chúng tôi – yêu văn hóa, yêu nghệ thuật Trung Hoa, đồng thời để cho nhân dân có điều kiện, có dịp được tận mắt được chứng kiến, được xem.” – Biên đạo múa, NSƯT. Trần Phú.
“Nếu như Shen Yun có cơ hội về Việt Nam thì đây sẽ là một dịp rất may mắn cho những người yêu nghệ thuật có thể thưởng thức một show diễn hoành tráng, có tầm cỡ, có quy mô nổi tiếng trên thế giới…. Tôi hy vọng rằng trong tương lai gần, Shen Yun có thể có mặt ở Việt Nam.” – Diễn viên, nhà sản xuất phim Mai Thu Huyền, Tổng giám đốc Công ty Tincom Media
“Rất là mong chờ đoàn sẽ tới Việt Nam để đi xem, thưởng thức, học hỏi, nói chung để mở mang kiến thức. Sẽ giới thiệu cho người nhà và những người yêu nghệ thuật để tới xem.” – Trần Hòa Yên, đạo diễn của VTV9, Đài truyền hình Việt Nam.
Lịch lưu diễn toàn cầu Shen Yun 2019 có tại: https://vi.shenyun.com/tickets?sy=1
Công ty Văn hóa Truyền thống Việt Mỹ
