Nhật Bản: Cách bảo vệ con bạn khỏi nạn bắt nạt ở trường

(Ảnh minh họa: Shutterstock)

Là cha mẹ người ngoại quốc sống tại Nhật Bản, chúng ta phải vượt qua những khác biệt về ngôn ngữ và văn hóa, đồng thời giúp con cái tìm được vị trí của mình trong môi trường tập thể của xã hội Nhật Bản . Điều này đặc biệt đúng khi trẻ bắt đầu đi học, nơi các em chắc chắn phải đối mặt với nguy cơ bị bắt nạt. Dù bị bắt nạt hay bắt nạt người khác, đây là những điều cuối cùng mà cha mẹ muốn thấy.

(Ảnh minh họa: Shutterstock)

Tuy nhiên, trên thực tế, đôi khi chúng ta không thể tránh khỏi hoàn toàn những tình huống như vậy.

Dựa trên những quan sát và kinh nghiệm của bản thân, tôi muốn chia sẻ về cách ngăn chặn nạn bắt nạt học đường ở học sinh tiểu học trước và cách giải quyết khi trẻ em gặp phải tình trạng này.

1. Những trẻ em nào có nhiều khả năng bị bắt nạt ở trường ?

1. Trẻ em thiếu sự ấm áp trong gia đình

Nhiều nhà tâm lý học đã đưa ra quan điểm: “Kẻ bắt nạt ” đầu tiên của trẻ thường là cha mẹ của trẻ.

Trẻ em bị bỏ bê trong thời gian dài ở nhà, thường xuyên bị chế giễu hoặc bị bỏ bê về mặt tình cảm có nhiều khả năng bị cô lập hoặc bị bắt nạt trong cuộc sống tập thể ở trường.

Bởi vì họ đã quen với việc không được lắng nghe, quen với việc nhượng bộ và không dám bày tỏ sự bất mãn của mình.

Những lý do này chắc chắn không thể đổ lỗi hoàn toàn cho cha mẹ, nhưng đây là một thực tế đáng để suy ngẫm – sự ấm áp của gia đình là tuyến phòng thủ đầu tiên của trẻ em chống lại những tác hại bên ngoài.

2. Một đứa trẻ khác biệt với mọi người

Ở Nhật Bản, một xã hội coi trọng sự hòa hợp, một tính cách nổi bật quá mức đôi khi bị coi là khó hòa đồng.

Quá hướng nội hay quá hướng ngoại, có kiểu tóc hoặc trang phục độc đáo, cách nói chuyện độc đáo, xuất thân từ gia đình quá tốt hay quá nghèo, hoặc ngoại hình hơi khác biệt – tất cả những điều này đều có thể khiến bạn trở thành tâm điểm chú ý của người khác.

Chưa kể đến việc người nước ngoài, trẻ em lai, con của du học sinh trở về và học sinh chuyển trường đều sẽ bị “gắn nhãn” một cách vô hình trong một số môi trường học đường nhất định.

“Sự độc đáo” có thể thu hút sự chú ý lúc đầu trong xã hội Nhật Bản, nhưng nếu một đứa trẻ có thể tự tin là chính mình và biết cách tôn trọng người khác, thì “sự khác biệt” này sẽ trở thành sức hấp dẫn của trẻ.

Cha mẹ có thể khuyến khích con cái nhận ra những đặc điểm riêng của mình và cho chúng hiểu rằng khác biệt không phải là sai, mà là một lối sống nên được chấp nhận.

3. Trẻ em khiến mọi người cảm thấy rằng sẽ không có hậu quả nào cho hành vi bắt nạt

Một số trẻ có vẻ rất thông minh, nhưng thực tế chúng đã học cách kìm nén cảm xúc của mình quá sớm.

Trẻ em có cha mẹ bận rộn với công việc và nhu cầu của chúng không được đáp ứng, không khóc lóc hay làm ầm ĩ khi bị đối xử bất công, hoặc đến từ gia đình chỉ có cha hoặc mẹ hoặc có ông bà là người giám hộ chính, có vẻ ngoan ngoãn và hiểu biết hơn so với bạn bè cùng trang lứa.

Theo thời gian, loại “hành vi tốt” này trở nên “dễ bắt nạt” trong mắt bạn bè.

Sau khi bị bắt nạt, các em không dám lên tiếng, không biết cách lên tiếng, hoặc thậm chí nếu có lên tiếng thì tiếng nói của các em cũng không được coi trọng.

Điều mà những đứa trẻ này cần nhất chính là sự lắng nghe cẩn thận và bảo vệ kịp thời của cha mẹ.

2. Làm thế nào để ngăn ngừa vấn đề trước khi chúng xảy ra?

“Hãy dành đủ tình yêu thương và sự quan tâm cho trẻ em để chúng có thể lớn lên trở thành những người tự tin, dũng cảm và tốt bụng”.

Điều này nghe có vẻ sáo rỗng nhưng thực ra lại rất cơ bản.

Nhưng thực tế thường phức tạp và nhiều bậc cha mẹ vẫn đang cố gắng tìm ra điều gì thực sự “tốt cho con mình”.

Có lẽ tất cả những gì chúng ta có thể làm là cố gắng hết sức để xây dựng sức mạnh nội tâm cho con mình từng chút một.

1. Hãy kết bạn thực sự nhiều hơn

Trong một xã hội như Nhật Bản với nền văn hóa nhóm mạnh mẽ, hiện tượng “vòng tròn nhỏ” rất phổ biến.

Trẻ em có bạn bè ít có khả năng bị cô lập hơn.

Khuyến khích trẻ em kết bạn nhiều hơn không phải vì mục đích “sức mạnh của số đông” mà là để trẻ em trải nghiệm cảm giác được hỗ trợ lẫn nhau và được cần đến.

Ngay cả khi chỉ có một hoặc hai người bạn thực sự, họ vẫn có thể trở thành “hòn đảo an toàn” cho trẻ em ở trường.

2. Có khả năng được nhìn thấy

Trong cuộc sống học đường, “cảm giác tồn tại” thường là sự bảo vệ tốt nhất.

Nếu trẻ có tài năng đặc biệt, trẻ sẽ có nhiều khả năng được chú ý, công nhận và kết bạn hơn.

Các “chuyên ngành” được đề cập ở đây không phải là các khóa đào tạo dài hạn như khiêu vũ, piano và chơi gôn, mà là các kỹ năng thường được sử dụng trong trường học hàng ngày:

Ví dụ như bơi lội, thư pháp, hội họa và thủ công mỹ nghệ.

Việc thể hiện những kỹ năng này thường xuyên sẽ giúp trẻ dễ dàng hòa nhập vào nhóm hơn.

Đặc biệt đối với trẻ em nước ngoài sống tại Nhật Bản, khả năng ngôn ngữ của chúng không được chuẩn xác như trẻ em Nhật Bản là điều khó tránh khỏi, vì vậy họ cần xây dựng sự tự tin ở các lĩnh vực khác.

Một đứa trẻ thường được chú ý và thường sẽ không bị bắt nạt.

3. Luyện tập một số kỹ năng tự vệ

Một lựa chọn khác là học một số kỹ thuật tự vệ có vẻ mạnh mẽ, chẳng hạn như karate.

Người lớn chúng ta biết rằng điều đó chủ yếu là nghi thức và hình thức, nhưng trong thế giới của trẻ em, hình ảnh “biết karate” có thể khiến mọi người cảm thấy rằng họ “không dễ bị trêu chọc”.

Đây không chỉ là tự vệ mà còn là một loại hào quang.

Con trai của tác giả đã từng cứu một người bạn cùng lớp khỏi bị bắt nạt ở lớp.

Những đứa trẻ không muốn đi xa hơn nữa vì nó biết karate và rất nổi tiếng.

Vì vậy, học tự vệ không chỉ là học cách đánh người, mà còn là học lòng dũng cảm và ý thức công lý – lòng dũng cảm đứng lên và chấm dứt bất công. Chính hào quang này có thể xua đuổi những kẻ bắt nạt.

3. Nếu con bạn đang bị bắt nạt, bạn nên dạy chúng bằng cách nào?

Nếu con bạn không may bị bắt nạt, điều đầu tiên bạn nên làm là giúp con hiểu rằng:

Con không phải là một chàng trai hư. Nếu người khác bắt nạt con, đó là lỗi của họ. Con có quyền được đối xử nhẹ nhàng.

Điều đầu tiên cha mẹ nên làm là tin tưởng con cái. Thay vì hỏi: “Con có chọc tức chúng trước không?” hay “Tại sao chỉ có mình con bị bắt nạt?”, hãy lắng nghe con trước.

Ngay cả khi con bạn làm điều gì đó sai trái, đừng lấy lỗi lầm đó làm cái cớ để trốn tránh việc giải quyết vấn đề.

Phương pháp đơn giản nhất là đón con vài ngày sau giờ học, tốt nhất là đi cùng con.

Nếu bạn thấy một đứa trẻ bắt nạt một đứa trẻ khác, hãy lịch sự hỏi: “Cháu học lớp nào?” hoặc “Tên cháu là gì?”

Hãy giữ giọng điệu nhẹ nhàng và không đổ lỗi, điều này thực sự có tác dụng răn đe tốt hơn – hãy cho người kia biết: “Mình bị mọi người chú ý đến, và hóa ra bố mẹ của bạn ấy quan tâm đến bạn ấy”.

Cách tiếp cận này có thể có tác dụng ngay lập tức đối với hầu hết các vụ bắt nạt.

Nếu bạn gặp phải tình huống khó khăn hơn, bạn cũng có thể cân nhắc việc giao tiếp trực tiếp với phụ huynh kia (mà không cần bước vào cửa).

Hầu hết các bậc cha mẹ sẽ kiềm chế hơn sau khi biết được tình hình và vấn đề thường sẽ kết thúc như vậy.

Nhưng bạn cũng cần chuẩn bị tinh thần. Một số phụ huynh có thể phản ứng rất mạnh. Lúc này, bạn cần giữ bình tĩnh để tránh tình hình leo thang.

Nếu cách này không hiệu quả, lựa chọn duy nhất là ghi lại sự việc, liên hệ với giáo viên, và nếu cần, Hội đồng Giáo dục. Tại Nhật Bản, nhà trường có nghĩa vụ giải quyết các vụ bắt nạt, và phụ huynh có quyền yêu cầu các biện pháp bảo vệ. Nhà trường thường cố gắng giữ im lặng, và nếu không đủ kiên quyết, vấn đề sẽ không được giải quyết. Việc yêu cầu Hội đồng Giáo dục can thiệp và giám sát tình hình thường sẽ dẫn đến một giải pháp nghiêm túc hơn.

Tuy nhiên, nếu vấn đề trở nên quá nghiêm trọng, trẻ có thể bị cô lập hoặc thậm chí phải chuyển trường. Phụ huynh nên trao đổi trước với con và chuẩn bị tinh thần.

Điều quan trọng trong toàn bộ quá trình này là cho trẻ biết rằng trẻ không đơn độc và có người lớn ở phía sau.