Ukraine phật lòng vì bị người của Musk phàn nàn đã “vũ khí hóa” dịch vụ Starlink

Người Ukraine đã bối rối và một số đã tức giận khi được nhắc nhở rằng họ đã lạm dụng dịch vụ vệ tinh Starlink. Một phụ tá hàng đầu của Tổng thống Zelensky nói SpaceX hãy lựa chọn hoặc “cùng phe với Ukraine” hoặc “cùng phe với Nga”, theo AP đưa tin 9/2.

Ukraine đã sử dụng dịch vụ Internet vệ tinh Starlink của công ty SpaceX như một vũ khí chống lại Nga, và đó là điều nằm ngoài dự kiến và cũng là điều nằm ngoài thỏa thuận ban đầu, theo Chủ tịch Gwynne Shotwell của SpaceX cho biết. Do đó, SpaceX cần có một số điều chỉnh để ngăn việc này, mặc dù bà không nói rõ những điều chỉnh đó cụ thể là gì.

“Chúng tôi thực sự hài lòng khi có thể cung cấp kết nối cho Ukraine và giúp họ trong cuộc đấu tranh giành tự do. Nhưng việc đó chưa bao giờ có mục đích trở thành vũ khí hóa,” bà Shotwell phát biểu tại Hội nghị Vận chuyển Không gian Thương mại FAA thường niên lần thứ 25 vào hôm thứ Tư (8/2) ở Washington DC.

“Người Ukraine đã sử dụng nó theo những cách không cố ý và không nằm trong bất kỳ thỏa thuận nào. Vì vậy, bạn biết đấy, chúng tôi phải làm gì đó với Starlink. Bạn cung cấp một sản phẩm thương mại là dịch vụ kết nối và nó hữu ích trong chiến tranh cho những một số người, nhưng bạn phải thận trọng về cách họ sử dụng dịch vụ đó,” bà nói thêm. “Họ đang cố gắng đấu tranh cho đất nước của họ, vì vậy tôi thông cảm điều đó. Vấn đề là, điều đó không nằm trong dự định từ trước.”

Sau đó, nói chuyện riêng với các phóng viên của Tạp chí Phố Wall (WSJ) và các hãng tin khác, bà Shotwell cho biết SpaceX đã làm việc để hạn chế Ukraine sử dụng Starlink cho mục đích quân sự.

Hồi tháng 2/2022 khi Nga khởi động cuộc xâm lược Ukraine, tỷ phú Musk, ông chủ của SpaceX, đã cung cấp dịch vụ kết nối này miễn phí cho người Ukraine. Tuy nhiên sau khi cuộc chiến kéo dài, và Ukraine đã nhận rất nhiều viện trợ của phương Tây, dịch vụ đã được thu phí ở các mức giá khác nhau tùy đối tượng sử dụng, chủ yếu là nhắm vào đối tượng không phải là cơ quan chính phủ.

Mạng lưới các vệ tinh có quỹ đạo thấp của Starlink đã trở nên rất quan trọng đối với Ukraine trong chiến tranh, khi họ cần sử dụng máy bay không người lái trên chiến trường tìm tới vị trí kẻ thù, hoặc điều chỉnh pháo tầm xa nhắm vào mục tiêu.

Với bối cảnh như vậy, SpaceX bày tỏ quan điểm rằng dịch vụ Starlink được Ukraine dùng trong một số hoạt động quân sự (không phải tất cả hoạt động quân sự) đã ra ngoài phạm vi thỏa thuận.

Điều này khiến một phụ tá hàng đầu của Tổng thống Volodymyr Zelensky nổi giận. Trong một tweet, ông Mykhailo Podolyak nói gay gắt rằng SpaceX cần phải quyết định theo Ukraine hay Nga: “Hoặc họ theo phe Ukraine cùng với quyền tự do và không tìm cách gây hại; hoặc là họ theo Nga cùng với ‘quyền’ giết người và cướp đất.”

Không rõ liệu những bình luận của bà Shotwell hôm thứ Tư có phải là do thúc giục của ông chủ Musk hay không. Một email của AP đến SpaceX để tìm hiểu chi tiết đã không được hồi đáp ngay lập tức. Trước đó Nga đã lên tiếng phản đối SpaceX, một công ty thương mại, cung cấp dịch vụ trực tiếp tham gia chiến tranh.

Cho đến nay, không có dấu hiệu cho thấy bất kỳ sự gián đoạn nào đối với dịch vụ Starlink ở Ukraine.

Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Chuyển đổi Kỹ thuật số Mykhailo Fedorov đã báo cáo “không có vấn đề gì với hoạt động của các thiết bị đầu cuối nối với Starlink ở Ukraine.”

Một quan chức thạo tin của bộ cho biết, các cuộc kiểm tra hôm thứ Năm của các thành phố gần tiền tuyến trong cuộc chiến không tìm thấy dấu hiệu rắc rối nào với vùng phủ sóng của Starlink.

Hệ thống 2.200 vệ tinh của Starlink đã trở thành huyết mạch cho Ukraine kể từ cuộc xâm lược ngày 24/2/2022. Đặc biệt quan trọng khi Nga đã có một thời gian liên tục đánh sập các cơ sở điện và viễn thông của Ukraine.

Trong tuyên bố, khi ông Fedorov đề cập đến lô hàng đầu tiên trong số 10.000 thiết bị đầu cuối mới do Chính phủ Đức cung cấp, đã đồng thời cho biết thêm, “Starlink giúp cứu sống hàng ngàn mạng người mỗi ngày. Cơ sở hạ tầng năng lượng tiếp tục hoạt động nhờ Starlink. Các bác sĩ thực hiện các ca phẫu thuật phức tạp nhờ kết nối mà Starlink cung cấp.”

Tuyên bố hôm thứ Năm đã ca ngợi tỷ phú Musk là “một trong những nhà tài trợ tư nhân lớn nhất cho chiến thắng trong tương lai của chúng tôi,” ước tính những đóng góp của SpaceX trị giá hơn 100 triệu đô la. “Chúng tôi hy vọng Starlink sẽ hoạt động ổn định hơn nữa ở Ukraine.”

Một quan chức quân đội Ukraine gọi những tuyên bố của bà Shotwell là “kỳ lạ”, vì thực tế mọi người đều biết Starlink đã được người Ukraine sử dụng như một công cụ chiến đấu từ lâu.

Ông Musk từng công khai kêu gọi Hoa Kỳ vào tháng 10/2022 hãy tài trợ cho nỗ lực của Starlink ở Ukraine. Tuy nhiên, sau đó ông đã rút lại kêu gọi ấy, và tuyên bố công ty vẫn tiếp tục ủng hộ Ukraine mặc dù ông đang thua lỗ vì việc làm này.

Trong một cuộc phỏng vấn vào cuối tháng 12, ông Fedorov nói với AP rằng 24.000 thiết bị đầu cuối Starlink đang hoạt động trong nước, hầu hết được cung cấp bởi các nhà tài trợ.