Đề xuất tính thuế hộ kinh doanh giống doanh nghiệp, thuế suất 17%

Bộ Tài chính vừa gửi Bộ Tư pháp hồ sơ thẩm định dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), trong đó đề xuất “Bỏ thuế khóa, hộ kinh doanh chịu thuế suất 17%”. Nếu quy định được thông qua, các hộ kinh doanh phải thực hiện nghĩa vụ kê khai doanh thu, chi phí mới xác định được thu nhập tính thuế.

• Bỏ đề xuất áp thuế 20% với lãi bán chứng khoán
• Bỏ đề xuất tính thuế TNCN dựa trên thời gian nắm giữ bất động sản

Cụ thể tại hồ sơ thẩm định dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), Bộ Tài chính cho biết, theo quy định tại Điều 10 Luật Thuế TNCN hiện hành thì cá nhân kinh doanh nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ trên doanh thu đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh.

Doanh thu là toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng dịch vụ phát sinh trong kỳ tính thuế từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Trường hợp cá nhân kinh doanh không xác định được doanh thu thì cơ quan thuế có thẩm quyền ấn định doanh thu theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Để thực hiện chủ trương bỏ hình thức thuế khoán theo Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về việc không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 01/01/2026, khuyến khích cá nhân kinh doanh thành lập, chuyển đổi lên doanh nghiệp, dự thảo Luật bổ sung phương thức tính thuế trên thu nhập đối với thu nhập từ kinh doanh của cá nhân cư trú có doanh thu năm trên mức quy định của Chính phủ được xác định bằng thu nhập tính thuế nhân (x) thuế suất 17%.

Trong đó, thu nhập tính thuế được xác định bằng doanh thu của hàng hóa, dịch vụ bán ra trừ chi phí liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ tính thuế.

Quy định này cũng tương đương với quy định về thuế TNDN đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa đang được quy định tại Luật Thuế TNDN số 67/2025/QH15 (tại khoản 3 Điều 10): Áp dụng thuế suất 17% đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 03 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng.

Đối với cá nhân kinh doanh có doanh thu năm dưới mức quy định của Chính phủ thì vẫn giữ phương thức tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu như Luật Thuế TNCN hiện hành.

Theo đó, có thể hiểu, theo hồ sơ thẩm định dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), để thực hiện chủ trương bỏ hình thức thuế khoán từ năm 2026, Bộ Tài chính đề xuất áp dụng mức thuế suất 17% trên lợi nhuận đối với cá nhân kinh doanh có tổng doanh thu năm từ trên 03 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng.

Đối với cá nhân kinh doanh có doanh thu năm dưới mức quy định của Chính phủ (200 triệu đồng/năm) thì vẫn giữ phương thức tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu như Luật Thuế TNCN hiện hành.

Theo quy định hiện hành, cá nhân kinh doanh nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ trên doanh thu đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh. Cụ thể, tỷ lệ thuế đối với (i) lĩnh vực phân phối, cung cấp hàng hóa: 0,5%; (ii) dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2% (riêng hoạt động cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp: 5%); (iii) sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 1,5% và (iv) hoạt động kinh doanh khác: 1%.

Như vậy, nếu dự thảo luật thuế thu nhập cá nhân mới được thông qua, đa phần các hộ kinh doanh sẽ phải thực hiện kê khai doanh thu, chi phí để xác định thu nhập tính thuế – nghĩa vụ này hiện mới áp dụng cho các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm kèm với yêu cầu trang bị máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế.