EU lên án hiệp định thương mại Anh–Mỹ

Các Bộ trưởng Thương mại thuộc Liên minh châu Âu (EU) đã lên tiếng chỉ trích thỏa thuận thương mại giữa Vương quốc Anh và Hoa Kỳ, đồng thời cảnh báo rằng khối EU có thể cân nhắc các biện pháp trả đũa đối với Washington nếu EU không đạt được các điều kiện thuận lợi hơn. 

Phản ứng dữ dội này diễn ra sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thủ tướng Anh Keir Starmer ký kết một thỏa thuận giới hạn vào tuần trước, theo đó giữ nguyên mức thuế quan cơ bản 10% đối với hàng xuất cảng từ Anh, trong khi nới lỏng các loại thuế quan cao hơn áp đặt lên thép và ô tô.

Tổng thống Trump từ trước đến nay đã đưa ra một loạt thuế quan nhằm vào các hãng sản xuất ô tô và kim loại của châu Âu. Vào ngày 2 tháng 4, ông Trump loan báo sẽ tăng mạnh thuế suất đối với toàn bộ hàng hóa nhập cảng từ EU, nhưng sau đó đã giảm xuống mức 10% trong vòng 90 ngày để có thời gian đàm phán.

Phát biểu với báo chí hôm thứ Năm (15/5), ngay trước thềm cuộc họp các Bộ trưởng Thương mại của EU tại Brussels, Bộ trưởng Thương mại Thụy Điển Benjamin Dousa tuyên bố: “Nếu thoả thuận giữa Anh và Hoa Kỳ cũng là điều mà châu Âu nhận được, thì Hoa Kỳ phải sẵn sàng đón nhận các biện pháp đối phó từ phía chúng tôi”.

Ông Dousa còn nói thêm rằng ông “[khó]” có thể xem đây là một thỏa thuận mậu dịch đúng nghĩa, vì “mức thuế quan cơ bản 10% vẫn còn đó”.

Những quan ngại của ông Dousa được Bộ trưởng Thương mại Phần Lan, ông Ville Tavio hưởng ứng, khi ông Tavio mô tả thỏa thuận này “không phải là thỏa thuận tối ưu cho Vương Quốc Anh [xét trên] bất kỳ phương tiện nào“.

Bộ trưởng Thương mại Pháp, ông Laurent Saint-Martin, kêu gọi nên thận trọng, nói rằng khối EU cần phải “cảnh giác” khi nghĩ rằng “việc dừng lại ở mức thuế quan đối ứng 10% sẽ là một tin tốt”.

Về phần mình, ông Michal Baranowski của Ba Lan tuyên bố rằng EU sẽ không thể “hài lòng” với một thỏa thuận kiểu Anh. Ông Baranowski lập luận rằng: “Tôi cho rằng chúng ta có thể đạt được một thỏa thuận tốt hơn, thay vì duy trì mức thuế quan cao [như hiện nay]”.

Ủy ban châu Âu vào tuần trước đã trình bày một danh sách các biện pháp đối phó, có thể nhắm vào lượng hàng hóa Hoa Kỳ trị giá 95 tỉ EUR (tương đương $106 tỉ USD), trong trường hợp các cuộc thương thuyết với Washington bị đình trệ.

Ông Peter Navarro, cố vấn thương mại của Tổng thống Trump, đã cảnh cáo rằng EU sẽ phạm phải một sai lầm nghiêm trọng nếu tiến hành các biện pháp trả đũa, và gọi những biện pháp này là phản tác dụng.

Khối EU trước đó đã tạm ngưng thi hành các biện pháp trả đũa sau khi phía Hoa Kỳ tạm thời hoãn việc tăng thuế trong ba tháng. Trong tuần này, Ủy viên Thương mại châu Âu Maros Sefcovic cho biết ông đã có cuộc hội đàm với Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick, và đôi bên đồng thuận sẽ tăng cường đàm phán.

Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận vào đầu tháng Bảy, mức thuế quan có thể tăng lên mức 20%, vì ông Trump đang tìm cách thu hẹp mức thâm hụt mậu dịch xuyên Đại Tây Dương, điều mà ông đổ lỗi là bắt nguồn từ phía EU.

Không chỉ riêng với Anh, chính phủ Hoa Kỳ còn thương lượng để huỷ bỏ một phần thuế quan toàn diện đối với Trung Quốc. Về phía mình, Bắc Kinh trong tuần này cũng chỉ trích thỏa thuận giữa Anh–Mỹ, cáo buộc rằng London đã nghiêng về phía Washington do chịu sức ép. Trung Quốc lập luận rằng thỏa thuận này vi phạm “nguyên tắc căn bản” của luật quốc tế, theo đó các thỏa thuận quốc tế không nên nhắm vào bên thứ ba.