Khu rừng bướm vua ở Mexico – Kỳ quan thiên nhiên có nguy cơ biến mất

Mỗi năm, hàng trăm triệu con bướm vua (bướm Monarch) từ Canada và Hoa Kỳ bắt đầu cuộc hành trình 4.000 km đến những cánh rừng ở Michoacan, Mexico, đây là cuộc di cư lớn nhất trong thế giới côn trùng.

Vô số những con bướm cùng nhau tụ lại trên những cành cây và mặt đất, bao phủ cả một diện tích rộng lớn tạo thành những tấm thảm được dệt bằng màu cam và đen. Cảnh tượng này vô cùng ngoạn mục…. nhưng lòng tham của con người đang đe dọa tiêu diệu chúng.

Cuộc di cư vĩ đại của bướm vua là một trong những bí ẩn thú vị nhất của giới tự nhiên. Những con bướm nhỏ từ những nơi như Toronto, Winnipeg hay Detroit bước vào cuộc hành trình xuyên lục địa hùng tráng và bằng cách nào đó đã đến được trung tâm của Mexico.

Không ai biết làm thế nào chúng có thể thực hiện cuộc di cư này, nhưng một số chuyên gia tin rằng chúng có thể cảm nhận từ trường và vị trí của mặt trời để xác định phương hướng.

Bướm vua bắt đầu đến Michoacan vào cuối tháng 10 để cư trú trong mùa đông, trên những cành cây cao ở vùng núi thuộc khu bảo tồn thiên nhiên. Tại đây, trong 5 tháng tiếp theo, chúng sẽ tụ họp lại thành từng cụm lớn gồm hàng ngàn con, trông giống như những tổ ong đầy màu sắc.

Thông thường, khi những cụm bướm này trở nên quá nặng, chúng sẽ khiến cành cây bị uốn cong hoặc gãy xuống. Nhưng tập họp thành từng cụm giúp chúng duy trì một mục đích duy nhất – có thể sống sót ở nhiệt độ thấp vào ban đêm ở vùng núi cao này.

Nơi cư trú của bướm vua ở Michoacan trở nên ấn tượng nhất trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 3, ngay trước khi loài côn trùng có cánh này bắt đầu cuộc hành trình dài của chúng.

Nhiệt độ vẫn lạnh vào ban đêm, nhưng trong ngày, sự ấm áp của mặt trời có thể phá vỡ từng cụm bướm khi chúng bắt đầu quá trình giao phối của mình.

Vào buổi sáng mát mẻ, chúng hong khô đôi cánh, tỏa ra vẻ đẹp rực rỡ nhất của màu cam và đen. Khi sương đã khô, chúng bay vào không trung, âm thanh của hàng triệu cánh bướm đang vỗ tạo ra hiệu ứng rất mạnh mẽ. Sau đó, khi mặt trời bắt đầu lặn, những con bướm vua lại quay trở về chỗ đậu, bao phủ dường như tất cả các bề mặt của khu rừng.

Rừng bướm ở Mexico là một khu bảo tồn được luật pháp bảo vệ, và là một trong những địa điểm du lịch nổi tiếng nhất của đất nước này. Nhưng lòng tham của con người đang phá hủy nơi này một cách từ từ.

Khai thác gỗ bất hợp pháp ngay tại trung tâm khu bảo tồn sinh quyển bướm vua đã là một vấn đề tồn tại từ lâu, nhưng thủ phạm hiếm khi bị đưa ra công lý. Trong tháng 11/2015, người dân đã tố cáo lâm tặc khai thác gỗ ở Khu bảo tồn Sierra Chincua, khu vực trung tâm vùng sinh quyển này, nơi mà lâm tặc đã xóa bỏ 9 ha rừng trước khi người dân địa phương bắt đầu chú ý và ra tay ngăn chặn việc này. Sau khi chuyển cho văn phòng công tố, người dân biết được rằng những kẻ khai thác gỗ đã được thả chỉ sau vài giờ.

“Chính phủ cần thực thi pháp luật”, Eliseo Valdez Cruz, một thành viên của lực lượng dân quân môi trường địa phương cho biết, “Lâm tặc đã bị bắt giữ, đưa đến cho các công tố viên, và sau đó được thả là sao? Đây là một khu vực được pháp luật bảo vệ. Pháp luật quy định bất cứ ai bị bắt gặp đang chặt cây sẽ bị phạt từ 5-8 năm tù. Chúng tôi yêu cầu thêm quân nhân để chấm dứt vấn đề này hoặc là chính phủ cấp thêm quyền cho chúng tôi để bảo vệ khu rừng của mình”.

Vào tháng 5 vừa qua, một mối đe dọa lớn hơn đã nổi lên tại nơi trú ẩn của bướm Michoacan. Grupo Mexico – công ty khai thác mỏ lớn nhất của đất nước Mexico đã giành được một đặc quyền mở một khu mỏ cũ tại Angangueo, một thị trấn ở trung tâm khu bảo tồn bướm vua đã bị đóng cửa cách đây 25 năm. Hiện công ty này đang có ý định khai thác đồng, kẽm, chì, bạc và vàng. Các chuyên gia tin rằng nếu khu mỏ được mở cửa trở lại, đó sẽ là dấu hiệu chấm hết cho vùng đất tuyệt đẹp này.

Tình hình trở nên tồi tệ hơn nữa là việc tăng cường sử dụng thuốc diệt cỏ lên cây ngô và đậu tương biến đổi gen trong khu vực vành đai trồng ngô Mỹ đã dẫn đến sự suy giảm của giống cây bông tai (milkweed), một loại cây cần cho sự phát triển của bướm vua từ giai đoạn trứng thành bướm.

Đối mặt với nhiều mối đe dọa, chúng ta chỉ có thể hy vọng rằng cuộc di cư của bướm vua sẽ vẫn diễn ra trong nhiều năm tới, nhưng có những dấu hiệu không mấy khích lệ. Phát triển hài hòa mới đem lại sự tốt đẹp cho thiên nhiên, cũng chính là môi trường sống của con người.

Theo Odditycentral
Hoàng Vũ

Xem thêm: