Lãi suất cho vay mua bất động sản giảm nhưng người dân vẫn chưa mặn mà vay

Giá nhà so với thu nhập trung bình của hộ gia đình tại Việt Nam quá cao nên dù lãi suất cho vay mua nhà đã giảm, người dân vẫn sợ mua nhà do lo ngại khả năng trả nợ.

• Thị trường bất động sản quý II/2024: Giá chung cư tăng, giao dịch thực giảm
• Cá nhân kinh doanh bất động sản không được mua bán quá 10 lần một năm

Theo nhiều chuyên gia, lãi suất cho vay mua nhà ở thời điểm này đã thấp nhất trong vòng 10 năm qua với mức lãi trung bình dao động từ 5 – 6% trong năm đầu tiên.

Tuy lãi suất cho vay thấp nhưng người có nhu cầu mua nhà vẫn chưa mấy mặn mà vay. Theo báo cáo của ngành ngân hàng, dư nợ tín dụng bất động sản quý II đã phục hồi nhưng còn thấp. Tính đến cuối quý II/2024, dư nợ cho vay bất động sản đạt 3,083 triệu tỷ, tăng 6,8% so với đầu năm, chiếm tỷ lệ 21,4% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Nhiều ngân hàng cũng ghi nhận các khoản vay mua nhà kỳ hạn trung dài hạn liên tục giảm từ đầu năm tới nay.

Theo tổng hợp của Bộ Xây dựng, trong quý II, lượng giao dịch căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ có 25.885 giao dịch thành công, bằng 72,2% so với quý I/2024, bằng 87,08% so với cùng kỳ năm 2023.

Trong báo cáo của mình, Bộ Xây dựng nhận định tâm lý người mua đang ở trạng thái chờ đợi do giá nhà ở mức quá cao. Thậm chí, trên mạng xã hội facebook còn xuất hiện hội “Cộng đồng dừng mua nhà Hà Nội để tránh ngáo giá”. Tuy mới thành lập chưa đầy 5 tháng, cộng đồng này hiện đã có hơn 88 nghìn thành viên, với số lượng thành viên tăng nhanh chóng sau mỗi tuần.

Nguyên nhân khiến người dân chưa mạnh dạn vay mua nhà dù lãi suất đã giảm, đó là giá nhà, đặc biệt căn hộ chung cư tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh vẫn neo ở mức cao. Ngoài ra, lãi vay thấp chỉ áp dụng trong năm đầu và sau đó thả nổi, trong khi vay mua nhà thường kéo dài 10 – 15 năm khiến người có nhu cầu vay e ngại.

Số liệu từ Bộ Xây dựng về thị trường nhà ở và bất động sản quý II/2024 cho thấy, giá căn hộ chung cư tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh tăng trung bình khoảng từ 5% đến 6,5% trong quý II và 25% theo năm tùy từng khu vực và vị trí. Giá bán chung cư tăng không chỉ ở những dự án mới mở bán mà còn ở nhiều căn hộ cũ, đã được qua sử dụng nhiều năm.

Với nguồn cung chưa có dấu hiệu cải thiện, giá nhà được dự báo sẽ còn tiếp tục tăng, trong khi thu nhập của người dân chưa thể tăng tương ứng. Điều đó khiến chênh lệch giữa giá nhà và thu nhập của hộ gia đình ngày càng xa. Hiện tại, tỷ lệ giá giá so với thu nhập của một hộ gia đình Việt Nam đang ở mức rất cao.

Báo cáo mới nhất của Numbeo.com (một website chuyên thống kê về chỉ số mức sống tại các thành phố và quốc gia trên thế giới thông qua các cuộc khảo sát) cho thấy giá nhà trung bình tại Việt Nam năm 2024 gấp 23,7 lần thu nhập trung bình một năm của hộ gia đình, nhích nhẹ từ mức 23,5 hồi năm 2023. Trong khi đó, chỉ số này lý tưởng, theo các chuyên gia, chỉ nên ở mức 5 – 7 lần.

Còn theo một thống kê của Fidelity, đối với hầu hết khách hàng cá nhân và hộ gia đình, tỷ lệ giá nhà ở trên thu nhập của người dân nên ở mức 3 – 5 lần. Tại Việt Nam, tỷ lệ này đang gấp khoảng 4 – 5 lần so với tỷ lệ khuyến nghị.

Khoảng cách giữa thu nhập của một hộ gia đình với giá nhà ngày càng cao, khiến giấc mơ an cư của người lao động càng thêm xa vời.

Các chuyên gia nhận định, việc Luật Kinh doanh Bất động sản và Luật Nhà ở có hiệu lực với nhiều quy định thuận lợi hơn cho người mua nhà sẽ thúc đẩy tín dụng bất động sản khởi sắc vào thời gian tới.