Mỹ dự định dùng đàm phán thuế quan để cô lập ĐCSTQ – WSJ

Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung Quốc tiếp tục nóng lên. Hôm thứ Tư (16/4), Nhà Trắng tuyên bố rằng do Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc, ĐCSTQ) vẫn tiếp tục thực hiện các biện pháp trả đũa, nên hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ hiện đang phải đối mặt với mức thuế cao nhất lên tới 245%. Trong khi đó, Wall Street Journal (WSJ) dẫn lời các nguồn tin cho biết, chính quyền Trump đang lên kế hoạch đưa ra chiến lược mới trong các cuộc đàm phán thuế quan toàn cầu hiện nay, với mục tiêu sử dụng biện pháp thương mại để tăng cường cô lập ĐCSTQ.

Theo WSJ, chính quyền Trump đã bắt đầu đàm phán với hơn 70 quốc gia, kêu gọi các nước này phối hợp ngăn chặn doanh nghiệp Trung Quốc “lách luật” để xuất khẩu vào Mỹ, bao gồm việc hạn chế các công ty Trung Quốc xây dựng nhà máy ở các quốc gia khác, thay đổi xuất xứ hàng hóa nhằm tránh thuế, và giảm hàng hóa do Trung Quốc sản xuất vào thị trường nội địa các nước. Hành động này của Mỹ nhằm mục đích xây dựng một “mạng lưới an ninh thương mại toàn cầu”, ngăn chặn các lỗ hổng hiện tại trong hệ thống thuế quan bị lợi dụng.

Các nguồn tin cho biết, chiến lược này cũng đang hướng đến khả năng diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh giữa lãnh đạo hai nước Mỹ – Trung, với mục tiêu tăng cường thế chủ động của Mỹ trước các cuộc đối thoại. Mỹ dự kiến sẽ đưa ra các yêu cầu khác nhau tùy mức độ phụ thuộc kinh tế của từng nước vào Trung Quốc.

Hiện tại, Nhà Trắng và Bộ Tài chính Mỹ chưa đưa ra bình luận công khai về chiến lược này. Tuy nhiên, một số quốc gia đã được tiếp cận bước đầu với các nội dung trong đàm phán. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Fox News, ông Trump cũng đã gợi ý rằng Mỹ đang xem xét thiết lập lại quan điểm kinh tế rõ ràng hơn với các quốc gia, trong bối cảnh sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc đang mở rộng.

Người chủ trì chiến lược này là Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent. Kể từ khi ông Trump tuyên bố vào ngày 9/4 rằng chính sách “thuế quan đối đẳng” sẽ tạm hoãn trong 90 ngày đối với hầu hết các nước, ông Bessent đã đóng vai trò chủ đạo trong các cuộc đàm phán. Hôm 6/4, ông Bessent đã gặp ông Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, nơi ông đề xuất hợp nhất các cuộc đàm phán thuế thành một “liên minh kinh tế toàn cầu” để đối phó Trung Quốc.

Các đề xuất chính sách của ông Bessent còn bao gồm việc thúc đẩy các công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ rút khỏi thị trường chứng khoán Hoa Kỳ, nhằm hỗ trợ chiến lược “tách rời” toàn diện với Trung Quốc. Trong cuộc phỏng vấn gần đây trên Fox Business, ông Bessent không phủ nhận khả năng chính quyền có thể thúc đẩy kế hoạch này.

Mặc dù mục tiêu cuối cùng giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa được công bố rõ ràng, nhưng ông Bessent cho rằng nếu đàm phán được nối lại, thì nên do Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình trực tiếp tiến hành. Tuần này, người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt cũng trích dẫn lời ông Trump rằng: “Quả bóng đang ở chân Trung Quốc”, đồng thời nhấn mạnh rằng Mỹ không vội vàng đạt được thỏa thuận.

Theo các nguồn tin, Mỹ hiện vẫn chưa đưa ra đầy đủ các yêu cầu liên quan đến Trung Quốc trong tất cả các cuộc đàm phán, nhưng nhiều nước kỳ vọng các điều khoản này sẽ dần được bổ sung trong các giai đoạn tiếp theo. Ngay từ cuối tháng Hai, trong cuộc đàm phán với Mexico, ông Bessent đã nhấn mạnh rằng nếu Mexico áp thuế tương tự với Trung Quốc, đó sẽ được xem là “một hành động thiện chí”.

Hiện ông Bessent đang thúc đẩy giai đoạn tiếp theo của chiến lược thuế quan đối đẳng, và dự kiến gặp Bộ trưởng phụ trách tái thiết kinh tế của Nhật Bản vào thứ Tư tuần này. Mỹ đã liệt kê danh sách các quốc gia có khả năng nhanh chóng đạt được thỏa thuận, bao gồm: Nhật Bản, Anh, Úc, Hàn Quốc và Ấn Độ.

Ở chiều ngược lại, Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh ngoại giao, khi Chủ tịch Tập Cận Bình trong tuần này đã thăm Việt Nam và ký kết một loạt thỏa thuận hợp tác kinh tế trong bối cảnh Việt Nam là quốc gia bị ảnh hưởng mạnh bởi chính sách thuế mới của Mỹ.

• Ca sĩ Malaysia: Ông Tập không phải bạn, mà là kẻ thù sau nụ cười giả tạo

Trung Quốc phát tín hiệu sẵn sàng đối thoại có điều kiện

Theo Bloomberg trích dẫn các nguồn thạo tin cho biết, phía Bắc Kinh gần đây đã phát tín hiệu thể hiện mong muốn nối lại đối thoại với Mỹ, nhưng đồng thời đưa ra nhiều điều kiện tiên quyết. Trong số đó có việc yêu cầu Mỹ cần quản lý phát ngôn cẩn trọng hơn, duy trì tính nhất quán trong chính sách, và chỉ định một đại diện đàm phán có đầy đủ thẩm quyền từ tổng thống.

Ngoài ra, Trung Quốc nhấn mạnh rằng nếu sắp xếp được cuộc gặp cấp cao giữa ông Trump và ông Tập Cận Bình, thì phải có những kết quả mang tính thực chất làm nền tảng trước đó. Nguồn tin cũng cho biết, Bắc Kinh không loại trừ khả năng ông Trump trực tiếp dẫn dắt đàm phán, tuy nhiên họ vẫn ưu tiên việc để các đại diện được ủy quyền từ hai nguyên thủ tiến hành tham vấn trước.

Bản tin cũng cho biết, trong bối cảnh Mỹ thời gian qua liên tiếp siết chặt xuất khẩu công nghệ cao sang Trung Quốc, đặc biệt là việc ngăn chặn nguồn cung chip cao cấp, tình hình càng trở nên nhạy cảm. Mới đây, Mỹ đã cấm hãng Nvidia bán chip H20 cho Trung Quốc, khiến Bắc Kinh xem đây là một thách thức nghiêm trọng.

Phản ứng với diễn biến này, thị trường tài chính toàn cầu đã bắt đầu có những phản ứng rõ rệt: đồng Nhân dân tệ ở thị trường nước ngoài và đô la Úc đồng loạt tăng nhẹ, trong khi hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 của Mỹ thu hẹp đà giảm. Chuyên gia từ Ngân hàng Société Générale của Pháp nhận định, dù Bắc Kinh thể hiện thiện chí đàm phán, nhưng khả năng đàm phán có thực sự diễn ra hay không sẽ phụ thuộc vào việc Mỹ có giữ được nhịp độ chủ động trong tiến trình hay không.

Cao Vân, Vision Times