Quán quân nghiên cứu chip của châu Âu IMEC đang cắt đứt liên hệ với Trung Quốc

Trung tâm Nghiên cứu Vi điện tử của Bỉ (IMEC), nơi có sự hợp tác cao cấp với SMIC và Huawei của Trung Quốc, đang thực hiện bước ngoặt trong bối cảnh cuộc chiến thương mại chip gay gắt giữa Trung Quốc và Mỹ, khiến châu Âu bị kẹt ở giữa.

Theo báo cáo của Politico hôm 4/3, Trung tâm Nghiên cứu Vi điện tử Bỉ (IMEC) hàng đầu thế giới đã thay đổi thái độ với Trung Quốc. Bộ Kinh tế Vùng Flanders của Bỉ, cơ quan giám sát trung tâm nghiên cứu vi mạch, cho biết họ đã “giảm đáng kể” quan hệ đối tác với Trung Quốc. Và các nghĩa vụ liên tục đối với các công nghệ hoàn thiện hơn sẽ tiếp tục được loại bỏ dần.

Báo cáo này cho rằng sự chuyển ngoặt của Trung tâm Nghiên cứu Vi điện tử Bỉ (còn được dịch là Trung tâm Vi điện tử Liên trường, Interuniversity Microelectronics Centre, IMEC) là ví dụ mới nhất về việc Trung Quốc trở thành “điểm đen” trong ngành công nghiệp chip. Các chính phủ châu Âu đang hết sức chú ý đến mối quan hệ giữa các công ty sản xuất chip của họ với Trung Quốc – phần lớn đang chịu áp lực từ Mỹ nhằm cắt đứt các kênh tiếp cận để Trung Quốc các chip tiên tiến.

Đây là thời điểm bước ngoặt cho ngành công nghiệp vi mạch, ngành hỗ trợ mọi thứ từ nền kinh tế dữ liệu đến điện tử tiêu dùng. Trong nhiều thập kỷ, chuỗi cung ứng chip đã được chia thành các công ty có chuyên môn cao trên khắp thế giới. Sự đổi mới nhanh chóng của nó phụ thuộc vào thương mại toàn cầu.

Kể từ khi thành lập vào năm 1984, IMEC đã chú tâm xây dựng một hình ảnh trung lập, tại đây các nhà nghiên cứu, nhà sản xuất chip và các công ty khác trên khắp thế giới có thể hợp tác cùng nhau để phát triển thế hệ chip tiếp theo.

Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng trước, ông Luc Van den Hove, Giám đốc điều hành IMEC đã ca ngợi trung tâm của ông là “Thụy Sĩ của lĩnh vực chất bán dẫn”, nơi tất cả các công ty lớn trong ngành có thể hội tụ. Lập trường này đã dẫn đến sự hợp tác cao cấp của trung tâm với các công ty Trung Quốc như Tập đoàn Sản xuất Chất bán dẫn Quốc tế (SMIC) và Huawei trong quá khứ.

Tách công ty và sáp nhập vào Huawei

Đến mức hai công ty tách ra từ trung tâm này sau đó đã được sáp nhập vào Huawei: Một vào năm 2011 có tên là M4S, và một vào năm 2013 có tên là Caliopa. Năm 2015, trung tâm nghiên cứu này thành lập một doanh nghiệp liên doanh với SMIC và Huawei.

Khi được hỏi về quan hệ đối tác với các công ty Trung Quốc, IMEC cho biết trong một tuyên bố rằng dựa trên chính sách xuất khẩu của Mỹ và thực tế là IMEC có số lượng lớn đối tác tại Mỹ, công ty này “đã chế định chính sách mạnh mẽ và tự nguyện về phương diện hợp tác với công ty và Đại học Trung Quốc”. Tuyên bố cũng nói rằng “các chính sách của chúng tôi được điều chỉnh phù hợp với sự phát triển địa chính trị toàn cầu”.

Khu vực Flanders trợ cấp cho IMEC (134 triệu euro vào năm 2022) và đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của trung tâm, đặc biệt thông qua đại diện trong hội đồng quản trị đã phát huy vai trò quan trọng của trung tâm.

Vào tháng 11 năm ngoái, khi được hỏi liệu Trung tâm Nghiên cứu Vi điện tử Bỉ có nên thận trọng với Trung Quốc hay không, ông Jo Brouns, Bộ trưởng Kinh tế vùng Flanders của Bỉ, nói với Politico rằng trung tâm cần “Chủ yếu tập trung vào các quốc gia có cùng chí hướng”. Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan đều là những đối tác cùng chí hướng với phương Tây và sở hữu cơ sở chip. Ông Jo Brouns đồng ý rằng phương diện này đang có thay đổi nhất định.

Đi theo ASML

Bối cảnh hiện này là cuộc chiến thương mại chip gay gắt giữa Trung Quốc và Mỹ, khiến với châu Âu bị kẹt ở giữa. Năm ngoái, Mỹ đã gây áp lực buộc Hà Lan áp đặt các hạn chế ưu tiên đối với hàng xuất khẩu sang Trung Quốc từ nhà cung cấp thiết bị chip ASML của Hà Lan.

ASML là một trong số ít nhà cung cấp máy in vi mạch tiên tiến trên thế giới, Mỹ tin rằng công ty này là nút thắt tốt nhất để cắt đứt việc Trung Quốc có được vi mạch tiên tiến.

IMEC và công ty ASML của Hà Lan là đối tác lâu dài. Tháng 6 năm ngoái, họ đã ký thỏa thuận hợp tác xây dựng dây chuyền sản xuất thí điểm với công nghệ tiên tiến tại Leuven, trụ sở của IMEC.

Cho đến nay, mặc dù IMEC có quan hệ chặt chẽ với ASML, nhưng các quan chức Bỉ vẫn giữ im lặng đối với việc xác định vị trí của IMEC trong trận đấu địa chính trị tổng thể.

Thủ tướng Bỉ Alexander De Croo nói với các phóng viên trong chuyến thăm Trung Quốc vào tháng Một rằng: “IMEC sẽ tiếp tục hợp tác với Trung Quốc, chỉ cần chú ý nhiều hơn trong một số lĩnh vực”.

Tạp chí chính trị Politico cho biết, IMEC và lập trường của họ đối với Trung Quốc có thể sớm nhận được nhiều sự chú ý hơn, bởi vì họ đang cạnh tranh một số quỹ nghiên cứu dự kiến ​​được Liên minh châu Âu và Mỹ phân bổ như một phần trong kế hoạch trị giá hàng tỷ đô la. Số tiền này nhằm hỗ trợ sự dịch chuyển lại một số dự án sản xuất vi mạch.

Cả EU và Mỹ dự kiến ​​sẽ kèm theo một số điều kiện nhất định đối với nguồn tài trợ của mình, điều này có thể ảnh hưởng đến quan hệ đối tác của IMEC trên toàn thế giới.