Vụ SCB và Vạn Thịnh Phát: Huy động trái phiếu để chiếm đoạt, “chi phối” ngân hàng

Kết quả điều tra của Cơ quan cảnh sát điều tra (Bộ Công an) tiết lộ về vụ án xảy ra tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn) dù không nắm giữ chức vụ nào tại SCB nhưng được xác định là người có quyền lực khi nắm tới trên 85% cổ phần.

Theo đó, thông hầu hết các ngân hàng đều công bố báo cáo tài chính một cách chi tiết, trong đó có nợ xấu, giao dịch với các bên liên quan thì báo cáo tài chính của SCB đều không thể hiện thông tin này. Bên cạnh đó là quyền lực Chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát, báo Việt Nam Net đưa tin.

Cụ thể, bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) dù không nắm giữ chức vụ nào tại SCB nhưng được xác định là người có quyền lực tại nhà băng này vì từ khi sáp nhập (năm 2012) đến nay bà luôn nắm cổ phần chi phối từ 85% đến 91,5%; số cổ phần còn lại (<10%) do hơn 4.000 cổ đông nhỏ lẻ nắm giữ.

Ngân hàng SCB hiện có vốn điều lệ 20.000 tỷ đồng. Vốn điều lệ của ngân hàng tăng từ 14.000 tỷ đồng vào năm 2017 lên 15.000 tỷ đồng vào năm 2018 và 20.000 tỷ đồng trong năm 2019.

Từ 2016 – 2022, tổng tài sản của SCB tăng lên gấp hơn 2 lần. Cho đến nay, kỳ báo cáo tài chính gần nhất của SCB là quý 2/2022.

Tại thời điểm cuối quý 2/2022 tổng tài sản của ngân hàng đạt 760.000 tỷ đồng, tăng 58.000 tỷ đồng so với đầu năm 2022. Trong khi năm 2016, tổng tài sản của SCB mới chỉ đạt hơn 360.000 tỷ.

Tại thời điểm 31/12/2021, SCB có tổng tài sản 702.000 tỷ đồng, tăng 11% so với năm trước; tổng tiền gửi của khách hàng là 513.184 tỷ đồng, tăng 9,5% so với năm liền kề.

Kết thúc quý 2/2022, báo cáo kết quả hoạt động riêng lẻ của SCB thể hiện đạt 128 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, giảm nhẹ so với cùng kỳ. Lũy kế hai quý đầu năm, nhà băng này đạt 583 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, giảm 45% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, báo cáo tài chính của SCB không thể hiện thông tin ngân hàng đã huy động bao nhiêu trái phiếu của các tổ chức cá nhân.

Báo cáo tài chính hợp nhất các năm của SCB cũng không công bố chi tiết về nợ xấu cũng như giao dịch với các bên liên quan hay thông tin về huy động trái phiếu.

• Người dân nhiều nơi đến ngân hàng SCB đòi tiền, tố lừa đảo mua trái phiếu

Cơ quan điều tra nói gì?

Với việc nắm cổ phần chi phối hoạt động, bà Trương Mỹ Lan bố trí người thân tín giữ các chức vụ lãnh đạo chủ chốt tại Ngân hàng SCB (Hội đồng quản trị, Ban điều hành) nên mọi hoạt động của ngân hàng này “đều phục vụ hoạt động” của bà Lan.

Bà Lan bị cáo buộc sử dụng SCB để huy động vốn, sau đó chỉ đạo người tại SCB và Vạn Thịnh Phát lập hồ sơ hợp thức hóa như một khoản vay để rút tiền. Cơ quan điều tra cho hay dù áp dụng “cách tính có lợi cho bị can” nhưng số tiền bà Lan chiếm đoạt đặc biệt lớn, lên đến 304.096 tỷ đồng của SCB. Đây được xác định là tiền người dân, khách hàng gửi.

Số tiền này đến nay ngân hàng không thể chi trả và còn phát sinh lãi hơn 129.372 tỷ đồng. Như vậy, bà Lan bị cáo buộc gây thiệt hại tổng cộng hơn 415.000 tỷ đồng.

Theo Bộ Công an, từ năm 2018 đến 2020, các nghi phạm liên quan tại Công ty CP Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Công ty CP Tập đoàn Đầu tư An Đông và một số công ty, tổ chức còn có “hành vi gian dối, làm trái quy định pháp luật” để tạo lập 25 gói trái phiếu có tổng giá trị hơn 30.000 tỷ đồng. Họ bán lô trái phiếu này nhằm mục đích huy động tiền rồi chiếm đoạt.