1 thế hệ phụ nữ đã bị đánh lừa về liệu pháp hormone

Việc FDA gỡ bỏ cảnh báo đối với liệu pháp hormone sau 23 năm đã xác nhận điều mà nhiều phụ nữ từ lâu vẫn ngờ vực. “Có phải tôi đã bị đánh lừa không?”

Đó là câu hỏi tôi nghe được nhiều nhất từ ​​các bệnh nhân dạo gần đây – câu hỏi chất chứa sự giận dữ, kiệt quệ và nỗi tổn thương âm ỉ của những phụ nữ tự hỏi liệu họ đã đánh mất bao nhiêu năm cuộc đời vì các triệu chứng mãn kinh mà họ từng được bảo rằng không có cách điều trị.

Câu trả lời xuất hiện vào đầu tháng này (tháng 11/2025) khi Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) thông báo sẽ gỡ bỏ cảnh báo “Hộp đen” khỏi các sản phẩm liệu pháp hormone sau 23 năm. Với nhiều phụ nữ, động thái đảo ngược này là một sự thừa nhận đến quá muộn… hàng thập niên.

Điều gì đã xảy ra vào năm 2002

Tháng 7/2002, dữ liệu sơ bộ từ nghiên cứu Sáng kiến ​​Sức khỏe Phụ nữ (Women’s Health Initiative – WHI) được công bố trên JAMA (Tập san của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ) cho thấy liệu pháp hormone kết hợp (estrogen và progestin) làm tăng nguy cơ ung thư vú, đột quỵ và thuyên tắc phổi. Các cơ quan truyền thông lớn đã diễn giải những tín hiệu ban đầu này như bằng chứng nguy hiểm chắc chắn và thông báo đó dẫn đến sự sụt giảm ngay lập tức và đáng kể việc sử dụng liệu pháp hormone.

Những phụ nữ vốn lần đầu tiên ngủ ngon trở lại sau nhiều năm lập tức đổ thuốc vào thùng rác. Các hiệu thuốc nhận được hàng loạt cuộc gọi từ các bệnh nhân hoảng sợ, yêu cầu ngừng thuốc ngay lập tức. Các bác sĩ chăm sóc sức khỏe ban đầu –  đa số chưa từng được đào tạo chuyên sâu về quản lý thời kỳ mãn kinh – đã khuyên bệnh nhân “Dừng lại ngay đi và hỏi sau”.

Phụ nữ đã dừng thật. Và rất nhiều người đã phải âm thầm chịu đựng suốt 20 năm tiếp theo.

Sự đảo ngược lịch sử của FDA

Ngày 10/11/2025, FDA thông báo bắt đầu loại bỏ các cảnh báo “Hộp đen” liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ung thư vú và chứng sa sút trí tuệ có thể xảy ra khỏi các sản phẩm liệu pháp thay thế hormone dành cho phụ nữ mãn kinh.

Khi Ủy viên FDA, Tiến sĩ Marty Makary, lên tiếng công khai về sự thay đổi này, ông không hề nói bóng gió. Ông nói rằng, truyền thông đã khiến phụ nữ sợ hãi và tránh xa một liệu pháp điều trị có thể thay đổi cuộc sống, đồng thời nhấn mạnh sự khác biệt giữa liệu pháp chỉ dùng estrogen và các phác đồ kết hợp tổng hợp. Ông thừa nhận một cách thẳng thắn rằng “cỗ máy gieo rắc nỗi sợ” đã khởi động từ rất lâu trước khi dữ liệu khoa học được hiểu đúng.

Ông cũng nói, điều khiến nhiều phụ nữ cảm thấy day dứt: “Sau 23 năm giáo điều, FDA đang chấm dứt nỗi sợ hãi đã khiến phụ nữ tránh xa phương pháp điều trị cứu sống này”.

Đối với nhiều bệnh nhân của tôi, câu nói ấy giống như sự khẳng định mà họ đã chờ đợi gần nửa đời để được nghe.

Những vấn đề trong các nghiên cứu

Những chi tiết quan trọng nhất lại nằm im lìm trong các tài liệu y khoa trong nhiều năm – trong bài báo năm 2002 và hai nghiên cứu tiếp theo được công bố năm 2011 và 2020 trên Tập san JAMA.

Đối tượng nghiên cứu lớn tuổi hơn

Những phụ nữ được tuyển vào nghiên cứu WHI đều đã mãn kinh, tuổi từ 50 đến 79 với độ tuổi trung bình là 63 – nghĩa là trung bình đã hơn một thập niên kể từ khi bước vào thời kỳ mãn kinh. Phần lớn chưa từng dùng liệu pháp hormone trước đó và nhiều người có yếu tố nguy cơ tim mạch.

Các hormone là dạng tổng hợp

Các kết quả bất lợi ghi nhận ở nhóm phụ nữ lớn tuổi dùng liệu pháp kết hợp estrogen liên hợp nguồn gốc từ ngựa và medroxyprogesterone acetate – đều là những chế phẩm tổng hợp thế hệ cũ, được phát triển ở một giai đoạn hoàn toàn khác – đã bị khái quát hóa cho tất cả các dạng liệu pháp hormone và mọi nhóm tuổi.

Liệu pháp chỉ dùng estrogen cho kết quả khác biệt

Nhóm chỉ dùng estrogen trong nghiên cứu WHI – những phụ nữ đã cắt bỏ tử cung nên được dùng estrogen mà không phải progestin tổng hợp – có tỷ lệ ung thư vú thấp hơn.

Trong cơn cuồng loạn của nỗi sợ hãi sau đó, không ai muốn nghe đến những sắc thái này.

Yếu tố then chốt

Ngay từ đầu những năm 2000, vẫn có những bác sĩ dừng lại, băn khoăn vì cách đưa tin khi đó không khớp với những gì họ quan sát được trên lâm sàng. Các hormone được sử dụng trong nghiên cứu WHI không phải là estradiol và progesterone đồng dạng sinh học mà nhiều bác sĩ đã kê đơn với kết quả rất khả quan. Quan trọng hơn, những phụ nữ nhận được lợi ích rõ rệt nhất từ ​​liệu pháp hormone lại là những người bắt đầu điều trị ngay gần thời điểm mãn kinh – chứ không phải ở tuổi muộn hơn.

Thời điểm là yếu tố quyết định. Cơ thể phản ứng với estrogen rất khác nhau trước mãn kinh so với cả một thập niên sau mãn kinh. Sau nhiều năm thiếu hụt estrogen, thành mạch mất dần tính đàn hồi, mảng xơ vữa tích tụ và các biến đổi chuyển hóa trở nên ổn định. Cán cân giữa lợi ích –  nguy cơ hoàn toàn khác nhau đối với phụ nữ bắt đầu liệu pháp hormone ở các độ tuổi khác nhau.

Đây là điều mà giới y khoa ngày nay gọi là “giả thuyết thời điểm” – một khái niệm đáng lẽ phải đứng ở vị trí trung tâm của mọi tiêu đề báo nhưng đã bị bỏ quên hoàn toàn.

Và suốt hai thập niên, phụ nữ sống dưới những tiêu đề đó, gánh chịu hậu quả của nỗi sợ hãi và thông tin sai lệch.

Những gì phụ nữ đã đánh mất

Vấn đề không phải là liệu liệu pháp hormone có hoàn hảo hay phù hợp với tất cả mọi người hay không. Vấn đề nằm ở chỗ phụ nữ đã chưa bao giờ có cơ hội đưa ra một lựa chọn dựa trên đầy đủ thông tin.

Những phụ nữ bắt đầu liệu pháp hormone sớm hơn – lý tưởng nhất là trong vòng 10 năm sau mãn kinh – thường cái thiện chất lượng giấc ngủ, giảm lo âu và cáu gắt, đồng thời được bảo vệ khỏi tình trạng mất xương.

Nhiều người cho biết họ cảm nhận rõ rệt sự cải thiện về nhận thức, các chỉ dấu tim mạch cũng như sức khỏe tình dục và chất lượng đời sống hôn nhân. Và dù thường được nói đến một cách kín đáo hơn, lợi ích sâu sắc nhất có lẽ lại là điều đơn giản nhất: sự trở lại của chính họ.

Kết luận

Những Hướng dẫn mới của FDA không phải là một trào lưu nhất thời hay một sự đảo ngược đột ngột. Chúng đánh dấu sự trở lại của y học dựa trên bằng chứng – thứ mà lẽ ra hàng triệu phụ nữ phải được tiếp cận ngay từ đầu.

Liệu pháp hormone không phù hợp với mọi phụ nữ và nó cũng không phải là phương thuốc chữa bách bệnh. Tuy nhiên, đây là một công cụ mạnh mẽ và với người phụ nữ phù hợp, vào đúng thời điểm, nó có thể khôi phục lại chất lượng cuộc sống mà họ từng nghĩ đã mất vĩnh viễn.

Giờ đây, nhiệm vụ của chúng ta – với tư cách là bác sĩ lâm sàng, là nhà báo và là một xã hội – là trao lại cho phụ nữ những gì mà nỗi sợ hãi đã tước đi: sự minh bạch, quyền lựa chọn và khả năng làm chủ.

Mọi nội dung tiếp theo trong loạt bài viết này sẽ tiếp tục được xây dựng dựa trên sứ mệnh đó.

Theo The Epoch Times