10 thói quen gây hại cho não

Não là trung tâm điều khiển việc học tập, hành động, trí nhớ và cảm xúc của con người. Một số thói quen xấu trong cuộc sống có thể gây tổn hại cho não, gây ra các triệu chứng như cáu gắt, thiếu tập trung, mệt mỏi, mất năng lực tư duy và phán đoán. Nếu mắc phải một trong 10 điều dưới đây thì hãy kịp thời thay đổi.

1. Luôn một mình và lười nói chuyện

Bộ não có một khu vực ngôn ngữ chịu trách nhiệm cho các cuộc trò chuyện bằng ngôn ngữ hàng ngày của chúng ta. Việc nói chuyện thường xuyên có tác dụng rèn luyện trí não. Nếu bạn thường xuyên im lặng và lười nói chuyện với người khác thì khu vực này sẽ có dấu hiệu suy giảm, thời gian trôi qua bạn sẽ thấy khả năng diễn đạt ngôn ngữ của mình ngày càng kém đi. 

Không thích nói chuyện thực ra có liên quan đến sự cô đơn. Một số người cảm thấy cô đơn trong lòng, nhưng lại không giỏi thích ứng, không chủ động hòa nhập với môi trường xung quanh, điều này theo thời gian cũng sẽ khiến chức năng não bộ suy giảm, khi về già, khả năng mắc chứng mất trí nhớ sẽ tăng lên. 

2. Ăn quá nhiều đường

Lượng đường dư thừa sẽ ảnh hưởng đến quá trình tiết hormone của cơ thể, cản trở quá trình hấp thu vitamin C và protein, gây hại cho sự phát triển thần kinh, đồng thời, chất béo tích tụ sẽ khiến tình trạng mạch máu xấu đi, ảnh hưởng đến việc cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cho tế bào não. 

Vì vậy, việc ăn tráng miệng để sảng khoái và phục hồi trí não nên được thực hiện có chừng mực.

3. Thích trùm chăn lên đầu

Có người sẽ trùm đầu lúc ngủ khi tâm trạng không tốt, có người lại chọn cách trùm đầu lúc ngủ để tạo cảm giác giường ấm hơn khi thời tiết trở lạnh. Thói quen này rất có hại cho não, bởi vì, khi trùm đầu, nồng độ carbon dioxide (CO2) trong chăn sẽ tăng lên, lượng oxy đưa vào khi thở sẽ giảm đi, dễ dẫn đến tình trạng não thiếu oxy. 

4. Bỏ bữa sáng

Khi thức dậy vào buổi sáng, nếu không ăn sáng, não và cơ thể sẽ không nhận được lượng đường trong máu một cách bình thường, điều này cũng sẽ khiến não không đủ dinh dưỡng, lâu dần sẽ gây hại cho não.

5. Thiếu ngủ

Ngủ là thời gian tốt nhất để cơ thể phục hồi các chức năng, đồng thời cũng là thời điểm tốt nhất để não bài tiết chất thải trao đổi chất, thiếu ngủ lâu dài sẽ đẩy nhanh quá trình lão hóa của tế bào não.

6. Cảm giác no lâu

Khi một người có cảm giác no lâu, một yếu tố gọi là “yếu tố tăng trưởng nguyên bào sợi” (Fibroblast Growth Factor) sẽ tăng lên trong não. Yếu tố này sẽ làm tăng số lượng tế bào trong da và mỡ trong mạch máu, dẫn đến xơ vữa động mạch, về lâu dài dễ dẫn đến lão hóa não sớm. Cách nói “đói xỉu” là cách nói sai lầm, đói một chút ngược lại có thể khiến đầu não tỉnh táo, thức ăn tích tụ trong dạ dày quá nhiều để tiêu hóa, lượng máu cung cấp lên não không đủ khiến bạn dễ buồn ngủ. 

7. Hút thuốc và uống bia rượu

Hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và bệnh tim mạch. Thuốc lá có thể trực tiếp làm tổn thương tế bào thần kinh não, ảnh hưởng đến nhiều loại chất dẫn truyền thần kinh và gây chết tế bào thần kinh. Uống quá nhiều bia rượu làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, đặc biệt là chứng bệnh sa sút trí tuệ. 

8. Nghiện phim khiêu dâm

Một báo cáo nghiên cứu của Đức đăng trên tạp chí JAMA Psychiatry đã chỉ ra rằng, những người xem nhiều video khiêu dâm thì vùng não chịu trách nhiệm về phần thưởng và động lực có thể nhỏ hơn và ít hoạt động hơn. Tiến sĩ Simone Kühn thuộc Viện Phát triển Con người Max Planck ở Berlin, Đức, cũng phát hiện ra rằng các kết nối giữa thể vân mới (Striatum) và vỏ não trước trán (các vùng của lớp ngoài của não liên quan đến hành vi cơ thể và ra quyết định) bị ảnh hưởng bởi việc xem phim khiêu dâm. Tình trạng này càng trở nên tồi tệ hơn khi thời lượng video tăng lên. 

Chứng nghiện thuốc lá và rượu rất khó cai, nhưng trên thực tế, chứng nghiện phim khiêu dâm trên Internet cũng rất khó loại bỏ. Nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng mọi hành vi gây nghiện đều kích thích não tiết ra hormone dopamine, mà hormone này lại có liên quan đến ham muốn của con người. Vì vậy, nội dung khiêu dâm gây nghiện hơn thuốc lá, rượu và khó bỏ hơn. Càng xem nhiều, người xem càng cần nhiều yếu tố khiêu dâm để kích thích và tăng lượng dopamine nhằm duy trì trạng thái hưng phấn, đạt được cảm giác khoái cảm, thỏa mãn. Nếu não ở trạng thái này lâu ngày sẽ rất nguy hiểm, con người sẽ mắc phải những triệu chứng tiêu cực về tinh thần như tự ti, sa ngã, chán nản và bơ phờ.

9. Lười tập thể dục

Thiếu tập thể dục làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Tập thể dục có thể giúp kiểm soát các yếu tố nguy cơ tim mạch như huyết áp cao, tiểu đường, tăng cholesterol máu, tích tụ mỡ trong thành động mạch (xơ vữa động mạch) và béo phì. Hơn nữa, thừa cân, béo phì sẽ đẩy nhanh quá trình xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, mạch máu não và gây ra chứng mất trí nhớ.

10. Tiếng ồn

Những tiếng ồn như hạc disco, nhạc âm lượng lớn, v.v. có thể khiến con người tiếp xúc quá nhiều với tiếng ồn. Chỉ cần con người tiếp xúc với tiếng ồn như vậy trong 30 phút có thể gây tổn hại vĩnh viễn cho thính giác. Suy giảm thính lực gây tổn hại trực tiếp đến chức năng não và người suy giảm thính lực có nguy cơ bị suy giảm nhận thức cao hơn người bình thường.