Chỉ còn chưa đến một ngày nữa là đến Ngày Bầu cử (5/11, giờ Hoa Kỳ), cuộc đua vào Nhà Trắng đã trở nên bế tắc, cả ở cấp độ quốc gia và tại các tiểu bang chiến trường quan trọng.

Các cuộc thăm dò rất sát sao, số phiếu đều sát nhau, đến mức ông Donald Trump hoặc bà Kamala Harris thực sự có thể nhỉnh hơn hai hoặc ba điểm, đủ để giành chiến thắng dễ dàng.

Có một lý do thuyết phục để giải thích tại sao mỗi bên đều có lợi thế khi xây dựng liên minh cử tri ở đúng nơi và đảm bảo rằng họ thực sự đi bỏ phiếu.

Hãy bắt đầu với khả năng tạo nên lịch sử rằng một tổng thống bị đánh bại có thể được bầu lại lần đầu tiên sau 130 năm.

Ông Trump có thể thắng cử vì…

1. Ông ấy đang không nắm quyền

Nền kinh tế là vấn đề số một đối với cử tri, và trong khi tỷ lệ thất nghiệp thấp và thị trường chứng khoán đang bùng nổ, hầu hết người Mỹ cho biết họ đang phải vật lộn với giá cả tăng cao mỗi ngày.

Sau đại dịch, lạm phát đạt mức chưa từng thấy kể từ những năm 1970, tạo cơ hội cho ông Trump đặt câu hỏi “Bây giờ bạn có tốt hơn so với bốn năm trước không?”

Vào năm 2024, cử tri trên toàn thế giới đã nhiều lần từ bỏ đảng cầm quyền, một phần là do chi phí sinh hoạt cao sau đại dịch Covid. Cử tri Hoa Kỳ cũng có vẻ khao khát sự thay đổi.

Chỉ một phần tư người Mỹ cho biết họ hài lòng với hướng đi của đất nước và hai phần ba cho rằng có triển vọng kinh tế kém.

Bà Harris đã cố gắng trở thành ứng cử viên mang đến sự thay đổi, nhưng với tư cách là phó tổng thống, bà đã phải vật lộn để tạo khoảng cách với Tổng thống đương nhiệm Joe Biden vốn không được lòng dân.

2. Ông ấy có vẻ như không bị ảnh hưởng bởi tin xấu

Bất chấp hậu quả từ cuộc hỗn loạn ngày 6/1/2021 tại Điện Capitol Hoa Kỳ, một loạt các bản cáo trạng và một bản án hình sự chưa từng có, sự ủng hộ dành cho ông Trump vẫn ổn định trong cả năm ở mức 40% trở lên.

Trong khi Đảng Dân chủ và những người trong nội bộ Đảng Cộng hòa “Không bao giờ ủng hộ Trump” cho rằng ông không đủ năng lực đảm nhiệm chức vụ, thì hầu hết thành viên Đảng Cộng hòa đều đồng tình khi ông Trump nói rằng ông là nạn nhân của một cuộc săn phù thủy chính trị.

Với cả hai phe đều vững chắc như vậy, ông Trump chỉ cần giành được sự ủng hộ của một bộ phận nhỏ cử tri chưa quyết định mà không có quan điểm cố định về ông.

3. Cảnh báo của ông về vấn đề nhập cư bất hợp pháp có sức lan tỏa

Ngoài tình hình kinh tế, các cuộc bầu cử thường được quyết định bởi một vấn đề có sức lôi cuốn về mặt cảm xúc.

Đảng Dân chủ hy vọng đó là vấn đề phá thai, trong khi ông Trump lại cược rằng đó là vấn đề nhập cư.

Sau khi các cuộc chạm trán ở biên giới đạt mức kỷ lục dưới thời ông Biden, và dòng người đổ về tác động đến các tiểu bang xa biên giới, các cuộc thăm dò cho thấy cử tri tin tưởng ông Trump hơn về vấn đề nhập cư – và ông đang làm công việc vận động ủng hộ tốt hơn nhiều với người Mỹ gốc Latinh so với các cuộc bầu cử trước.

4. Nhiều người không có bằng cấp hơn người có bằng cấp

Lời kêu gọi của ông Trump đối với những cử tri cảm thấy bị lãng quên và bỏ lại phía sau đã làm thay đổi nền chính trị Hoa Kỳ bằng cách biến các nhóm cử tri Dân chủ truyền thống như công nhân công đoàn thành Đảng Cộng hòa và biến việc bảo vệ ngành công nghiệp Hoa Kỳ bằng thuế quan gần như trở thành thông lệ.

Nếu ông thúc đẩy được tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu ở các vùng nông thôn và ngoại ô của các tiểu bang dao động thì điều này có thể bù đắp cho sự mất mát của những người Cộng hòa ôn hòa, có trình độ đại học.

5. Ông Trump được coi là một người đàn ông mạnh mẽ trong một thế giới bất ổn

Những người chỉ trích ông Trump nói rằng ông làm suy yếu các liên minh của Hoa Kỳ bằng cách thân thiện với các nhà lãnh đạo độc tài.

Tuy nhiên, cựu tổng thống coi sự khó đoán của mình là một thế mạnh và chỉ ra rằng không có cuộc chiến tranh lớn nào nổ ra khi ông còn ở Nhà Trắng.

Nhiều người Mỹ phẫn nộ, vì nhiều lý do khác nhau, khi Hoa Kỳ chi hàng tỷ USD cho Ukraine và Israel – và cho rằng nước Mỹ yếu kém hơn dưới thời ông Biden.

Phần lớn cử tri, đặc biệt là những người đàn ông được ông Trump trò chuyện thông qua các podcast như của ông Joe Rogan, coi ông Trump là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ hơn so với bà Harris.

Bà Harris có thể thắng vì…

1. Bà ấy không phải là ông Trump

Mặc dù ông Trump có nhiều lợi thế, ông vẫn là một nhân vật gây chia rẽ sâu sắc.

Năm 2020, ông đã giành được số phiếu bầu kỷ lục cho ứng cử viên Đảng Cộng hòa, nhưng đã bị đánh bại vì có thêm bảy triệu người Mỹ ủng hộ ông Biden.

Lần này, bà Harris đang thổi phồng nỗi sợ hãi về sự trở lại của ông Trump. Bà gọi ông là “phát xít” và là mối đe dọa đối với nền dân chủ, trong khi tuyên thệ sẽ vượt qua “kịch tính và xung đột”.

Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos vào tháng Bảy cho thấy bốn trong năm người Mỹ cảm thấy đất nước đang mất kiểm soát. Bà Harris sẽ hy vọng các cử tri – đặc biệt là những người Cộng hòa ôn hòa và độc lập – coi bà là ứng cử viên của sự ổn định.

2. Bà ấy cũng không phải là ông Biden

Đảng Dân chủ đang phải đối mặt với thất bại gần như chắc chắn tại thời điểm ông Biden bỏ cuộc đua. Đoàn kết với mong muốn đánh bại ông Trump, đảng đã nhanh chóng tập hợp xung quanh bà Harris. Với tốc độ ấn tượng ngay từ đầu, bà đã đưa ra một thông điệp hướng tới tương lai hơn khiến những cử tri cơ sở hào hứng.

Trong khi Đảng Cộng hòa cáo buộc bà có liên quan đến các chính sách không được lòng dân của ông Biden, bà Harris đã khiến một số lời chỉ trích của họ nhắm vào ông Biden trở nên dư thừa.

Rõ ràng nhất trong số này là vấn đề tuổi tác – các cuộc thăm dò liên tục cho thấy cử tri thực sự lo ngại về khả năng đảm nhiệm chức vụ của ông Biden. Bây giờ cuộc đua đã đảo ngược, và ông Trump đang cạnh tranh để trở thành người lớn tuổi nhất từng giành chiến thắng tại Nhà Trắng.

3. Bà đã và đang đấu tranh cho nữ quyền

Đây là cuộc bầu cử tổng thống đầu tiên kể từ khi Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ lật ngược phán quyết Roe kiện Wade và quyền phá thai theo hiến pháp.

Những cử tri quan tâm đến việc bảo vệ quyền phá thai phần lớn ủng hộ bà Harris, và chúng ta đã thấy trong các cuộc bầu cử trước đây – đáng chú ý là cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022 – rằng vấn đề này có thể thúc đẩy tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu và có tác động thực sự đến kết quả.

Lần này, 10 tiểu bang, bao gồm cả tiểu bang dao động Arizona, sẽ có sáng kiến ​​bỏ phiếu hỏi cử tri về cách thức phá thai nên được quản lý như thế nào. Điều này có thể thúc đẩy tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu có lợi cho bà Harris.

Bản chất lịch sử của nỗ lực trở thành nữ tổng thống đầu tiên của bà cũng có thể củng cố vị thế dẫn đầu đáng kể của bà trong số cử tri nữ.

4. Những người bỏ phiếu cho bà có nhiều khả năng đi bỏ phiếu hơn

Các nhóm mà bà Harris đang thăm dò ý kiến ​​mạnh mẽ hơn, chẳng hạn như những người có trình độ đại học và người lớn tuổi, có nhiều khả năng đi bỏ phiếu hơn.

Cuối cùng, Đảng Dân chủ thể hiện tốt hơn với các nhóm có tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu cao, trong khi ông Trump đã đạt được lợi thế với các nhóm có tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu tương đối thấp như thanh niên và những người không có bằng đại học.

Ví dụ, theo cuộc thăm dò của New York Times/Siena, ông Trump đang dẫn trước rất xa trong số những người đã đăng ký nhưng không bỏ phiếu vào năm 2020.

Vậy thì câu hỏi quan trọng là liệu lần này những cử tri không bỏ phiếu năm 2020 có xuất hiện tại các điểm bỏ phiếu hay không.

5. Bà đã gây quỹ và chi tiêu nhiều tiền hơn

Không có gì bí mật khi các cuộc bầu cử ở Mỹ rất tốn kém, và năm 2024 đang trên đà trở thành cuộc bầu cử tốn kém nhất từ ​​trước đến nay.

Nhưng khi nói đến sức mạnh chi tiêu, thì bà Harris đang chiếm ưu thế. Bà đã huy động được nhiều tiền hơn kể từ khi trở thành ứng cử viên vào tháng Bảy so với ông Trump trong toàn bộ giai đoạn kể từ tháng 1/2023 (906 triệu USD so với 367 triệu USD), theo một phân tích gần đây của Financial Times, trong đó cũng lưu ý rằng chiến dịch của bà đã chi gần gấp đôi cho quảng cáo.

Điều này có thể đóng vai trò trong cuộc đua cực kỳ gây cấn mà cuối cùng sẽ được quyết định bởi các cử tri ở các tiểu bang dao động hiện đang bị các quảng cáo chính trị tấn công dồn dập.

Dù vậy, không phải ứng cử viên nhiều tiền hơn sẽ thắng trong mọi cuộc bầu cử ở Mỹ. Năm 2016, mặc dù đề cử viên Đảng Dân chủ Hillary Clinton (564 triệu USD) gây quỹ được nhiều hơn ông Trump (333 triệu USD), nhưng ông Trump đã thắng chung cuộc.