Anh-Trung hủy ngang thỏa thuận hợp tác trị giá hơn 1 tỷ USD

Một thỏa thuận hợp tác đầu tư trị giá 1,24 tỷ USD giữa một thành phố của Anh và một công ty xây dựng Trung Quốc đã bị hủy ngang sau ba năm không được triển khai. Thỏa thuận này đổ vỡ vào thời điểm mối quan hệ ngoại giao Anh-Trung đang leo thang căng thẳng xung quanh vấn đề Hồng Kông.

Trong vài tuần gần đây, các quan chức Anh đã công khai bày tỏ ủng hộ người dân Hồng Kông xuống đường biểu tình phản đối dự luật dẫn độ đào phạm gây tranh cãi, khiến Trung Quốc tức giận.

Sau các cuộc biểu tình quy mô lớn tại Hồng Kông thời gian qua, Thủ tướng Anh Theresa May, Ngoại trưởng Jeremy Hunt và các chính trị gia khác của Anh đã thúc giục các nhà chức trách Trung Quốc phải tôn trọng nhân quyền và tự do tại Hồng Kông. Bắc Kinh đã đáp trả bằng những lời lẽ gay gắt.

Trong một cuộc họp báo hôm 3/7, Đại sứ Trung Quốc tại Anh Lưu Hiểu Minh (Liu Xiaoming) đã nói: “Chính phủ Anh đã lựa chọn đứng về bên sai trái. Họ đã đưa ra những phát biểu không chỉ can thiệp vào những vấn đề nội bộ của Hồng Kông, mà còn ủng hộ những kẻ vi phạm pháp luật bạo lực [những người biểu tình].”

Hôm 12/7, giới chức Trung Quốc thông báo họ đã bắt giữ 4 công dân Anh trong một vụ bố ráp tội phạm ma túy tại Thành phố Từ Châu, Tỉnh Giang Tô. Động thái này khiến giới chức Anh quan ngại về việc Bắc Kinh muốn áp dụng thủ đoạn ‘ngoại giao con tin’ để gây sức ép lên London.

Dự án mang tính biểu tượng

Vào tháng 10/2015, khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới thăm nước Anh, Thủ tướng Anh khi đó là ông David Cameron đã phát biểu rằng hai nước Anh – Trung sẽ tận hưởng “thời kỳ hoàng kim” về hợp tác kinh tế.

Sau đó, vào tháng 7/2016, thành phố công nghiệp Sheffield của Anh đã ký một thỏa thuận hợp tác 1 tỷ bảng Anh (1,24 tỷ USD) với Tập đoàn Xây dựng Tứ Xuyên Guodong, Trung Quốc. Hãng tin BBC khi đó đã gọi thỏa thuận hợp tác này là “dự án mang tính biểu tượng” cho “thời kỳ hoàng kim” trong quan hệ kinh tế Anh – Trung mà ông Cameron đã nhắc đến hồi năm 2015.

BBC loan tin rằng khoản đầu tư hơn 1 tỷ USD của công ty Trung Quốc vào thành phố Sheffield sẽ được giải ngân trong vòng 60 năm. Trong đó, vào ba năm đầu tiên, Tập đoàn Tứ Xuyên Guodong sẽ đầu tư 220 triệu bảng Anh (273 triệu USD) vào 5 dự án tại Sheffield.

Lãnh đạo Hội đồng thành phố Sheffield, bà Julie Dore khi đó đã nói với BBC rằng: “Đây là thỏa thuận đầu tiên thuộc loại này được thực hiện bởi một thành phố ở Anh. Chúng tôi có kỹ năng và các kết nối để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong thành phố của mình.”

Hội đồng thành phố Sheffield thời điểm đó ước tính rằng 5 dự án do phía công ty Trung Quốc đầu tư sẽ tạo ra hàng trăm việc làm. Tuy nhiên, Hội đồng không công khai chi tiết về các dự án.

Vào cuối năm 2016, Tập đoàn Tứ Xuyên Guodong đã ký một thỏa thuận để chuyển đổi thư viện thành phố Sheffield thành một khách sạn 5 sao. Tuy nhiên, trong một đánh giá sau đó, công ty Trung Quốc đã từ bỏ dự án này với lý do chi phí để cải tạo công trình thư viện lịch sử này là quá cao.

BBC thời điểm năm 2016 cũng đưa tin rằng Hội đồng thành phố Sheffield đã chi khoảng 40.000 bảng Anh (49.600 USD) cho các chuyến công tác Trung Quốc của các ủy viên hội đồng phục vụ kết nối thỏa thuận hợp tác.

Thỏa thuận chết yểu

Hôm 7/9 vừa qua, ủy viên Hội đồng Thành phố Sheffield, phụ trách kinh doanh và đầu tư, ông Mazher Iqbal đã chính thức thông báo tại Tòa nhà Thị chính Sheffield rằng thỏa thuận hợp tác với Tập đoàn Tứ Xuyên Guodong “đã chết”.

“Khoản đầu tư mà Tứ Xuyên Guodong hứa đã không thành hiện thực,” BBC dẫn lời ông Iqbal.

Hiện cũng không rõ Tập đoàn Tứ Xuyên Guodong thực tế đã đầu tư bao nhiêu tiền vào thành phố Sheffield từ năm 2016.

Cũng trong ngày 9/7, cựu lãnh đạo Hội đồng thành phố Sheffield, ông Paul Scriven đăng lên Twitter nói rằng: “Thỏa thuận đầu tư 1 tỷ bảng Anh của Trung Quốc đã không có giá trị bằng tờ giấy người ta dùng để viết ra nó. Nhưng họ vẫn lãng phí tiền của người nộp thuế vào dự án phù phiếm này.” Ông Scriven nhắc tới việc các ủy viên Hội đồng thành phố dùng tiền ngân sách để công du Trung Quốc kết nối dự án.

Tứ Xuyên Guodong không phải là công ty Trung Quốc đầu tiên không hoàn thành lời hứa đầu tư vào nước Anh.

Năm 2010, Tập đoàn Sam Wa Resources Holdings, Trung Quốc đã thỏa thuận với công ty bất động sản tư nhân Peel của Anh để xây dựng một trung tâm thương mại quốc tế tại Wirral – thành phố gần Liverpool.

Tờ Financial Times hồi tháng 2/2010 đưa tin rằng Tập đoàn San Wa đã ký thỏa thuận trị giá 175 triệu bảng Anh (217 triệu USD) với Peel về dự án trung tâm thương mại quốc tế tại Wirral và cũng hứa sẽ đầu tư thêm 4,5 tỷ bảng Anh (5,58 tỷ USD) để tái thiết một số bến cảng lâu không sử dụng gần đó.

Năm 2015, Peel đã quyết định hủy ngang thỏa thuận hợp tác nêu trên vì sau 5 năm ký kết thỏa thuận, họ vẫn chưa nhận được bất kỳ khoản đầu tư nào từ Tập đoàn San Wa.

Xuân Thành (Theo The Epoch Times)