Bất chấp cảnh báo của ĐCSTQ, du khách Trung Quốc vẫn tiếp tục đổ xô đến Nhật

Trong bối cảnh căng thẳng Trung-Nhật gia tăng do vấn đề Đài Loan, sau khi Bắc Kinh cảnh báo công dân Trung Quốc không nên tới Nhật Bản, Nhật Bản vào ngày thứ Bảy (15/11) đã thúc giục phía Trung Quốc đưa ra “phản ứng phù hợp” nhằm khắc phục những ảnh hưởng tiêu cực tới tình hình. Trước đó bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đưa ra cảnh báo tới người dân Trung Quốc về việc du lịch Nhật Bản, tuy nhiên theo ghi nhận của phóng viên Asahi Shimbun tại sân bay Phố Đông (Thượng Hải), số lượng người đến Nhật Bản vẫn rất đông.

Thứ Sáu tuần trước (7/11), tân Thủ tướng Nhật Bản, bà Takaichi Sanae, trong phiên trả lời chất vấn trước Quốc hội, cho biết nếu eo biển Đài Loan xảy ra xung đột vũ trang, có thể coi đó là “sự kiện đe doạ sự tồn vong của Nhật Bản”. Do Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) vẫn luôn đe dọa “thống nhất” Đài Loan và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực, tuyên bố của bà Takaichi thực chất tạo cơ sở pháp lý cho Nhật Bản thực thi quyền phòng vệ tập thể, đưa quân can thiệp, nên phía ĐCSTQ đã có phản ứng dữ dội.

Tối thứ Sáu (14/11), Bộ Ngoại giao ĐCSTQ đột ngột ban hành cảnh báo du lịch, kêu gọi người dân “tạm thời tránh đến Nhật Bản”, lý do liên quan tới phát ngôn gần đây của Nhật về vấn đề Đài Loan, đồng thời tuyên bố công dân Trung Quốc tại Nhật “đang đối mặt với rủi ro lớn”.

Theo hãng thông tấn Kyodo, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản, ông Kihara Minoru, vào thứ Bảy khẳng định phía Nhật đã lên tiếng phản đối Trung Quốc (ĐCSTQ) và “kiên quyết yêu cầu phản ứng phù hợp”, tránh làm quá vấn đề.

Ông Kihara nhấn mạnh, mặc dù Nhật Bản và Trung Quốc có bất đồng về Đài Loan, nhưng việc duy trì liên lạc là cực kỳ quan trọng.

Bà Takaichi: Không có ý định rút lại phát ngôn

Thứ trưởng Ngoại giao ĐCSTQ Tôn Vệ Đông vào thứ Năm (13/11) đã triệu tập Đại sứ Nhật Bản tại Bắc Kinh, cảnh cáo bà Takaichi Sanae phải rút lại lời phát biểu, nếu không “mọi hậu quả đều do phía Nhật Bản chịu trách nhiệm”.

Bà Takai Sanae vào ngày 7/11 tái khẳng định rằng phát biểu về “sự kiện Đài Loan có thể tạo thành tình huống nguy hiểm cho sự tồn vong” là dựa trên quan điểm nhất quán của chính phủ, “không có ý định rút lại hoặc huỷ bỏ”.

Theo hãng thông tấn chính thức của ĐCSTQ là China News Service, ba hãng hàng không Trung Quốc hôm thứ Bảy thông báo vé máy bay đến Nhật có thể được hoàn tiền hoặc đổi miễn phí. Động thái này rõ ràng là dùng du khách Trung Quốc làm công cụ gây áp lực kinh tế lên Nhật Bản.

Trang web Cục Hàng hải Trung Quốc ngày thứ Bảy phát đi cảnh báo hàng hải, cho biết từ ngày 17–19/11 sẽ tiến hành bắn đạn thật suốt 3 ngày liên tục tại một số khu vực trung tâm Hoàng Hải.

Phát ngôn viên Phủ Tổng thống Đài Loan, bà Quách Nhã Tuệ, hôm thứ Bảy nhấn mạnh, Đài Loan và Nhật Bản chia sẻ các giá trị dân chủ, tự do, đồng thời hợp tác phát triển kinh tế và thịnh vượng, quan hệ nhân dân hai nước rất mật thiết.

Bà Quách cũng thẳng thắn cho rằng, Bắc Kinh vì mục tiêu chính trị, đang tiến hành các biện pháp uy hiếp đa dạng đối với Nhật Bản, “gây ra mối đe dọa nghiêm trọng tới ổn định và an ninh khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”. Bà kêu gọi phía Trung Quốc “ngay lập tức dừng các hành động đơn phương không phù hợp, trở lại với các quy tắc quốc tế, đừng trở thành kẻ gây rối cho cộng đồng quốc tế”.

Cơ hội để Nhật giảm tải “du lịch quá mức”?

Mặc dù Trung Quốc là thị trường du lịch quan trọng của Nhật Bản (chiếm gần 1/4 lượng khách nước ngoài), nhưng một số ý kiến cho rằng động thái cảnh báo du lịch theo kiểu chính trị của ĐCSTQ lại có thể giúp Nhật Bản phần nào.

Những năm gần đây, Nhật Bản phải đối mặt với vấn nạn “du lịch quá mức” (Overtourism), khiến giao thông tại Kyoto và nhiều nơi tắc nghẽn, áp lực lên môi trường tăng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của người dân địa phương.

Nhiều phân tích cho rằng, việc ĐCSTQ gây sức ép kinh tế thông qua giảm lượng khách du lịch nhằm đối phó với phát biểu của bà Takaichi, nhưng trên thực tế lại đem đến cho các thành phố du lịch lớn tại Nhật Bản một khoảng thời gian “thở”, giúp nước này tạm thời giảm áp lực mà không cần tự áp đặt hạn chế du lịch.

Cảnh báo của Bộ Ngoại giao ĐCSTQ không ngăn chặn được làn sóng du khách Trung Quốc đến Nhật Bản

Mặc dù Chính phủ ĐCSTQ đã ra cảnh báo rõ ràng về việc đi lại, phóng viên tờ Asahi Shimbun vào sáng ngày 15/11 khi tác nghiệp tại sân bay Phố Đông Thượng Hải lại ghi nhận một thực tế hoàn toàn khác biệt. Tại quầy làm thủ tục bay đến Osaka, Nhật Bản vẫn đông nghịt người, xếp hàng dài. Đa phần hành khách mặc đồ thoải mái, nét mặt tươi vui, nhiều gia đình đi cùng nhau và không ít cặp đôi trẻ, hiển nhiên phần lớn là du khách sang Nhật để tham quan, không hề có dấu hiệu giảm nhu cầu đi du lịch sau cảnh báo từ chính quyền ĐCSTQ.

Phóng viên Asahi Shimbun đã phỏng vấn ngẫu nhiên năm nhóm du khách Trung Quốc chuẩn bị sang Nhật, nhằm tìm hiểu lý do tại sao họ vẫn quyết định đi du lịch Nhật Bản trong bối cảnh chính trị hiện tại. Đáng ngạc nhiên, tất cả người được hỏi đều cho biết đã nắm được thông tin cảnh báo du lịch từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nhưng đều nói không có ý định thay đổi kế hoạch đã định. Khi được hỏi thêm về lý do, một cặp vợ chồng ngoài 30 tuổi đi cùng con nhỏ trả lời ngắn gọn: “Không quan tâm đến chính trị.” Câu trả lời này phản ánh quan điểm của nhiều người Trung Quốc hiện nay, đó là tách biệt cuộc sống cá nhân với các sự kiện chính trị. Một số người khác khi được hỏi về tin tức liên quan, chỉ khẽ gật đầu xác nhận “có đọc tin”, rồi chuyển hướng nhìn đi chỗ khác, giữ thái độ im lặng. Phóng viên Asahi Shimbun lý giải, phản ứng này có thể cho thấy họ cảm giác có chút lo lắng hoặc áy náy khi đi Nhật trong hoàn cảnh chính trị nhạy cảm hiện nay, nhưng vẫn không từ bỏ ý định du lịch cá nhân.

Trong số đó, có một nữ sinh viên mới tốt nghiệp đại học khoảng hơn 20 tuổi cũng chấp nhận phỏng vấn. Câu trả lời của cô càng trực diện và dứt khoát: Cô thừa nhận đã biết các bản tin này, nhưng nhấn mạnh “chuyện chính trị không liên quan gì đến tôi”. Cô giải thích thêm, bản thân đã nhiều lần du lịch châu Âu và chưa từng bị kỳ thị hay gặp rắc rối gì, đồng thời rất yên tâm về an ninh tại Nhật Bản. Cô khẳng định dù có thể hoàn trả vé máy bay, cô cũng không nghĩ tới việc thay đổi kế hoạch du lịch đã định.

Những chia sẻ này không chỉ cho thấy sự nhiệt tình và cởi mở của thế hệ trẻ Trung Quốc với việc đi du lịch nước ngoài, mà còn gián tiếp phản ánh niềm tin của một bộ phận người dân Trung Quốc đối với sự an toàn xã hội và môi trường văn hoá ở nước ngoài. Đây là những yếu tố khiến họ quyết định đi du lịch, vượt qua ảnh hưởng từ cảnh báo chính trị chính thức của Chính phủ ĐCSTQ.

Nhìn chung, cảnh báo du lịch của ĐCSTQ dường như không có nhiều tác động thực tế đến việc du lịch sang Nhật Bản của người dân thường. Khung cảnh nhộn nhịp tại sân bay Phố Đông Thượng Hải và phản ứng của các du khách cho thấy nhiều người Trung Quốc có xu hướng tách biệt trải nghiệm cá nhân với lập trường chính trị của quốc gia. Họ chọn tiếp tục theo kế hoạch sang Nhật Bản vì yêu thích văn hóa, ẩm thực, mua sắm hoặc chỉ đơn giản là vì cảm thấy an toàn. Thái độ “không quan tâm đến chính trị” nói chung này phần nào cho thấy sức ép chính trị của chính quyền Trung Quốc ngày càng yếu đi.

Theo thông tin, Nhật Bản là điểm đến du lịch nước ngoài phổ biến thứ hai của khách Trung Quốc trong năm 2025, chỉ sau Việt Nam. Thống kê của Cục Du lịch Nhật Bản cho thấy trong 9 tháng đầu năm nay, Nhật đã đón tổng cộng 31,650,500 lượt khách quốc tế, trong đó khách từ Trung Quốc đại lục đạt 7,487,200 lượt, xếp thứ nhất và chiếm khoảng 23,7%.

Cư dân mạng bàn luận sôi nổi

Trên nền tảng X, nhiều cư dân mạng cũng chế giễu Trung Quốc:

“Lại bắt đầu xúi dân ghét Nhật nữa à?”

“Kết quả là nước ngoài mà người Trung Quốc đến nhiều nhất lại chính là Nhật Bản, số người Trung Quốc di cư sang Nhật cũng ngày càng tăng.” 

“Thống kê năm 2024 có tới 740.000 người Trung Quốc sinh sống và làm việc tại Nhật, nói đi hay tránh đi Nhật gì nữa?” 

“Như Vương Chí An, chết cũng không về Trung Quốc mà cứ bám trụ ở Nhật, không biết có nên cho về nước hết không?”

Cũng có người dùng mạng nói: “Hay quá, dân cuồng Trung Quốc không sang Nhật nữa thì Nhật sẽ yên bình hơn nhiều!” “Người Trung Quốc phạm pháp ở Nhật nhiều, gây ra môi trường mất an toàn ngày càng nghiêm trọng? Vậy không sang càng tốt.”

Trí Đạt (t/h)