Bầu cử Nhật Bản: Đảng của Thủ tướng Abe khả năng sẽ chiến thắng áp đảo

Nhật Bản sẽ tổ chức tổng tuyển cử bầu quốc hội mới vào hôm nay Chủ Nhật (22/10). Thời gian bỏ phiếu trên toàn quốc sẽ diễn ra từ 7 giờ sáng ngày 22/10 tới 22 giờ cùng ngày (giờ Nhật Bản). Cuộc bầu cử sớm này được tổ chức theo đề xuất của Thủ tướng đương nhiệm Shinzo Abe từ tháng 9 vừa qua.

Đảng LDP cầm quyền của Thủ tướng Abe được dự báo sẽ giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử quốc hội ngày 22/10.

Trước khi kêu gọi tổng tuyển cử, các cuộc thăm dò dư luận cho thấy ông Abe đã lấy lại được sự ủng hộ của công chúng sau khi bị tụt giảm uy tín mạnh trong mùa hè.

Các đánh giá cho thấy nhiều khả năng Đảng Dân chủ Tự do (LDP) của Thủ tướng Abe sẽ giành chiến thắng áp đảo trong cuộc tổng tuyển cử lần này. Nếu dự đoán này là chính xác, ông Abe sẽ tái đắc cử vai trò Thủ tướng và trở thành lãnh đạo của Nhật Bản tại nhiệm lâu nhất thời hậu chiến.

Ông Abe hy vọng LDP sẽ giành được 2/3 ghế quốc hội, điều đó cho phép ông có thể thực hiện các thay đổi hiến pháp. Đặc biệt, Thủ tướng muốn chuyển đổi lực lượng phòng vệ Nhật Bản thành quân đội thực sự lần đầu tiên kể từ Thế Chiến II.

Hôm 25/9, ông Abe thông báo về việc sẽ tổ chức cuộc tổng tuyển cử sớm. Trong tuyển bố bất ngờ này, Thủ tướng Nhật Bản nói rằng ông cần quyền lực chính trị mới để đối phó với “các cuộc khủng hoảng” mà nước Nhật đang phải đối mặt.

Trong số những cuộc khủng hoảng mà ông Abe quan ngại có mối đe dọa hạt nhân từ Bắc Hàn. Chế đội Kim Jong-un gần đây liên tục dọa sẽ “nhấn chìm” Nhật Bản xuống biển. Thực tế, Bình Nhưỡng cũng đã cho phóng thử hai tên lửa đạn đạo bay qua đảo Hokkaido, miền bắc Nhật Bản.

Các vấn đề khác mà ông Abe muốn giải quyết sau bầu cử là tranh cãi về chính sách điện hạt nhân sau sự cố từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima năm 2011 và vấn đề về thuế.

Ông Abe không có đối thủ cạnh tranh đủ mạnh?

Chiến dịch vận động tranh cử của Đảng LDP của Thủ tướng Abe dựa trên lập trường cứng rắn về an ninh và Bắc Hàn, cũng như tập trung vào các chính sách xã hội nội địa.

Ông Abe cũng ủng hộ một sự trở lại đầy đủ đối với điện hạt nhân –  một chính sách không được ưa chuộng sau thảm hoạ Fukushima.

Theo truyền thống, thách thức chính đối với LDP sẽ là Đảng Dân chủ, nhưng đảng này đã trải qua một cuộc đấu đá nội bộ hỗn loạn vào tháng 7 và đến cuối tháng 9 gần như đã hoàn toàn tan rã.

Các lãnh đạo cũ của Đảng Dân chủ hiện đang là ứng cử viên độc lập hoặc tham gia vào các đảng nhỏ khác, đáng chú ý nhất là Đảng Dân chủ Lập hiến Nhật Bản (CDPJ) – vừa mới được thành lập từ đầu tháng 10.

Thách thức đáng kể nhất với ông Abe đến từ một cựu thành viên nội các LDP và đang là đương kim Thống đốc Tokyo Yuriko Koike. Bà Koike đã thành lập một đảng quốc gia mới vào tháng 9 – Đảng Hy vọng.

Tuy nhiên, sự hỗ trợ ban đầu mạnh mẽ cho Đảng Hy vọng giờ đã bị chệch hướng, một phần vì bà Koike đã quyết định không chạy đua quyết liệt và cũng do đảng mới của bà có quá ít thời gian để chuẩn bị cho chiến dịch tranh cử.

Ngoại giới đánh giá đường lối chính trị của Đảng Hy vọng không khác gì nhiều so với LDP với cùng quan điểm bảo thủ. Tuy nhiên, bà Koike lại hứa hẹn sẽ đóng băng kế hoạch tăng thuế doanh thu và sẽ loại bỏ hoàn toàn điện hạt nhân khỏi Nhật Bản vào năm 2030.

Tạo sao ông Abe muốn tổ chức bầu cử sớm?

Các nhà phân tích nhìn nhận rằng cuộc bầu cử sớm này là nỗ lực của ông Abe để tăng cường ủng hộ cho chiến thắng của LDP bằng cách khai thác điểm yếu của phe đối lập.

Những tháng đầu năm nay, sự ủng hộ của công chúng đối với ông Abe đã tụt giảm nặng nề do ảnh hưởng của một loạt các vụ bê bối và các chính sách không được ưa thích.

BBC cho hay ông Abe đã bị cáo buộc sử dụng ảnh hưởng của mình để phê duyệt một dự án trường tư gây tranh cãi của một người bạn. Thủ tướng cũng bị lên án về việc đã bán đất nhà nước giá rẻ cho một trường học theo đường lối dân tộc cực đoan. Ông Abe đã phủ nhận cả hai cáo buộc trên.

Những chủ trương về việc chuyển đổi chính sách quốc phòng hòa bình thời hậu chiến và ban hành luật chống khủng bố, cũng được cho là những nguyên nhân dẫn tới việc ông Abe không được lòng cử tri trong hơn nửa đầu năm 2017.

Trong tháng Bảy, tỉ lệ ủng hộ Thủ tướng đã giảm xuống thấp hơn 30%, nhưng sau  đó đã hồi phục trở lại và đạt hơn 50% vào tháng 9.

Ngoại giới cho rằng, chính những thách thức hiện hữu từ Bắc Hàn đã khiến cho người dân Nhật Bản thấy được tầm quan trọng của những chính sách quốc phòng cứng rắn của Thủ tướng Abe.

Thủ tướng Abe muốn sử dụng cuộc tổng tuyển cử này để củng cố quyền lực của LDP với mục tiêu chiếm đa số 2/3 trong quốc hội, từ đó dễ dàng hơn cho việc thay đổi hiến pháp theo định hướng mà ông và các đồng minh của mình đã đề ra.

Các cuộc thăm dò trước bầu cử cho kết quả ra sao?

Các cuộc thăm dò tuần trước đã liên tục cho thấy đảng của ông Abe đang bỏ xa các đối thủ khác. Những số liệu thăm dò gần đây nhất chỉ ra rằng LDP có thể sẽ chiếm khoảng 300 trong số tổng số 465 ghế quốc hội.

Cùng với việc Đảng Công Minh (Komeito Party), liên minh hiện tại với LDP, được dự báo sẽ có được khoảng 30 ghế, chính phủ Abe tiếp theo sẽ có thể duy trì được đa số 2/3 cần thiết cho bất cứ thay đổi nào về hiến pháp.

Đảng Hy vọng của bà Koike dự kiến có thể giành được khoảng 50 ghế – một khoảng cách rất xa so với LDP.

Tuy nhiên, các cuộc thăm dò trước bầu cử không phải lúc nào cũng cho kết quả chính xác và việc kêu gọi một cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn thường vẫn đem tới khá nhiều rủi ro.

Thủ tướng Theresa May của nước Anh đã vừa phải trải qua một cuộc bầu cử sớm không thành công. Đảng của bà May đã bị mất đa số trong quốc hội và buộc phải thành lập liên minh mới để duy trì quyền lực.

Xuân Thành (T/h)

Xem thêm: