Bộ Quốc phòng Mỹ cắt 300 triệu USD viện trợ Pakistan

Bộ Quốc phòng Mỹ mới đây đã tuyên bố rằng họ sẽ dừng viện trợ 300 triệu USD cho nỗ lực chống khủng bố của Pakistan sau khi Lầu Năm Góc thấy rằng Islamabad không đáp ứng được yêu cầu trong việc thực hiện hành động quyết định chống lại các nhóm khủng bố đang hoạt động trong nội địa Pakistan.

Tân Thủ tướng Pakistan Imran Khan mong muốn xây dựng mối quan hệ “cùng có lợi” với Mỹ.

Đầu năm nay, Bộ Ngoại giao Mỹ đã nói rằng họ đang tạm giữ các khoản tiền an ninh chuyển cho Pakistan và khoản ngân sách này chỉ có thể được giải ngân khi phía Mỹ xác định Pakistan đang có bước tiến trong việc tiêu diệt các phần tử khủng bố, những kẻ tham chiến tại Afghanistan suốt 17 năm qua. Và tới nay, Bộ Quốc phòng Mỹ chính thức thông báo họ quyết định cắt Quỹ Hỗ trợ Liên minh – một khoản ngân sách bồi hoàn cho việc Pakistan thực hiện hoạt động chống khủng bố.

Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Kone Faulkner hôm 1/9 cho hay: “Vì Pakistan thiếu hành động quyết định hỗ trợ Chiến lược Nam Á, khoản tiền 300 triệu USD đã bị cắt”.

Ông Faulkner nói thêm rằng khoản ngân sách này sẽ được phân bổ cho “những ưu tiên cấp thiết khác”.

Phát ngôn viên Lầu Năm Góc cho biết kế hoạch cắt viện trợ nêu trên sẽ được chuyển tới Quốc hội và nếu được thông qua thì tổng số tiền cắt giảm của Quỹ Hỗ trợ Liên minh từ đầu năm sẽ lên con số 800 triệu USD.

Theo Reuters, trong 16 năm qua, Pakistan đã nhận hơn 33 tỷ USD tiền hỗ trợ từ Mỹ, trong đó có hơn 14 tỷ USD lấy từ Quỹ Hỗ trợ Liên minh.

Một quan chức Pakistan giấu tên nói với Reuters rằng ông không biết thông báo chính thức của Mỹ về việc cắt tiền hỗ trợ, nhưng cho biết thêm rằng dự kiến khoản tiền đó sẽ chuyển tới Pakistan vào cuối tháng Chín.

Pakistan là đồng minh của Mỹ và là nơi Washington tập trung hoạt động chống khủng bố sau vụ khủng bố tại Mỹ vào 11/9/2001. Tuy nhiên, trong năm qua căng thẳng giữa Mỹ và Pakistan tăng lên khi Washington cáo buộc Islamabad không nỗ lực tiêu diệt các phần tử khủng bố hoạt động trong nội địa nước này và thậm chí Pakistan còn là nơi chứa chấp các chiến binh Taliban – lực lượng đang cố gắng gây bất ổn cho chính quyền Afghanistan.

Tháng Tám năm ngoái, Tổng thống Trump đã thông báo chiến lược mới cho Nam Á, trong đó tập trung vào việc tiêu diệt khủng bố tại Afghanistan và Pakistan. Chiến lược mới này cũng nhắm vào kho vũ khí hạt nhân của Pakistan vì Mỹ lo ngại vũ khí hủy diệt này có thể rơi vào tay những phần tử cực đoan.

Mỹ cũng đã cố gắng thuyết phục Pakistan tiêu diệt triệt để các tổ chức khủng bố hoạt động trong nội địa nước này đang gây mất ổn định khu vực, chứ không chỉ là nhắm vào những phần tử cực đoan có đe dọa tới chính quyền Pakistan.

Vài tuần sau khi đảng của Thủ tướng Imran Khan chiến thắng trong cuộc bầu cử tại Pakistan hồi tháng Bảy, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã gọi điện cho ông Imran Khan chúc mừng thành công và thúc giục tân Thủ tướng Pakistan thực hiện “hành động quyết định chống lại tất cả các phần tử khủng bố”. Tuy nhiên, phía Pakistan sau đó đã lên tiếng phủ nhận việc ông Imran Khan thảo luận với Ngoại trưởng Mỹ về vấn đề khủng bố và yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ phải đính chính thông báo về cuộc điện đàm. Bộ Ngoại giao Mỹ đã không thực hiện yêu cầu của phía Pakistan.

Phản ứng trước yêu cầu của Pakistan, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert hôm 23/8 nói với báo giới rằng Pakistan là “đối tác quan trọng của Mỹ” và Mỹ hy vọng “tạo dựng mối quan hệ công việc tốt đẹp và hiệu quả với chính quyền dân sự mới”.

Theo Reuters, Ngoại trưởng Mike Pompeo và Tổng tham mưu trưởng Quân đội Mỹ Joseph Dunford đang có kế hoạch thăm khu vực Nam Á trong vài ngày tới, điểm dừng chân đầu tiên là Ấn Độ, sau đó sẽ tới thủ đô Islamabad của Pakistan để thảo luận về vấn đề an ninh.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis hôm 28/8 cũng nói: “Phải làm rõ điều chúng ta – tất cả các quốc gia của chúng ta – phải làm khi đối mặt với kẻ thù chung của chúng ta – những kẻ khủng bố”.

Trong chuyến công du Islamabad sắp tới của ông Pompeo và ông Dunford khả năng vấn đề cắt giảm tiền chống khủng bố cho Pakistan sẽ là đề tài thảo luận chính, đặc biệt là xoay quanh thuật ngữ “viện trợ” mà hai bên vẫn đang tranh cãi.

Phản ứng trước thông tin bị Mỹ cắt tiền, Pakistan nói rằng đó không phải là tiền viện trợ của Mỹ mà là khoản Pakistan đáng được bồi hoàn cho những nỗ lực chống khủng bố của mình.

Theo VOA, hôm 2/9, Ngoại trưởng Pakistan Shah Mehmood Qureshi nói với báo giới: “Đó không phải là cắt giảm bất kỳ khoản viện trợ nào của Mỹ, đó không phải là hỗ trợ. Đó là tiền của chính chúng tôi, khoản mà chúng tôi đã sử dụng cho việc cải thiện tình hình an ninh khu vực và họ [Mỹ] phải hồi hoàn khoản đó cho chúng tôi”.

Thủ tướng Pakistan Imran Khan chưa đưa ra phát biểu chính thức về thông tin Mỹ cắt tiền chống khủng bố, nhưng cựu ngôi sao bóng chày này cho biết ông sẽ tìm kiếm mối quan hệ ngoại giao “cùng có lợi” với Mỹ.

Xuân Thành

Xem thêm: