Bộ Tư pháp Mỹ bổ nhiệm công tố viên đặc biệt để điều tra hình sự ông Trump

Bộ trưởng Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ Merrick Garland vừa bổ nhiệm ông Jack Smith, một công tố viên điều tra tội phạm chiến tranh, làm “công tố viên đặc biệt” dẫn đầu cuộc điều tra hình sự đối với cựu Tổng thống Donald Trump để quyết định xem liệu có khởi tố ông Trump hay không.

Tại một cuộc họp báo vào thứ Sáu (18/11), ông Garland thông báo rằng ông Jack Smith, nhân viên cao cấp của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, đã được bổ nhiệm làm “công tố viên đặc biệt”. Hiện ông Smith là công tố viên trưởng ở thành phố The Hague, nơi ông điều tra các tội ác chiến tranh ở Kosovo (vùng lãnh thổ ở phía nam Châu Âu).

Sau khi ông Trump tuyên bố tranh cử tổng thống Mỹ năm 2024 vào tối thứ Ba (15/11), bóng ma về các cáo buộc hình sự chống lại ông lại nổi lên.

Hiện tại, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đang điều tra ông Trump có liên quan đến vụ bạo loạn ở Điện Capitol Hoa Kỳ ngày 6/1/2021 hay không. Ngoài ra, vào tháng 8/2022, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ và Cục Điều tra Liên bang (FBI) đã tiến hành một cuộc đột kích, khám xét và lục soát chưa từng có tại tư dinh của ông Trump ở Mar-a-Lago, Florida.

Bộ trưởng Garland dọa sẽ bổ nhiệm công tố viên đặc biệt để buộc tội ông Trump sau khi cựu tổng thống tuyên bố tái ứng cử và đương kim Tổng thống Joe Biden cũng có ý định tranh cử. Ông Garland tuyên bố, điều này là vì “lợi ích công cộng.”

Ông Trump chỉ trích Bộ Tư pháp “chính trị hóa'”

Hôm thứ Sáu, cựu Tổng thống Trump đã nhanh chóng đáp lại vụ việc này trong một tuyên bố, nói rằng ông sẽ không hợp tác với “công tố viên đặc biệt”, và gọi đó là “sự chính trị hóa tư pháp bại hoại nhất ở đất nước chúng ta.”

“Tôi đã trải qua điều đó trong 6 năm – 6 năm qua tôi vẫn luôn phải trải qua việc này. Tôi sẽ không làm vậy một lần nữa”, ông Trump nói với Fox News.

“6 năm qua, tôi đã được chứng minh là trong sạch – từ bản luận tội giả tạo, cho đến việc Mueller không tìm thấy (bằng chứng về) ‘sự thông đồng [Nga]’ (của tôi).”

“Hiện giờ tôi lại phải làm nhiều hơn nữa? Không thể chấp nhận được. Thật không công bằng. Chính trị hóa quá mức.”

“Tôi hy vọng Đảng Cộng hòa có can đảm chống lại điều này.”

Đây là lần thứ hai trong vòng 5 năm, Bộ Tư pháp chỉ định một công tố viên đặc biệt để điều tra hành vi của ông Trump.

Cựu giám đốc FBI Robert Mueller, được bổ nhiệm làm công tố viên đặc biệt vào năm 2017, đã thu thập bằng chứng về các liên lạc giữa ban vận động tranh cử tổng thống năm 2016 của ông Trump và Nga, nhưng nhận thấy không đủ bằng chứng để truy tố.

Ông Garland né tránh khi được hỏi vì sao không chỉ định một công tố viên đặc biệt điều tra Hunter Biden

Vào tháng 4/2022, một phóng viên đã hỏi ông Garland liệu có bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt phụ trách cuộc điều tra về Hunter Biden, con trai của Tổng thống Biden, hay không.

Ông Garland lập luận: “Đó là vấn đề thực tế và pháp luật trong từng vụ án, quyết định và phụ thuộc vào diễn biến của vụ việc, và liệu Bộ Tư pháp có thể tiến hành theo quy trình thông thường của mình hay không”, đồng thời tiết lộ rằng công tố viên đặc biệt không phải độc lập, mà là “nhân viên”.

“Tuy nhiên, tôi muốn nói rõ một điểm, công tố viên đặc biệt cũng là nhân viên của Bộ Tư pháp.”

Ông nói: “Vấn đề có công tố viên đặc biệt hay không là vấn đề ra quyết định nội bộ trong Bộ (Tư pháp). Vì vậy tôi không muốn đưa ra bất kỳ phán quyết nào dưới bất kỳ hình thức nào.”

Các công tố viên đặc biệt đôi khi được bổ nhiệm để điều tra các vụ án nhạy cảm về chính trị, và họ thực hiện công tác của mình với một mức độc lập khỏi lãnh đạo Bộ Tư pháp.

Cựu Bộ trưởng William Barr cho biết lẽ ra ông Garland nên giao các quyền đó cho công tố viên David Weiss để điều tra về Hunter Biden.

Các thành viên Đảng Cộng hòa lên án vụ bổ nhiệm

Thượng nghị sĩ Ted Cruz của bang Texas nói với Fox News rằng thời điểm bổ nhiệm công tố viên đặc biệt này có vấn đề. Ông nói: “Vài ngày trước, ông Trump vừa tuyên bố [tái tranh cử tổng thống] và bây giờ [lòi ra] một công tố viên đặc biệt. Đây là hội chứng loạn trí về Trump (Trump derangement syndrome) nhưng lần này với một khẩu súng và huy hiệu.”

Ông cũng chỉ trích chính quyền Biden đã “chính trị hóa và vũ khí hóa triệt để” Bộ Tư pháp, đồng thời cho rằng việc bổ nhiệm công tố viên đặc biệt để điều tra cựu Tổng thống Trump là sự “bại hoại toàn diện”. “Đây là sự ngụy trang được thiết kế để thiết lập cho bước tiếp theo – đó là Bộ Tư pháp của Biden dự định truy tố ông Donald Trump.”

Ông Cruz thậm chí còn cho rằng đây là “đỉnh điểm của việc cố tình vũ khí hóa lực lượng thực thi pháp luật – chính quyền này coi Bộ Tư pháp và FBI là lực lượng thực thi các ưu tiên đảng phái của họ.”

“Điều này chưa từng xảy ra trong lịch sử của chúng ta,” ông Cruz nói. “Chúng ta có 46 đời tổng thống và nếu quay lại từ thời của ông George Washington, không có chính quyền nào đột kích vào nhà của một cựu tổng thống – chưa có chính quyền nào từng cố gắng truy tố một cựu tổng thống.”

Dân biểu Andy Biggs của bang Arizona cũng có nhận định tương tự, nói rằng Bộ Tư pháp dường như được “chính trị hóa và vũ khí hóa” hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử Hoa Kỳ.

Dân biểu Marjorie Taylor Greene của bang Georgia thậm chí còn nói rằng Đảng Cộng hòa nên sử dụng quyền kiểm soát mới giành được ở Hạ viện để cắt tài trợ cho cuộc điều tra trong kỳ Quốc hội tới.

“Các đảng viên Cộng hòa cần phải từ chối phân bổ bất kỳ khoản tài trợ nào cho công tố viên đặc biệt của ông Merrick Garland…”, bà Greene nói.

Thống đốc Cộng hòa Asa Hutchinson của bang Arkansas cho biết việc bổ nhiệm này “không phải là tin tốt” cho đất nước.

Bình Minh