Các đại sứ của NATO “họp khẩn” vì vụ Putin-Orban

Hôm Thứ Năm, một cuộc “họp khẩn” các đại sứ của NATO diễn ra ở Budapest, nguyên nhân là vụ Thủ tướng Hungary Viktor Orban gặp mặt và bắt tay với Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm Thứ Ba. Đại sứ Mỹ đã bày tỏ sự khó chịu của Mỹ về “mối quan hệ ngày càng sâu sắc” của cặp Putin-Orban.

Ông Viktor Orban, Thủ tướng Hungary, thành viên của EU và NATO, đã có cuộc họp với Tổng thống Nga Vladimir Putin bên lề sự kiện Vành đai và Con đường diễn ra ở Bắc Kinh.

Video và các hình ảnh bắt tay nhau thân thiết của hai vị đứng đầu hai quốc gia thuộc hai chiến tuyến đối lập của chiến tranh đang diễn ra ở Ukraine, đã kích thích các sợi dây thần kinh nhạy cảm của giới chức NATO.

Đài RFE/RL (Mỹ) báo cáo rằng đã có cuộc “họp khẩn” vào hôm Thứ Năm, vì “những quan ngại an ninh” do “mối quan hệ ngày càng sâu sắc” giữa Nga và Hungary, theo như lời kể của ông David Pressman, Đại sứ Mỹ tại Hungary, nói với đài.

• Tổng thống Nga Putin gặp mặt Thủ tướng Hungary Orban ở Trung Quốc

“Mỹ quan ngại về quan hệ của Hungary với Nga,” theo tuyên bố của ông David Pressman, Đại sứ Mỹ tại Hungary.

Cuộc “họp khẩn” diễn ra ở thủ đô Budapest, gồm các đại sứ của NATO tại Hungary, gồm cả ông Đại sứ Thụy Điển, quốc gia đang trong thủ tục trở thành thành viên NATO. Cuộc họp diễn ra chỉ hai ngày sau khi ông Orban gặp ông Putin ở Trung Quốc và thảo luận về vấn đề dầu khí cũng như năng lượng nguyên tử.

“Thật đáng lo ngại khi Hungary quyết định giao tiếp với ông Putin theo cách này,” ông Pressman nói. “Chúng tôi coi Hungary là một đồng minh, nhưng đồng thời chúng tôi cũng thấy rằng Hungary đang tăng cường mối quan hệ với Nga bất chấp cuộc chiến tàn khốc ở Ukraine.”

Tờ Politico (Châu Âu) đăng bài với tiêu đề “Mỹ khó chịu trước mối tình Orban-Putin” hôm Thứ Sáu, trong đó chỉ ra rằng ông Orban gần gũi với Nga hơn là các thành viên khác của NATO, thậm chí còn cản trở việc NATO thâu nạp thành viên mới.

Đó là ám chỉ vụ việc hồi tháng 7, dịp hội nghị thượng đỉnh của NATO tổ chức ở Vilnius (Litva). Bấy giờ Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ đã có các hành động ngăn cản Thụy Điển trở thành thành viên của NATO.

Tờ báo nói rằng theo quan chức Ukraine đang tìm cách đổ lỗi một phần chiến tranh tại Ukraine cho Hungary: “một loạt thỏa thuận mới thúc đẩy liên kết năng lượng của Hungary với Nga sẽ chỉ kéo dài cuộc chiến ở Ukraine.”

Hiện nay Hungary là nơi đón nhận gần 2,5 triệu người tị nạn đã rời khỏi Ukraine nằm trong chiến hỏa để tới đó định cư.

Reuters (Anh) bình luận rằng quan hệ Washington Budapest đã xấu đi kể từ khi Hungary cản trở sợ mở rộng của NATO, liên minh quân sự có tầm ảnh hưởng lớn nhất thế giới do Mỹ cầm đầu và liên tục mở rộng trong nhiều thập kỷ qua.

Hãng tin chỉ ra rằng gần đây ông Orban đã nói trên X (Twitter) rằng Hungary đã “chán ngấy” thói “đạo đức giả” của Đại sứ Mỹ tại Hungary.

Chánh văn phòng của Orban, Gergely Gulyas, nói với kênh truyền hình ATV hôm Thứ Tư rằng “Đại sứ Mỹ không có thẩm quyền quyết định chính sách đối ngoại của Hungary vì đó là công việc của Chính phủ Hungary.”

The Guardian (Anh) bình luận rằng trong nội bộ EU và NATO, ông Orban vốn nhiều lần bị phê bình vì một số động tác thân Nga và thân Trung Quốc của ông.

Ngoại trưởng Hungary, Peter Szijjarto thỉnh thoảng có việc đi thăm Moskva. Điều này làm đồng minh không hài lòng.

Bình luận về vụ việc Putin-Orban hôm Thứ Ba, Tổng thống Cộng hòa Séc Petr Pavel đã viết cho The Guardian: “Ông [Putin] chỉ tổ chức những cuộc họp này với mục đích phá vỡ sự thống nhất của các nước châu Âu và toàn bộ thế giới dân chủ. Chúng ta không nên rơi vào thủ đoạn của ông ta.”

Tháng 9 năm ngoái, ông Orban từng lên tiếng chỉ trích các lệnh trừng phạt của EU đối với Moscow, cho rằng “người dân châu Âu đã trở nên nghèo hơn, trong khi Nga vẫn chưa quỳ gối.” Ông kêu gọi ngừng bắn để chấm dứt xung đột Ukraine, lưu ý rằng những trừng phạt kinh tế đối với Nga trên thực tế đang gây tổn hại cho nền kinh tế châu Âu.