Châu Âu từng bước buộc Nga phải trả giá cho cuộc chiến Ukraine

Tại Hội nghị thượng đỉnh vào thứ Ba (16/5), các nước Châu Âu đã tạo ra một “sổ đăng ký thiệt hại” để ghi nhận việc Nga phá hủy Ukraine nhằm đòi bồi thường trong tương lai, đồng thời nghe Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trình bày về nhu cầu cần có các máy bay chiến đấu của phương Tây.

Các nhà lãnh đạo từ Hội đồng 46 quốc gia của Châu Âu bao gồm Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz nhấn mạnh rằng Moscow sẽ phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại và sự tàn phá mà nước này đã gây ra trong cuộc xâm lược kéo dài 15 tháng vào nước láng giềng Ukraine.

Danh sách bồi thường thiệt hại, sẽ được nộp tại The Hague, nhằm mục đích ghi lại những tổn thất hữu hình mà Nga đã gây ra cho Ukraine trong thời gian đó.

Ông Scholz cho biết sổ đăng ký sẽ đóng “vai trò trung tâm” trong việc “trừng phạt và yêu cầu trách nhiệm đối với tội ác chiến tranh do những kẻ chiếm đóng Nga gây ra”.

Ông Macron kêu gọi các quốc gia khác tham gia sáng kiến và “đóng góp tích cực vào việc hoàn thiện nó”.

Hoa Kỳ – đại diện tại hội nghị thượng đỉnh với vai trò quan sát viên – cho biết họ cũng ủng hộ việc tạo ra sổ đăng ký.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết sổ đăng ký sẽ đóng vai trò ngăn chặn “tội ác chiến tranh” của Nga và gọi nó là quan trọng đối với tương lai “bởi vì chỉ có công lý mới có thể là nền tảng của hòa bình lâu dài ở Ukraine”.

“Sẽ không có hòa bình đáng tin cậy nếu không có công lý” và những sổ sách này đặt cơ sở cho “một cơ chế đền bù chính thức”, ông Zelensky nói trong bài phát biểu qua video khi bắt đầu Hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày.

Tuy nhiên, ông Zelensky cho biết hiện tại, các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái nhằm vào đất nước của ông cho thấy “Nga đang rất cố gắng cải thiện khả năng tiêu diệt”.

Do đó, Ukraine cần “các hệ thống phòng không và tên lửa bổ sung – chúng tôi cũng cần nhiều máy bay chiến đấu hơn, nếu không có chúng thì sẽ không có hệ thống phòng không nào hoàn hảo”, ông nói.

Lời kêu gọi được đưa ra ngay sau chuyến công du chớp nhoáng của ông Zelensky tới các thủ đô lớn của châu Âu để cầu viện hỗ trợ vũ khí trước một cuộc phản công dự kiến nhằm vào các vị trí của Nga ở Ukraine trong những tuần tới.

Ông đã nhận được cam kết cung cấp thêm quân sự từ Đức, Pháp và Anh. Pháp và Anh còn cho biết họ sẽ đào tạo phi công chiến đấu Ukraine.

Tuy nhiên, các nước phương Tây cảnh giác về việc cung cấp máy bay chiến đấu tiên tiến cho Ukraine, lo ngại việc sử dụng chúng có thể làm leo thang chiến tranh.

Ngân Hà (theo AFP)