Chế độ Maduro dùng xe bọc thép Trung Quốc đàn áp người biểu tình

Trong cuộc biểu tình hôm 30/4 tại Caracas, một chiếc xe bọc thép được cho là đã đâm vào đám đông người biểu tình làm nhiều người bị thương. Truyền thông quốc tế xác nhận chiếc xe quân sự này của chế độ Maduro được nhập từ một công ty nhà nước Trung Quốc.

Vào buổi sáng ngày 30/4, hàng nghìn người biểu tình không vũ trang ủng hộ lãnh đạo đối lập Juan Guaido, đã xuống đường phố thủ đô Caracas phản đối chính quyền Maduro.

Cuộc biểu tình hòa bình này đã biến thành bạo lực bên ngoài một căn cứ không quân tại Caracas khi một chiếc xe quân sự của Vệ binh Quốc gia Venezuela đã đâm vào người biểu tình, theo ghi nhận của Reuters. Hình ảnh trong đoạn video do Reuters ghi lại cho thấy những người biểu tình khác đã nhanh chóng chạy đến trợ giúp những người bị xe quân sự đâm. Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu người bị thương và có bất kỳ ai bị tử nạn hay không.

Venezolana de Televisión, truyền hình nhà nước Venezuela trong bản tin sáng 1/5 đã đề cập ngắn gọn tới cuộc biểu tình sáng 30/4. Trong khi gọi ông Guaido là “người phụ tá đảo chính”, bản tin của Venezolana de Televisión cũng đề cập tới 8 chiếc xe quân sự VN-4 đã có mặt tại hiện trường biểu tình. Những chiếc xe này sau đó đã rút lui và quay lại căn cứ quân sự.

Nhiều hãng truyền thông tiếng Tây Ban Nha như trang tin Argentina Infobae, nhật báo La Vanguardia tại Barcelona, Tây Ban Nha và hãng tin Cultura Colectiva của Mexico cũng đã xác định chiếc xe quân sự đâm vào người biểu tình sáng 30/4 là VN-4. Các hãng tin này chỉ ra rằng những chiếc xe quân sự VN-4 có biệt danh là “Những chú Tê giác.”

Thực tế, xe quân sự VN-4 có xuất xứ từ Trung Quốc. Chúng là những phương tiện bọc thép chiến thuật hạng nhẹ do Tập đoàn Công nghiệp Bắc Trung Quốc (Norinco) sản xuất. Norinco là công ty quốc doanh trực thuộc Ủy ban Quản lý và Giám sát Tài sản Nhà nước Trung Quốc – cơ quan nằm dưới sự quản lý trực tiếp của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc.

Các báo cáo của truyền thông Trung Quốc cho thấy xe quân sự bọc thép VN-4 sẵn sàng xuất khẩu ít nhất từ năm 2009. Phương tiện này lần đầu được giới thiệu ra công chúng là tại triển lãm phương tiện cảnh sát tại Bắc Kinh năm 2009. Từ sau đó, VN-4 được xuất khẩu sang Venezuela, Kenya, Sudan, Campuchia và một số quốc gia khác.

Việc sử dụng xe VN-4 của Venezuela không nhằm mục đích gìn giữ hòa bình. Trong buổi khai chứng trước một ủy ban của quốc hội Mỹ vào tháng 9/2017, ông Evan Ellis – thành viên cấp cao của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington, đã nói rằng “những chiếc xe bọc thép VN-4 và xe tăng hạng nhẹ VN-16 do Trung Quốc bán cho Venezuela được thiết kế cho các hoạt động kiểm soát bạo động.” Ông Evan Ellis cho rằng những phương tiện quân sự Trung Quốc này đã đóng góp vào nỗ lực của chế dộ Maduro trong việc trấn áp các cuộc biểu tình dân chủ.

Chính quyền Maduro đã xây dựng kho chứa VN-4 trong nhiều năm qua, nhiều trong số phương tiện này được Trung Quốc tài trợ.

Theo một báo cáo vào tháng 10/2018 về sự tham gia của Trung Quốc tại Mỹ La-tinh và Caribê do Ủy ban Đánh giá An ninh Kinh tế Mỹ – Trung soạn thảo, năm 2012 Venezuela đã đặt 121 chiếc VN-4 từ Trung Quốc. Chuyến hàng này đã được chuyển tới Venezuela trong khoảng thời gian từ 2013 tới 2015. Truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đưa tin vào năm 2013 về chuyến hàng VN-4 đầu tiên tới Venezuela.

Sau đó, vào tháng 11/2015, nhật báo Correo del Orinoco của nhà nước Venezuela, đã dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela Vladimir Padrino thông tin về việc Caracas nhận được 560 chiếc VN-4 do Bắc Kinh tài trợ.

Vào tháng 6/2017, nhật báo tiếng Tây Ban Nha El Nuevo Herald phát hành ở Florida, Mỹ đã đưa tin rằng hơn 150 phương tiện quân sự, trong đó có VN-4, đã được chuyển từ Trung Quốc tới Venezuela.

Tờ El Nuevo Herald dẫn lời ông Henrique Capriles khi đó là lãnh đạo đối lập và thống đốc bang Miranda, bày tỏ sự giận dữ với cả chính quyền Caracas và Bắc Kinh về thương vụ mua bán VN-4. Ông Henrique Capriles nói rằng những chiếc xe bọc thép này sẽ được sử dụng để đàn áp người dân.

“Không thể chấp nhận được khi tại thời điểm xảy ra cuộc khủng hoảng lương thực, thuốc men nghiêm trọng nhất trong lịch sử [Venezuela], Trung Quốc lại bán phương tiện để đàn án người dân đói,” ông Capriles nói.

Xuân Thành