Chính quyền Biden bảo vệ việc rút quân ở Afghanistan, đổ lỗi cho ông Trump

Nhà Trắng cho biết trong khi Tổng thống Joe Biden muốn kết thúc chiến tranh, thì việc chính quyền Trump “thiếu chuẩn bị” đã “hạn chế nghiêm trọng” kế hoạch. 

Chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã bảo vệ quyết định rút quân Mỹ khỏi Afghanistan, nhưng cho biết việc rút quân vào năm 2021 nhấn mạnh bài học rằng Washington phải chuẩn bị tốt hơn cho “các kịch bản rủi ro cao” trong tương lai.

Trong một báo cáo tóm tắt hôm thứ Năm, các cơ quan chính phủ Hoa Kỳ liên quan đến việc rút quân đã đổ lỗi cho chính quyền của cựu Tổng thống Donald Trump về các vấn đề dẫn đến việc Hoa Kỳ rời khỏi đất nước một cách hỗn loạn.

“Các lựa chọn của Tổng thống Biden về cách thực hiện việc rút quân khỏi Afghanistan đã bị hạn chế nghiêm trọng bởi các điều kiện do người tiền nhiệm của ông ấy tạo ra,” báo cáo viết.

Chính quyền Trump đã thương lượng một thỏa thuận rút quân với Taliban mà ông Biden cam kết tôn trọng. Nhưng đánh giá hôm thứ Năm đã chỉ trích cựu tổng thống Đảng Cộng hòa vì “thiếu kế hoạch” thực hiện thỏa thuận.

Báo cáo cho biết: “Trong quá trình chuyển đổi từ chính quyền Trump sang chính quyền Biden, chính quyền sắp mãn nhiệm không đưa ra kế hoạch nào về cách tiến hành đợt rút quân cuối cùng hoặc sơ tán người Mỹ và các đồng minh Afghanistan”.

“Thật vậy, không có kế hoạch nào như vậy được thực hiện khi Tổng thống Biden nhậm chức, ngay cả khi việc rút toàn bộ đã được thỏa thuận chỉ còn hơn ba tháng nữa.”

Chính phủ Afghanistan được quốc tế hậu thuẫn đã sụp đổ và Tổng thống khi đó là Ashraf Ghani đã rời khỏi đất nước vào tháng 8 năm 2021 khi Taliban chiếm thủ đô Kabul, trong bối cảnh lực lượng Hoa Kỳ rút lui.

Quân đội Mỹ – giới hạn trong khu vực xung quanh sân bay của thành phố cho đến khi rút quân cuối cùng vào cuối tháng đó – giám sát một chiến dịch lớn kéo dài hai tuần để đưa những người Afghanistan tuyệt vọng ra ngoài.

Trong quá trình sơ tán, một vụ đánh bom liều chết do chi nhánh ISIL (ISIS) ở Afghanistan thực hiện đã giết chết ít nhất 175 người, trong đó có 13 quân nhân Hoa Kỳ.

Mặc dù báo cáo hôm thứ Năm không thừa nhận rõ ràng những sai lầm của chính quyền Biden trong quá trình rút quân, nhưng nó cho biết Hoa Kỳ đã học được cách chuẩn bị sớm cho việc sơ tán và các tình huống xấu nhất.

Phát ngôn viên an ninh quốc gia của Nhà Trắng John Kirby nói với các phóng viên rằng chính phủ Hoa Kỳ không thể dự đoán rằng các lực lượng Afghanistan sẽ “thất bại trong việc chiến đấu cho đất nước” sau 20 năm được Mỹ hỗ trợ.

Ông Kirby cho biết trong một cuộc họp báo: “Một bài học khác rút ra là cần phải lập kế hoạch sớm và rộng rãi cho các tình huống có xác suất thấp, rủi ro cao.”

Tương tự, báo cáo cho biết Hoa Kỳ hiện ưu tiên “sơ tán sớm hơn khi đối mặt với tình hình an ninh xuống cấp”.

Ông Kirby cũng chỉ trích chính quyền Trump vì đã đàm phán thỏa thuận rút quân với Taliban mà ông nói đã loại trừ chính phủ Afghanistan.

Ông cho biết cựu Tổng thống Trump “đã đàm phán về việc thả 5.000 tù nhân Taliban đang bị chính phủ Ghani giam giữ mà không tham khảo ý kiến ​​của chính phủ Ghani”.

Ông Trump đã bác bỏ những phát hiện của báo cáo vào thứ Năm. “Tôi đã xem thảm họa này diễn ra giống như những người khác,” ông nói trên nền tảng Truth Social của mình. “Ông Biden phải chịu trách nhiệm, không ai khác!”

Nhưng ông Kirby cho biết hôm thứ Năm rằng Hoa Kỳ “tự hào” về việc giành quyền kiểm soát sân bay ở Kabul vào tháng 8 năm 2021 và sơ tán khoảng 100.000 đồng minh Afghanistan.

“Không ai nói rằng mọi thứ đều hoàn hảo. Nhưng có rất nhiều điều đã diễn ra đúng đắn,” ông nói.

“Và rất nhiều người Afghanistan hiện đang có cuộc sống tốt hơn – ở đất nước này và các quốc gia khác trên thế giới – nhờ sự hy sinh và việc làm của rất nhiều quan chức chính phủ Mỹ.”

Báo cáo kêu gọi Quốc hội thông qua luật cho phép những người di tản Afghanistan có con đường trở thành thường trú nhân tại Hoa Kỳ, một bước mà họ cho biết sẽ “hỗ trợ những người gia nhập cộng đồng mới trở nên ổn định và hòa nhập”.

Hầu hết những người di tản đến Hoa Kỳ theo chương trình tạm tha nhân đạo, một chương trình cho phép họ nhập cảnh vào nước này và nhận giấy phép làm việc tạm thời, nhưng không cung cấp tình trạng nhập cư thường xuyên, dài hạn.

Các đảng viên Cộng hòa đã nhanh chóng chỉ trích đánh giá hôm thứ Năm, gọi đó là động thái thúc đẩy chuyển trách nhiệm về việc rời khỏi Afghanistan từ chính quyền Biden sang chính quyền Trump.

Dân biểu Mark Alford viết trên Twitter: “Quyết định của Chính quyền này đổ lỗi cho Tổng thống Trump về việc rút quân bất thành ở Afghanistan là một cái tát vào mặt mọi quân nhân có liên quan.” “Việc họ từ chối chịu trách nhiệm là hoàn toàn không thể chấp nhận được.”

Xuân Lan (theo Al Jazeera)