Chính quyền Biden “ủng hộ mạnh mẽ” việc Phần Lan, Thụy Điển gia nhập NATO

Hôm  thứ Tư (18/5), Hoa Kỳ cho biết ủng hộ hoàn toàn việc Thụy Điển và Phần Lan xin gia nhập NATO, hứa sẽ đứng về phía họ nếu bị Nga đe dọa và thúc ép Thổ Nhĩ Kỳ không chặn tư cách thành viên của hai nước Bắc Âu.

Vài giờ sau khi hai nước Bắc Âu chính thức nộp đơn xin gia nhập liên minh Đại Tây Dương, Tổng thống Joe Biden đã hoan nghênh động thái này và cho biết ông sẽ làm việc với các thành viên NATO khác và với Quốc hội Mỹ để đảm bảo tiến trình gia nhập diễn ra nhanh chóng.

“Tôi nhiệt liệt hoan nghênh và ủng hộ mạnh mẽ việc xin gia nhập lịch sử này”, ông Biden nói, đồng thời gọi hai nước là “đối tác lâu năm, bền chặt”.

“Trong khi các đơn xin gia nhập NATO của họ đang được xem xét, Hoa Kỳ sẽ làm việc với Phần Lan và Thụy Điển để nâng cao cảnh giác trước bất kỳ mối đe dọa nào đối với an ninh chung của chúng ta, cũng như để ngăn chặn và chống lại việc xâm lược hoặc đe dọa xâm lược”, ông nói trong một tuyên bố.

Ông Biden đưa ra bình luận một ngày trước khi chào mừng Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto và Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson tới Nhà Trắng.

Các quan chức Mỹ cũng cam kết sẽ làm việc với hai nước để giải quyết các vấn đề quan trọng trên con đường trở thành thành viên, bao gồm nhu cầu về một số đảm bảo an ninh trước khi họ được chấp nhận vào liên minh, cũng như đối phó với việc Thổ Nhĩ Kỳ phản đối việc hai nước gia nhập liên minh.

Thổ Nhĩ Kỳ, giống như tất cả các thành viên NATO có quyền phủ quyết việc ứng cử của một quốc gia, đã đưa ra phản đối và cuộc họp các đại sứ tại Brussels hôm thứ Tư đã không đạt được đồng thuận về việc bắt đầu các cuộc đàm phán thành viên chính thức.

Thổ Nhĩ Kỳ đã cáo buộc hai nước, đặc biệt là Thụy Điển, cung cấp nơi trú ẩn cho các thành viên của Đảng Công nhân Kurdistan (PKK), tổ chức bị Ankara và các đồng minh phương Tây coi là nhóm khủng bố.

Ngoại trưởng Antony Blinken đã gặp Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu tại New York hôm thứ Tư.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong một tuyên bố, hai bên gặp nhau “để tái khẳng định sự hợp tác mạnh mẽ với tư cách là đối tác và đồng minh của NATO”, không đề cập đến tranh cãi về Thụy Điển và Phần Lan.

Sau cuộc gặp của họ, ông Cavusoglu nói với các nhà báo rằng cuộc đàm phán là “cực kỳ tích cực”. Ông cũng cho biết đã được ông Blinken đảm bảo rằng Washington sẽ giải quyết các mối quan ngại của Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông nhắc lại quan điểm của Ankara rằng NATO không thể chấp nhận các thành viên ủng hộ “các tổ chức khủng bố”.

Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết chính quyền Biden “tự tin” rằng những lo ngại của Thổ Nhĩ Kỳ có thể được giải quyết và hai nước Bắc Âu sẽ tham gia liên minh.

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Peter Hultqvist đã có cuộc gặp hôm thứ Tư tại Lầu Năm Góc với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Lloyd Austin, thảo luận về việc gia nhập NATO và hợp tác an ninh tạm thời.

Lê Vy (theo AFP)