(Ảnh minh họa: Shutterstock)
Đã 9 tháng trôi qua kể từ khi Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp giải thể Bộ Giáo dục – điều mà các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ khác đã kêu gọi nhưng chưa bao giờ thực hiện.
Tổng thống Trump thừa nhận rằng chỉ có Quốc hội mới có thể giải thể hoàn toàn Bộ này. Thay vào đó, kế hoạch của ông là thúc đẩy việc giải thể Bộ này, chuyển giao chức năng của nó cho các cơ quan khác, và chỉ để lại một bộ trưởng nội các làm nhân viên duy nhất cùng với một địa điểm cụ thể, trước khi có bất kỳ cuộc bỏ phiếu nào của cơ quan lập pháp.
Kế hoạch giải thể Bộ này đã được Bộ trưởng Bộ Giáo dục Linda McMahon tiết lộ chi tiết hơn vào ngày 18/11.
Trong khi những người chỉ trích cho rằng các trường học địa phương sẽ bị thiệt thòi do việc cắt giảm ngân sách liên bang, bà McMahon vẫn khẳng định nguồn tài trợ từ Bộ này không bị cắt giảm; chỉ là được tinh giản để tiền vốn chi cho bộ máy hành chính được chuyển trực tiếp đến các lớp học.
Sau đây là cái nhìn rõ hơn về những gì đang diễn ra với việc giải thể Bộ này.
Theo kế hoạch được công bố vào ngày 18/11, việc quản lý tài trợ liên bang cho các trường học và đại học từ mẫu giáo đến lớp 12, bao gồm các sáng kiến phát triển lực lượng lao động nhưng không bao gồm các khoản vay sinh viên, sẽ được chuyển sang Bộ Lao động.
Ngoài tiền dành cho học sinh có thu nhập thấp và nhu cầu đặc biệt, chức năng này còn dành riêng các khoản tài trợ cho các chương trình trường học nông thôn, thanh thiếu niên vô gia cư, trẻ em bị bỏ rơi và có nguy cơ, trường đặc quyền và giáo dục nghệ thuật, theo tờ thông tin do Bộ Giáo dục ban hành ngày 18/11.
Trong buổi họp báo tại Nhà Trắng ngày 20/11, bà McMahon cho biết hệ thống quản lý tài trợ của Bộ Lao động hiệu quả và tiên tiến hơn nhiều về mặt công nghệ so với những gì cơ quan của bà đã sử dụng, vì vậy bà hy vọng động thái này sẽ giúp quy trình cấp tài trợ liên bang hiệu quả hơn.
Bộ Nội vụ sẽ tiếp quản các chương trình giáo dục phục vụ các trường học dành cho học sinh người Mỹ bản địa.
Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh sẽ dẫn đầu quá trình công nhận cho các trường y khoa nước ngoài và các chương trình dành cho trẻ em do liên bang tài trợ, phục vụ phụ huynh đang theo học tại các trường cao đẳng. Cơ quan này hiện đang giám sát Head Start, chương trình chăm sóc trẻ em liên bang lớn nhất, “giúp cơ quan này có vị thế tốt hơn để đảm bảo cung cấp hiệu quả các dịch vụ chăm sóc trẻ em cho sinh viên có thu nhập thấp đang theo học bậc giáo dục sau trung học”, tờ thông tin cho biết.
Bộ Ngoại giao hiện sẽ giám sát các chương trình giáo dục quốc tế và ngoại ngữ, bao gồm học bổng Fulbright-Hays dành cho nghiên cứu ở các quốc gia khác.
Sẽ có sự giám sát chặt chẽ hơn để duy trì sứ mệnh cốt lõi của các chương trình này. Các khoản tài trợ được trao dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden bao gồm khoản tài trợ 70.000 USD cho một nghiên cứu sinh tiến sĩ để tạo ra một bản đồ tương tác xác định cộng đồng “đồng tính” và chuyển giới ở Séc và Slovakia, và 34.000 USD cho một nghiên cứu về cách các nghệ sĩ đồng tính và chuyển giới ở các quốc gia khác đang định hình lại Phật giáo Thái Lan đương đại, tờ thông tin cho biết.
Theo thông cáo ngày 18/11, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Sarah Rogers cho biết, theo chương trình quản lý hợp nhất này, các biện pháp thu thập dữ liệu sẽ hiệu quả hơn và lợi ích an ninh quốc gia sẽ được thúc đẩy.
Bà cho biết: “Với phạm vi hoạt động toàn cầu vô song và chuyên môn ngoại giao công chúng sâu rộng, Bộ Ngoại giao sẽ củng cố và tinh giản các chương trình này, đồng thời trang bị cho sinh viên và chuyên gia Mỹ những kỹ năng quan trọng đối với lợi ích quốc gia của chúng ta”.
Trước đây, bà McMahon nói rằng các chức năng giáo dục đặc biệt có thể được Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh tiếp quản, các khoản vay sinh viên do Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp Nhỏ quản lý, và quyền công dân do Bộ Tư pháp quản lý, nhưng những động thái đó vẫn chưa diễn ra.
Trong một cuộc họp báo ngày 18/11, một quan chức cấp cao của Bộ Giáo dục cho biết việc chuyển Văn phòng Quyền Công dân đã được thảo luận gần đây và các phương án vẫn đang được xem xét.
Cũng có ý kiến cho rằng các chức năng hỗ trợ tài chính giáo dục đại học có thể được chuyển sang Bộ Tài chính, và Cục Điều tra Dân số thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ sẽ tiếp quản các dịch vụ dữ liệu và thông tin do Trung tâm Thống kê Giáo dục Quốc gia và Viện Khoa học Giáo dục cung cấp.
Công đoàn giáo viên của Hiệp hội Giáo dục Quốc gia đã ra tuyên bố gọi những động thái này là “bất hợp pháp, tàn ác và đáng xấu hổ”.
“Họ không chỉ muốn bỏ đói và cướp bóc học sinh của chúng ta mà còn muốn cướp đi tương lai của các em”, bà Becky Pringle, chủ tịch của tổ chức, nói hôm 18/11. “Không gì quan trọng hơn sự thành công của học sinh, và các nhà giáo dục cũng như phụ huynh Mỹ sẽ không im lặng khi ông Trump và bà Linda McMahon quay lưng lại với học sinh, gia đình và cộng đồng của chúng ta để trả tiền cho việc cắt giảm thuế của các tỷ phú.”
Đảng Dân chủ cũng bày tỏ quan điểm tương tự trong cuộc họp của tiểu ban Hạ viện về giáo dục nghề nghiệp và kỹ thuật vào ngày 19/11, gọi những chuyển giao chức năng này là nguy hiểm và chưa từng có tiền lệ.
Dân biểu Suzanne Bonamici (Dân chủ-Oregon) cho biết việc chuyển giao chức năng giáo dục nghề nghiệp và kỹ thuật cho Bộ Lao động buộc các trường học phải làm việc với một cơ quan cấp tiểu bang và một cơ quan liên bang có hai mục đích khác nhau thay vì một, theo “động thái cực kỳ đảng phái, đe dọa kìm hãm sự đổi mới”.
Dân biểu Summer Lee (Dân chủ-Pennsylvania) cho biết nếu không có sự giám sát của bộ giáo dục liên bang, nhiều học khu và tiểu bang sẽ đưa học sinh da đen và gốc Tây Ban Nha vào các “nghề nghiệp bị mất giá” như khách sạn và du lịch.
Bà nói: “Một trong những lý do Bộ Giáo dục tồn tại là để giúp các tiểu bang và trường học giải quyết tình trạng bất bình đẳng trong giáo dục”.
Các quan chức Bộ Giáo dục vẫn chưa tiết lộ những động thái này sẽ tiết kiệm được bao nhiêu tiền cho người nộp thuế, khi nào sẽ có hiệu lực và liệu có thêm đợt sa thải nào nữa hay không. Họ ám chỉ rằng có thể sẽ có thêm nhiều thỏa thuận chuyển giao liên ngành.
Các vụ kiện chống lại chính quyền này do các công đoàn giáo viên hoặc các lãnh đạo tiểu bang thuộc Đảng Dân chủ khởi kiện diễn ra khá phổ biến, bao gồm cả những trường hợp ngân sách liên bang bị dừng hoặc từ chối do các vấn đề DEI (đa dạng, công bằng và hòa nhập) bị cấm bởi các sắc lệnh hành pháp của ông Trump và luật Dân quyền hiện hành.
Về việc sa thải, các tòa án liên bang đã phán quyết có lợi cho chính quyền Trump.
Liệu những người phản đối có thách thức thẩm quyền của Tổng thống Trump trong việc chuyển tiền và nhân sự giữa các cơ quan liên bang hay không vẫn còn phải chờ xem.
Trong khi Đảng Dân chủ lập luận rằng việc giải thể Bộ Giáo dục là chưa từng có tiền lệ, thì Đạo luật Kinh tế cho phép nhánh hành pháp chuyển chức năng từ cơ quan liên bang này sang cơ quan liên bang khác thì không. Một quan chức cấp cao cho biết đạo luật này đã được áp dụng ít nhất 200 lần trong quá khứ, bao gồm cả Tổng thống Joe Biden.
Ví dụ, vào năm 2022, Cục Nhà tù Liên bang thuộc Bộ Tư pháp đã ký một thỏa thuận liên ngành, chỉ định Bộ Lao động quản lý các khoản tài trợ cho chương trình cải cách tư pháp hình sự theo Đạo luật Bước đầu tiên (First Step Act), theo tờ thông tin.
Trong khi đó, bà McMahon dự định sẽ đến thăm tất cả các loại hình trường học, cả công lập lẫn tư thục, ở tất cả tiểu bang. Cho đến thời điểm hiện tại, bà đã đến thăm 14 tiểu bang và cho biết một “công cụ thực hành tốt nhất” dựa trên những cải tiến đáng chú ý được các tiểu bang và các khu học chánh địa phương ủng hộ sẽ được sản xuất và cung cấp cho công chúng khi chuyến đi kết thúc.
“Đây là những đổi mới được thực hiện ở cấp tiểu bang”, bà phát biểu trong buổi họp báo tại Nhà Trắng ngày 20/11. “Đó không phải là điều gì chúng tôi [chính phủ liên bang] đang ra lệnh.”
Ngày 23/11 (giờ địa phương), Mỹ và Ukraine ra tuyên bố chung sau cuộc hội…
Xã D’Ran - nơi vừa trải qua trận lũ lịch sử đêm 19/11 khi thủy…
Bộ trưởng Bessent lưu ý, việc đóng cửa chính phủ trong 43 ngày đã gây…
Tỉnh Khánh Hòa công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai để khắc phục…
Từ tháng 12/2025, một số trường phổ thông sẽ thí điểm đưa nội dung trí…
Gần đây, các học viên Pháp Luân Công đã quảng bá Pháp Luân Đại Pháp…