Chuỗi cung ứng quốc tế Fentanyl với thành phần chính được mua từ Trung Quốc

Một báo cáo điều tra từ Reuters gần đây chỉ ra, người mua chỉ cần gọi điện thoại là những người bán hóa chất từ Trung Quốc sẽ vận chuyển cho các nguyên liệu chính để sản xuất fentanyl. Bộ Tư pháp Mỹ cho biết họ sẽ điều tra vấn đề cung ứng này của các đối tượng Trung Quốc.

Một phóng viên Reuters 6 tuần trước đã đặt mua một kg 1-Boc-4-piridone từ người bán nguyên vật liệu hóa học ở Trung Quốc, đó là một dạng bột màu sáng được xem như “tiền thân” của fentanyl – là thành phần cốt lõi của fentanyl. Chất này phản ứng hóa học với các chất khác để tạo ra ma túy mạnh gấp 50 lần heroin.

Điều tra của Reuters phát hiện rằng bên mua dù bất kỳ ai chỉ cần có địa chỉ email và biết dùng tiền kỹ thuật số (tiền điện tử) đều có thể dùng thanh toán mua hóa chất này.

Fentanyl được tổng hợp thông qua cái gọi là “tiền chất” đó, chúng độc hại hơn heroin 50 lần, mỗi năm làm hàng chục ngàn người Mỹ thiệt mạng.

Chính phủ Mỹ từ lâu đã lên án phía Trung Quốc để cho những loại dược phẩm độc hại nguy hiểm như fentanyl tràn vào Mỹ, nhưng Chính phủ Trung Quốc phủ nhận điều này.

Ủy ban Chuyên trách về Trung Quốc của Hạ viện Mỹ (Select Committee on the Chinese Communist Party) có báo cáo tuyên bố rằng nhiều công ty Trung Quốc bán công khai những chất ma túy tổng hợp bất hợp pháp là công ty có yếu tố nhà nước Trung Quốc, những thế lực “nhà nước độc quyền” đó liên quan buôn lậu ma túy. Chính phủ Trung Quốc luôn phủ nhận mọi cáo buộc về hoạt động buôn bán ma túy bất hợp pháp này.

Tháng 10/2023, Mỹ công bố lệnh trừng phạt và truy tố 14 công ty Trung Quốc và Canada liên quan đến việc nhập khẩu fentanyl vào Mỹ, trong đó chủ yếu là công ty Trung Quốc.

Tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Trung vào tháng 11/2023, ma túy fentanyl đã trở thành một vấn đề quan trọng trong quan hệ Trung-Mỹ. Trong cuộc họp, Mỹ và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận và Trung Quốc đồng ý trấn áp các công ty vận chuyển tiền chất fentanyl để ngăn chặn fentanyl bất hợp pháp chảy vào Mỹ.

Sau cuộc họp đó một thời gian, phía Mỹ cho biết Trung Quốc chưa làm đủ để ngăn chặn, trong khi Trung Quốc phản bác rằng vấn đề này là lỗi của phía Mỹ.

Chuỗi cung ứng quốc tế Fentanyl: Mỹ, Mexico và Trung Quốc hình thành tam giác ma túy

Để hiểu cách hoạt động của chuỗi cung ứng ma túy, các phóng viên Reuters trong năm qua đã nhiều lần mua hóa chất dùng để sản xuất fentanyl, thường được gửi đến giống như bất kỳ gói hàng nào khác được gửi qua đường bưu điện. Họ cũng mua các thành phần phụ dùng cho sản xuất các tiền chất cơ bản – cho thấy phía Trung Quốc cung cấp mọi thứ cần thiết để sản xuất fentanyl.

Việc tạo ra fentanyl từ những tiền chất này chỉ đòi hỏi một số kỹ năng trong phòng thí nghiệm và kiến ​​thức cơ bản về hóa học. Một nhà sản xuất fentanyl người Mexico đã bỏ học từ năm 12 tuổi nói với Reuters rằng, “làm ra loại thuốc này cực kỳ dễ dàng, giống như nấu súp gà”.

Các phóng viên của Reuters đã điều tra chuyên sâu về chuỗi cung ứng fentanyl quốc tế, phát hiện ra hoạt động kinh doanh fentanyl chủ yếu bao gồm 3 nước là Mỹ, Mexico và Trung Quốc, tạo thành “tam giác ma túy”, 3 nước này tạo nên chuỗi cung ứng lớn nhất về fentanyl (gồm tiêu thụ, sản xuất và cung cấp nguyên liệu).

Điều tra của Reuters đã tiết lộ tên của những người bán hàng Trung Quốc, cách họ dùng để vận chuyển hóa chất đến Bắc Mỹ, và cách trốn tránh kiểm tra hải quan ở Mexico và Mỹ. Việc các phóng viên dễ dàng mua hóa chất và thiết bị sản xuất ma túy đã bộc lộ những lỗ hổng trong khuôn khổ pháp lý toàn cầu.

Reuters cho biết trong báo cáo điều tra rằng chỉ cần một cuộc điện thoại là những người bán hàng Trung Quốc sẽ vận chuyển tiền chất fentanyl cho bằng đường hàng không, nhiều khi dán nhãn là đồ dùng, mỹ phẩm và các hàng hóa thông thường khác. Các gói hàng được chất lên các máy bay chứa đầy các container xuất khẩu giá rẻ gần như giống hệt nhau, hàng năm có vô số kiện hàng như vậy rời khỏi Trung Quốc.

Các sân bay ở Mexico và Mỹ là những điểm đến chính, chính quyền ở cả hai nước cho biết các gói hàng chứa tiền chất thường phải qua hải quan cùng với các hàng hóa khác.

Trong một tuyên bố bằng văn bản, người phát ngôn Bộ Tư pháp Mỹ Wyn Hornbuckle lưu ý rằng Bộ Tư pháp và Cục Quản lý Thực thi Ma túy Mỹ “sẽ tiếp tục tích cực điều tra và truy tố mọi mắt xích trong chuỗi cung ứng fentanyl, bao gồm cả các công ty hóa chất và giám đốc điều hành ở Trung Quốc cung cấp các thành phần được sử dụng trong loại thuốc nguy hiểm chết người này”.