Chuyên gia: Nếu đạt được thỏa thuận hòa bình, Mỹ sẽ tập trung kiềm chế TQ

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Ba (ngày 19/8) cho biết ông đang nỗ lực thu xếp một cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine nhằm đạt được một thỏa thuận hòa bình. Liên quan đến mối quan tâm của Ukraine về vấn đề đảm bảo an ninh, ông Trump trước đó đã tuyên bố sẽ giúp châu Âu tham gia vào việc bảo vệ (an ninh) cho Ukraine. Các chuyên gia chiến lược Đài Loan phân tích rằng cam kết bảo đảm an ninh từ phía Mỹ đang tạo điều kiện thuận lợi cho việc đạt được một thỏa thuận hòa bình Nga – Ukraine. Trong bối cảnh các cuộc hội đàm giữa Mỹ, Ukraine và châu Âu tại Nhà Trắng đang diễn ra suôn sẻ, nếu Nga quay trở lại liên minh với phương Tây, thì Mỹ sẽ có thể rút khỏi châu Âu để tập trung vào việc kiềm chế sự mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Ông Trump thúc giục Nga và Ukraine đạt được ‘thỏa thuận hòa bình’

Tổng thống Hoa Kỳ Trump đã gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo của các tổ chức và quốc gia châu Âu, bao gồm Liên minh châu Âu, NATO, Anh, Pháp, Đức, Ý và Phần Lan, tại Nhà Trắng vào thứ Hai (18/1). Trong cuộc gặp, ông Trump đã trao đổi với Tổng thống Nga Vladimir Putin, hy vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho một “thỏa thuận hòa bình”.

Trong một cuộc phỏng vấn với chương trình “Fox & Friends” của Fox News hôm thứ Ba, ông Trump cho biết ông hy vọng Tổng thống Putin sẽ thể hiện tốt, và nếu không, tình hình “sẽ rất khó khăn”. Ông cũng hy vọng Tổng thống Zelensky có thể làm những gì ông ấy nên làm, và “ông ấy phải thể hiện sự linh hoạt”.

Ông Trump cho biết một cuộc gặp giữa Putin và Zelensky đang được sắp xếp. “Thành thật mà nói, tôi không nghĩ sẽ có vấn đề gì trong việc đạt được thỏa thuận hòa bình. Tôi nghĩ Putin đã chán ngấy rồi. Tôi nghĩ tất cả họ đều đã chán ngấy rồi, nhưng biết đâu được”, ông nói. “Chúng ta sẽ biết lập trường của Tổng thống Putin trong vài tuần tới”.

Hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Nga cho biết ông sẽ không từ chối bất kỳ cuộc đàm phán song phương hoặc ba bên nào liên quan đến Ukraine. Thủ tướng Đức Merz hôm thứ Hai cho biết cuộc gặp giữa Putin và Zelensky có thể diễn ra trong vòng hai tuần. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bóng gió rằng một hội nghị thượng đỉnh ba bên giữa Mỹ, Nga và Ukraine có thể được tổ chức trong vòng ba tuần.

Sự tham gia của Hoa Kỳ vào bảo vệ an ninh giúp thỏa thuận Nga-Ukraine trở nên khả thi

Tổng thống Trump hôm thứ Hai đã nêu ra mục tiêu của mình trong các cuộc đàm phán với các nhà lãnh đạo châu Âu, trong đó sẽ thảo luận về “ai sẽ làm gì”, đảm bảo an ninh cho Ukraine và “các khả năng hoán đổi lãnh thổ” như một phần của việc chấm dứt chiến tranh.

Trong cuộc gặp, ông Trump nói rằng châu Âu sẽ đóng vai trò chủ đạo trong việc đảm bảo hòa bình, nhưng Hoa Kỳ cũng sẽ tham gia. Ông đăng trên cộng đồng Truth Social rằng sẽ có rất nhiều hỗ trợ an ninh, nhưng châu Âu là tuyến phòng thủ đầu tiên, Hoa Kỳ cũng sẽ hỗ trợ châu Âu, và “chúng tôi sẽ tham gia”.

Sau cuộc họp tại Nhà Trắng hôm thứ Hai (18/8), Tổng thống Zelenskiy cho biết các cuộc đàm phán hòa bình có thể được hoàn tất trong vòng 10 ngày tới, kèm theo các đảm bảo an ninh. Ông cho biết sẵn sàng gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin “dưới bất kỳ hình thức nào” để thảo luận về việc chấm dứt cuộc chiến kéo dài hơn ba năm qua.

Về lãnh thổ, ông Trump cho biết việc nhượng bộ đất đai sẽ “tính đến đường ranh giới liên lạc hiện tại”.

Ông Du Tông Cơ, cựu Viện trưởng Học viện Chiến tranh Chính trị thuộc Đại học Quốc phòng Đài Loan, nói với Epoch Times rằng cam kết an ninh của Hoa Kỳ tương tự như cơ chế dàn xếp trong Chiến tranh Triều Tiên, nơi quân đội Hoa Kỳ thành lập một bộ chỉ huy chung tại Hàn Quốc để trực tiếp đóng quân tại đó nhằm đảm bảo an ninh cho Hàn Quốc. Nếu mô hình này được áp dụng, nó sẽ mang lại sự đảm bảo an ninh mạnh mẽ và có lợi nhất cho Ukraine.

Trước đó, Steve Witkoff, đặc phái viên của Tổng thống Trump tại các cuộc đàm phán, cho biết hôm Chủ nhật (17/10) rằng trong cuộc gặp tại Alaska vào ngày 15, Putin đã đồng ý để Hoa Kỳ và Châu Âu cung cấp cho Kyiv những đảm bảo an ninh “tương tự đáng kể với Điều 5 của NATO” như một phần của thỏa thuận hòa bình tiềm năng. “Điều 5” đề cập đến nguyên tắc của NATO rằng một cuộc tấn công vũ trang vào bất kỳ quốc gia thành viên nào cũng được coi là một cuộc tấn công vào tất cả các thành viên, cho phép sử dụng vũ lực.

Ông Trịnh Khâm Mặc, phó giáo sư Khoa Ngoại giao và Quan hệ Quốc tế tại Đại học Đạm Giang, cho biết theo Vitkov, Putin đã nhất trí rằng Hoa Kỳ và châu Âu sẽ cung cấp cho Ukraine các bảo đảm an ninh tương tự như Điều 5 của NATO. Điều này có thể được coi là một sự thỏa hiệp giữa hai bên, sẽ ngăn chặn các nước láng giềng của Nga trực tiếp tham gia vào các hoạt động quân sự và triển khai chiến lược của NATO, đồng thời có thể giảm bớt áp lực đối với an ninh của Nga.

Tuy nhiên, ông Trịnh Khâm Mặc cũng nhắc nhở rằng trong tương lai, Nga vẫn có thể tác động trực tiếp đến xã hội Ukraine thông qua sự xâm nhập về chính trị, kinh tế và văn hóa, thậm chí còn kiểm soát Ukraine chặt chẽ hơn, giống như mối quan hệ hiện tại của Nga với Belarus, Georgia và các quốc gia khác.

Các cuộc đàm phán giữa Mỹ-Ukraine-EU diễn ra suôn sẻ, nhưng Trung Quốc có thể phải đối mặt với áp lực nghiêm trọng

Liên quan đến cuộc gặp Trump-Putin giữa các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Nga, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh tuyên bố vào thứ Hai (ngày 18) rằng “Trung Quốc ủng hộ mọi nỗ lực có lợi cho việc giải quyết hòa bình cuộc khủng hoảng và vui mừng khi thấy Nga và Hoa Kỳ duy trì liên lạc, cải thiện quan hệ và thúc đẩy giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Ukraine”.

Chính quyền Trung Quốc tuyên bố rằng họ “hoan nghênh sự cải thiện trong quan hệ Mỹ-Nga”. Tuy nhiên, theo bài báo của tờ South China Morning Post ngày 18/8, ông Chu Tuấn Vĩ thuộc Trung tâm nghiên cứu Horizon Insights của Trung Quốc đã phân tích rằng nếu quan hệ Mỹ-Nga được cải thiện, áp lực địa chính trị mà Bắc Kinh phải đối mặt có thể sẽ tăng lên.

Ông Tống Bác từ Trung tâm An ninh và Chiến lược Quốc tế tại Đại học Thanh Hoa cũng cho biết nếu cuộc đối đầu an ninh quân sự giữa Nga và phương Tây hạ nhiệt, Hoa Kỳ có thể giảm đầu tư vào châu Âu và chuyển nhiều nguồn lực quân sự hơn sang khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Ông Dư Tông Cơ tin rằng nếu Nga quay trở lại phe phương Tây, ảnh hưởng hiện do chính quyền Trung Quốc thống trị tại 5 nước Trung Á cũng sẽ quay trở lại Nga. Điều này sẽ trực tiếp cắt đứt hy vọng của ĐCSTQ trong việc mở rộng Sáng kiến Vành đai và Con đường ra toàn bộ châu Âu, một tình huống rất bất lợi cho ĐCSTQ.

Ông Trịnh Khâm Mặc chỉ ra rằng diễn biến này trước tiên sẽ tác động đến tham vọng của Tập Cận Bình trong việc bắt tay với Putin để thúc đẩy những thay đổi lớn chưa từng thấy trong một thế kỷ. Hoa Kỳ sẽ có thể rút khỏi châu Âu và tập trung vào việc kiềm chế sự bành trướng của ĐCSTQ ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Theo tờ Hindustan Times, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã đến Ấn Độ vào chiều ngày 18/8 và gặp Bộ trưởng Ngoại giao Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar vào tối hôm đó. Trong cuộc gặp, Vương Nghị tuyên bố rằng khi quan hệ giữa hai nước bình thường hóa, Trung Quốc sẽ tiếp tục cung cấp cho Ấn Độ các nguyên tố đất hiếm, phân bón và máy bay hộ tống tàu ngầm, vốn đã bị ngừng xuất khẩu sang Ấn Độ trong một năm qua. Tuy nhiên, vào thứ Ba (ngày 19/8), người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh trả lời rằng bà “không nắm được tình hình”.

Về vấn đề này, ông Dư Tông Cơ cho biết chuyến thăm Ấn Độ của Vương Nghị cũng nhấn mạnh rằng Bắc Kinh nhận thức rõ tình hình địa chính trị có thể đảo ngược, thậm chí tạo ra phản ứng dây chuyền, do đó đang nhanh chóng triển khai các biện pháp củng cố quan hệ song phương với Ấn Độ và coi Ấn Độ là bước đột phá quan trọng để phá vỡ vòng vây toàn diện của Hoa Kỳ đối với ĐCSTQ.

Nhận định khác của Dư Tông Cơ là, từ góc nhìn của Putin, nội lực hiện tại của Tập Cận Bình rất bất ổn, thậm chí còn có tin đồn rằng ông có thể từ chức sau tháng Mười. Do đó, Putin rất muốn tiến hành đàm phán hòa bình Nga-Ukraine với Hoa Kỳ. Dường như ông cũng đang đề phòng khả năng nếu Tập Cận Bình thực sự chuyển giao quyền lực sau tháng Mười, cái gọi là mối quan hệ hợp tác chiến lược không giới hạn giữa Nga và ĐCSTQ có thể thay đổi.

“Vì vậy, động thái lần này của Putin cũng có thể là một bước đi vội vã.”

Theo Epoch Times