Cuộc chiến đòi bồi thường COVID-19 khởi động: Bang Missouri nhắm vào tài sản Trung Quốc tại Mỹ

Theo KCTV5, sau khi đưa ra phán quyết lịch sử trị giá 24 tỷ USD liên quan đến vấn đề COVID-19 đối với Trung Quốc, bang Missouri sẽ sớm tiến hành phong tỏa các tài sản do Trung Quốc sở hữu tại địa phương.

Hôm 19/11, Tổng Chưởng lý bang Missouri, Katherine Hannaway, thông báo rằng văn phòng của bà đã hoàn tất tất cả thủ tục pháp lý cần thiết để thi hành phán quyết, dọn đường cho việc phong tỏa đất nông nghiệp và bất động sản do Trung Quốc sở hữu.

Giao nhận ngoại giao: Bước quan trọng hướng tới phong tỏa tài sản

Bà Hannaway cho biết văn phòng của bà đã nộp các văn bản phán quyết chính thức cho Thư ký Tòa án Quận Mỹ tại Cape Girardeau, từ đó chuyển đến Bộ Ngoại giao Mỹ, rồi Bộ Ngoại giao sẽ tiến hành giao nhận tới 6 thực thể Trung Quốc, bao gồm Chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Chính quyền tỉnh Hồ Bắc và Chính quyền thành phố Vũ Hán.

“Với việc thời hạn pháp lý đã hết, chúng tôi sẽ nỗ lực hết sức để đảm bảo nhân dân Missouri thu được kết quả của phán quyết này,” bà Hannaway nói. “Trung Quốc đã gây thiệt hại to lớn cho công dân và nền kinh tế của chúng tôi, chúng tôi sẽ yêu cầu trách nhiệm và thu hồi từng đồng có thể — trước tiên là các tài sản do Trung Quốc sở hữu tại Missouri, bao gồm đất nông nghiệp.”

Vụ án xuất phát từ cáo buộc rằng Trung Quốc trong giai đoạn đầu của đại dịch đã tích trữ trang thiết bị bảo hộ cá nhân, gây tổn hại lợi ích của bang Missouri.

Tháng 3/2025, tòa liên bang phán quyết Missouri thắng kiện, xác định hành vi của Trung Quốc “dẫn đến và làm trầm trọng thêm đại dịch”. Bà Hannaway nhấn mạnh, đây không chỉ là phán quyết lớn nhất của Missouri đối với một chính phủ nước ngoài, mà còn là một trong những phán quyết lớn nhất trong lịch sử Mỹ chống lại chính phủ nước ngoài.

Khi Bộ Ngoại giao xác nhận việc giao nhận ngoại giao, Missouri sẽ trở lại tòa liên bang để xin chứng nhận thi hành, sau đó có thể bắt đầu tịch thu các loại tài sản do Trung Quốc sở hữu tại địa phương, bao gồm bất động sản, đất nông nghiệp và tài sản tài chính.

Thách thức trong thi hành phán quyết: Tranh chấp pháp lý và phản ứng ngoại giao

Theo AP, bang Missouri đang tăng cường nỗ lực thu hồi tài sản của Chính phủ Trung Quốc tại Mỹ và đề nghị chính quyền Trump hỗ trợ thi hành phán quyết khoảng 25 tỷ USD này. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã khẳng định không công nhận phán quyết.

Bà Hannaway cho biết Missouri đã chính thức yêu cầu Bộ Ngoại giao thông báo cho phía Trung Quốc rằng bang dự định thu hồi toàn bộ hoặc một phần tài sản của Chính phủ Trung Quốc để thực hiện phán quyết.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản hồi rằng hành vi của nước này trong đại dịch thuộc “hành vi chủ quyền quốc gia, không thuộc quyền tài phán của tòa án Mỹ”.

Một số chuyên gia pháp lý cũng bày tỏ nghi ngờ về khả năng Missouri thực sự thi hành phán quyết, vì pháp luật liên bang Mỹ thường có miễn trừ đối với chính phủ nước ngoài.

Bà Hannaway thừa nhận đây sẽ là “một quá trình dài”, “nhưng Missouri đã chịu thiệt hại to lớn vì đại dịch, chúng tôi phải phục hồi lại những gì đã mất”.

Hôm 19/11, bà đã gửi thư tới tòa liên bang, yêu cầu chuyển bản sao phán quyết cho Thư ký bang để hoàn tất thủ tục giao nhận chính thức tới Trung Quốc. Bà cho biết chính quyền bang đang lập danh sách các tài sản Trung Quốc có thể tịch thu, tập trung vào các tài sản do Chính phủ Trung Quốc sở hữu toàn phần hoặc góp vốn.

Bộ Ngoại giao Mỹ chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Diễn biến vụ kiện: Từ bác bỏ đến phán quyết trị giá hàng tỷ USD

Vụ án khởi kiện từ năm 2020 đã trải qua nhiều bước ngoặt. Thẩm phán liên bang Stephen Limbaugh từng bác bỏ vụ kiện vào năm 2022, cho rằng Missouri không có quyền kiện Trung Quốc. Tuy nhiên, tòa phúc thẩm cho phép một số nội dung tiếp tục xử lý — chủ yếu là cáo buộc Trung Quốc tích trữ khẩu trang, áo bảo hộ, găng tay và các trang thiết bị bảo hộ khác.

Sau khi các quan chức Trung Quốc không phản hồi, ông Limbaugh chấp nhận ước tính thiệt hại hơn 8 tỷ USD do Missouri đưa ra, nhân 3 theo luật liên bang, cộng thêm lãi suất 3,91% cho đến khi thu hồi xong.

Vụ kiện ban đầu do Tổng Chưởng lý lúc đó Eric Schmitt, đồng minh của ông Trump, khởi xướng, sau đó chuyển giao cho Andrew Bailey, cũng là đồng minh của ông Trump. Ông Bailey từ chức vào tháng 9 để nhậm chức Phó Giám đốc FBI.

Hiện tại, vụ kiện do cựu công tố viên liên bang, cựu Chủ tịch Hạ viện bang, Katherine Hannaway tiếp tục theo đuổi, người được Thống đốc Mike Kehoe bổ nhiệm làm Tổng Chưởng lý.

Bà Hannaway nhấn mạnh: “Phán quyết này thuộc về nhân dân Missouri. Họ xứng đáng được yêu cầu trách nhiệm, sự thật và bồi thường. Chúng tôi sẽ nỗ lực hết sức để đảm bảo phán quyết được thực thi”.

Về việc phân bổ các khoản tiền thu hồi trong tương lai, văn phòng Tổng Chưởng lý chưa công bố chi tiết.