Đài Loan cảnh báo hành vi của TQ về tuyến bay M503 xóa nhòa ranh giới đường trung tuyến

Cục Hàng không Dân dụng Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) ngày 30/1 đã đơn phương tuyên bố, từ ngày 1/2 sẽ hủy chặng bay Bắc – Nam của tuyến M503, thay vào kích hoạt đường bay W122 và W123 của tuyến M503 nối từ Tây sang Đông. Các chuyên gia chỉ ra động thái của ĐCSTQ xoá nhoà tình trạng ranh giới là rất nguy hiểm.

Theo Thông tấn xã Trung ương Đài Loan (CNA), Cục Hàng không Dân dụng ĐCSTQ tối 30/2 thông báo bắt đầu từ ngày 1/2 sẽ hủy bỏ biện pháp “bay lệch” đối với đường bay M503 hướng Bắc – Nam, đồng thời sẽ cho phép đường bay W122 và W123 tuyến bay M503 hướng Tây – Đông.

Về vấn đề này, Viện trưởng Viện Hành chính Đài Loan Chien-Jen Chen (Trần Kiến Nhân) cho biết, việc Trung Quốc đơn phương thay đổi đường bay thực sự đã phá bỏ hiệp thương giữa Đài Loan và Trung Quốc kể từ năm 2015, ảnh hưởng đến an toàn bay; những hành động đơn phương như vậy, bao gồm cả các hành động trước đây như thả khinh khí cầu qua không phận Đài Loan… làm suy yếu an ninh khu vực qua eo biển Đài Loan. Đài Loan lên án hành vi tùy tiện đó, hy vọng rằng ĐCSTQ có thể chấm dứt những hành động như vậy. Ông cho hay sẽ mời các đơn vị liên quan nghiên cứu chi tiết về tác động cũng như đưa ra các biện pháp ứng phó tiếp theo nhằm đảm bảo an toàn hàng không và an ninh quốc gia.

Bộ Ngoại giao Đài Loan đã ra thông cáo báo chí rằng, động thái của ĐCSTQ không chỉ gây tổn hại nghiêm trọng đến an toàn, hòa bình và ổn định hàng không trong khu vực mà còn phá hoại hiện trạng eo biển Đài Loan, yêu cầu ĐCSTQ ngay lập tức tham vấn với Đài Loan.

Bộ Ngoại giao Đài Loan trích dẫn quy định tại Mục 4.2.6 trong “Sổ tay Kế hoạch dịch vụ hàng không” của ICAO rằng, mọi thay đổi đối với mạng lưới chuyến bay phải được phối hợp với tất cả các vùng thông tin chuyến bay lân cận. Cục Hàng không Dân dụng Đài Loan là cơ quan duy nhất phụ trách “Khu vực thông tin chuyến bay Đài Bắc” (FIR) liền kề với tuyến M503. ĐCSTQ đơn phương tuyên bố thay đổi mạng lưới chuyến bay liên quan mà không tham khảo ý kiến trước, vi phạm nghiêm trọng quy định của ICAO và cho thấy rõ bản chất uy quyền vô trách nhiệm.

Bộ Ngoại giao Đài Loan chỉ ra, các hành vi kiêu ngạo và vô lý của ĐCSTQ (như việc các khinh khí cầu phát hiện trên không gần như hàng ngày bay vào không phận Đài Loan kể từ cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan) đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn hàng không khu vực cũng như hòa bình và ổn định xuyên eo biển, đồng thời liên quan đến việc thay đổi hiện trạng trên eo biển Đài Loan.

Bộ Ngoại giao Đài Loan kêu gọi cộng đồng quốc tế xem xét vấn đề này một cách nghiêm túc và cùng yêu cầu ĐCSTQ ngay lập tức tham khảo ý kiến của Đài Loan về việc triển khai đường bay mới nhằm quản lý rủi ro chuyến bay có thể xảy ra, nếu không ĐCSTQ phải chịu mọi trách nhiệm.

Đảng Tiến bộ Dân chủ (DPP) cũng đã đưa ra thông cáo báo chí bày tỏ phản đối hành động tùy tiện của ĐCSTQ, tuyên bố rằng kể từ khi ông Lại Thanh Đức được bầu làm tổng thống, Đài Loan đã nhiều lần nhắc lại “cam kết không thay đổi và thiện chí không thay đổi” đối với quan hệ xuyên eo biển, hy vọng tiến hành đối thoại trên cơ sở “bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau” để vì hạnh phúc của người dân hai bờ. Nhưng các hành động liên quan của ĐCSTQ giờ đây không chỉ bỏ qua kết quả liên lạc trước đó giữa hai bên, còn phớt lờ hoàn toàn cam kết và tuyên bố của DPP về quan hệ hai bờ eo biển, đồng thời tiếp tục đơn phương thay đổi và phá hủy hiện trạng.

DPP kêu gọi ĐCSTQ sớm quay trở lại các cơ chế liên lạc bình thường và tương hỗ xuyên eo biển, để xử lý các vấn đề an toàn bay một cách có trách nhiệm, giảm thiểu tác động đến các chuyến bay liên quan và an toàn của người dân, tránh nhất quyết hành động đơn phương và từ chối liên lạc gây phá hoại hiện trạng trên eo biển… Những hành vi liên tục khiêu khích của ĐCSTQ sẽ chỉ khiến xã hội Đài Loan thêm chán ghét chính quyền Bắc Kinh, như vậy tiếp tục làm tổn hại đến niềm tin lẫn nhau giữa hai bờ eo biển và an ninh khu vực.

Bộ Quốc phòng Đài Loan cũng nêu trong một tuyên bố rằng, hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan có liên quan đến an ninh thịnh vượng của khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, đó là trách nhiệm chung của tất cả các bên trong khu vực. Những hành động đơn phương, tùy tiện của ĐCSTQ rất dễ dẫn đến căng thẳng gia tăng, ảnh hưởng đến an ninh, ổn định hiện nay trên eo biển Đài Loan, chính quyền Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm và chấm dứt ngay những hành động đó.

Về việc máy bay không xác định bay vào Vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan, Bộ Quốc phòng Đài Loan tuyên bố quân đội Đài Loan sẽ ứng phó theo quy trình vận hành và quy định ứng phó khẩn cấp để đảm bảo an toàn không phận.

Tờ UDN Đài Loan dẫn lời một chuyên gia Đài Loan cho hay, vì tuyến M503 nằm ở eo biển Đài Loan, rất gần với đường trung tâm của eo biển và khu vực hạn chế bay của chúng tôi ở phía đông đường trung tâm, cho nên có khả năng lớn máy bay hàng không dân dụng Trung Quốc sẽ đi qua đường trung tâm của eo biển, thậm chí cả khu vực hạn chế bay do chúng tôi hoạch định, tình trạng này không chỉ làm xoá nhoà xác định đường trung tâm của eo biển mà còn tiến tới để phủ nhận vùng hạn chế bay do ĐCSTQ thiết lập, điều này có hàm ý về cuộc chiến pháp lý.

Viện trưởng Shen Ming-shih (Thẩm Minh Thất) của Viện Nghiên cứu An ninh (thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Đài Loan) cũng cho biết trong cuộc phỏng vấn với CNA Đài Loan ngày 30/1 rằng, trước sự phản đối của Đài Loan ban đầu tuyến bay M503 đã chếch qua 6 hải lý về phía Tây tính từ đường trung tâm của eo biển, bây giờ lại phá bỏ đồng nghĩa với việc phá bỏ đường trung tâm biểu tượng của eo biển, sẽ làm tăng áp lực lên hoạt động giám sát phòng không của Đài Loan, “hành vi của ĐCSTQ cố đưa tình vào trong ‘vùng xám’ giữa chiến tranh và hòa bình [do không còn xác định được ranh giới giữa hai bên]”.

Ông cũng cho rằng động thái rõ ràng là trả đũa kết quả bầu cử tổng thống Đài Loan, ĐCSTQ đã kích hoạt các tuyến nối W122 và W123 để bay từ tây sang đông, điều này ảnh hưởng lớn hơn đến an ninh của eo biển Đài Loan. Ban đầu chỉ có máy bay Đài Loan bay qua lại Kinmen và Matsu, giờ đây máy bay quân sự và máy bay dân sự của Trung Quốc cũng bay dọc theo đường trung tâm của eo biển, thậm chí có thể bay vượt qua, điều này sẽ làm tăng áp lực lên hoạt động giám sát phòng không của Đài Loan.

Người phụ trách phỏng vấn của Tạp chí Quốc phòng Toàn cầu Đài Loan (Defence International) là ông Guoming Chen (Trần Quốc Minh) cũng phân tích, dựa trên hàng loạt hành động của ĐCSTQ đối với Đài Loan, ước tính sẽ có những biện pháp gây áp lực khác trước lễ nhậm chức tổng thống Đài Loan ngày 20/5.

Phát ngôn viên Chen Binhua (Trần Bân Hoa) của Văn phòng các vấn đề Đài Loan của ĐCSTQ tuyên bố trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 31/1 rằng, việc thiết lập và triển khai đường bay này là “nhiệm vụ thường xuyên” trong quản lý hàng không dân dụng Đại Lục, việc này “không phải đàm phán với Đài Loan”, cả hai bên eo biển Đài Loan đều thuộc về một Trung Quốc và không có cái gọi là “đường trung tâm eo biển Đài Loan”. Về việc liệu động thái này có liên quan đến kết quả bầu cử ở Đài Loan hay không, Chen Binhua không trả lời.

******

Ngày 12/1/2015, ĐCSTQ đã đơn phương tuyên bố thành lập tuyến M503 mà không có phối hợp hiệp thương gì với Đài Loan, đồng thời mở các chuyến bay từ Bắc vào Nam bên cạnh thành lập các đường bay W121, W122, W123 của tuyến M503 nối đến Đông Sơn (Chiết Giang), Phúc Châu và Hạ Môn (Phúc Kiến) ở phía Tây. Do tuyến M503 nằm sát đường trung tâm eo biển nên ngay lập tức Đài Loan dấy lên làn sóng phản đối mạnh mẽ. Sau khi phối hợp, ĐCSTQ đã chuyển tuyến phía Tây này chếch qua 6 hải lý, và vào tháng 3 kích hoạt tuyến M503 cho các chuyến bay Bắc – Nam, nhưng không kích hoạt các tuyến W121, W122 và W123. Đến tháng 1/2018, Bắc Kinh lại đơn phương tuyên bố mở tuyến bay M503 cho các chuyến bay từ Nam tới Bắc.