Đảng Quốc gia giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử New Zealand 2023

Sáng sớm ngày 15/10 (giờ địa phương), có gần 98% số phiếu bầu cho cuộc tổng tuyển cử New Zealand 2023. Đảng Quốc gia đã đánh bại Công đảng nắm quyền 6 năm với lợi thế tuyệt đối hơn 12,1%. Lãnh đạo Đảng Quốc gia, ông Christopher Luxon, sẽ là Thủ tướng mới.

Ngày 14/10/2023 tại thành phố Auckland: Lãnh đạo Đảng Quốc gia Christopher Luxon (thứ 2 bên trái) cùng vợ ông, bà Amanda Luxon, (thứ 2 bên phải) và các con của họ Olivia Luxon (thứ nhất bên trái) và William Luxon (thứ nhất bên phải) ăn mừng chiến thắng bầu cử của mình trên sân khấu. (Ảnh: Fiona Goodall / Getty)

Ông Luxon, 53 tuổi, là cựu Giám đốc điều hành hãng hàng không Air New Zealand và mới chỉ tham gia chính trường 3 năm trước.

Ông có bằng thạc sĩ thương mại tại Đại học Canterbury ở Christchurch. Ông đã làm việc 18 năm cho công ty ở Úc, Anh, Canada và Mỹ trước khi trở về quê hương để lãnh đạo Air New Zealand.

Vào đêm bầu cử, ông Luxon đã có bài phát biểu, ông hứa rằng chính phủ của ông sẽ phục vụ tất cả người dân New Zealand.

Theo Ủy ban Bầu cử New Zealand, có 17 đảng tham gia tranh cử vào Quốc hội khóa 54 trong cuộc bỏ phiếu ngày 14/10. Công đảng tham gia liên minh cầm quyền hiện nay và đảng Quốc gia đối lập là hai đảng phái lớn nhất. Khoảng 3,5 triệu cử tri đăng ký bỏ phiếu, trong đó khoảng 1,2 triệu cử tri đã bỏ phiếu sớm.

Số phiếu và số ghế mà các các đảng lớn giành được là: Đảng Quốc gia 39%, 50 ghế; Công đảng 26,9%, 34 ghế; Đảng Xanh 10,8%, 14 ghế; Đảng ACT 9%, 11 ghế; Đảng New Zeland Trên hết 6,5%, 8 ghế; Đảng Maori 2,6%, 4 ghế.

Trong cuộc bầu cử này, Công đảng của Thủ tướng đương nhiệm Chris Hipkins đã thua với 26,9% số phiếu bầu. Ông Hipkins, lãnh đạo Công đảng, đã gọi điện cho lãnh đạo Đảng Quốc gia Luxon để chúc mừng, cũng như thừa nhận thất bại trong cuộc bầu cử, đồng thời cho biết ông sẽ đảm bảo quá trình chuyển đổi suôn sẻ sang chính phủ mới, và Công đảng sẽ đóng vai trò giám sát.

Khoảng 10 ngày sau ngày bầu cử, một số lá phiếu đặc biệt cho cuộc bầu cử này mới được nhận, nên đến 3 tuần sau (17/10) kết quả bầu cử cuối cùng mới được công bố. Đến lúc đó, tổng số nghị sĩ có thể tăng lên, 61 ghế của Đảng Quốc gia và Đảng ACT có thể không đủ để thành lập chính phủ của đảng đa số.

Ông Luxon sẽ phải tìm kiếm sự ủng hộ của Đảng New Zeland Trên hết. Vào ngày bầu cử, lãnh đạo Đảng New Zeland Trên hết ông Winston Peters nói trong điện thoại với Luxon rằng ông ấy sẽ giúp đỡ nếu cần.

Liên minh do Công đảng đứng đầu đã cầm quyền tại New Zealand trong 6 năm qua. Tuy vậy, uy tín của Công đảng sụt giảm mạnh trong nhiều tháng qua do tỷ lệ lạm phát tăng cao, lên đến 6%, kéo theo giá cả sinh hoạt tăng chóng mặt.

Trong khi đó, nhiều vấn đề mà Công đảng đã cam kết trong 2 cuộc bầu cử trước vẫn chưa có nhiều thay đổi, như vấn đề nhà ở, tội phạm. Bên cạnh đó, các vấn đề về nợ công, giáo dục trở thành những nỗi lo lớn. Chính vì vậy, nhiều cử tri New Zealand cho rằng, đã đến lúc nước này cần có sự thay đổi.

New Zealand đang đứng giữa “ngã tư” cải cách. Chính phủ mới sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn. Cử tri phải chờ xem trong tương lai New Zealand sẽ đi theo hướng nào.