EU tuyên bố sẽ công nhận Guaido nếu Maduro không tổ chức bầu cử sớm

Các cường quốc của Liên minh Châu Âu (EU) hôm 26/1 đã đồng loạt tuyên bố họ sẽ công nhận lãnh đạo đối lập Juan Guaido là tổng thống lâm thời Venezuela nếu ông Nicolas Maduro không kêu gọi tổ chức bầu cử trong vòng 8 ngày.

Reuters cho biết cả Anh, Đức, Pháp và Tây Ban Nha đều nói rằng họ sẽ công nhận ông Guaido nếu các cuộc bầu cử minh bạch không sớm được tổ chức.

Ông Maduro tái đắc cử tổng thống nhiệm kỳ hai trong cuộc bầu cử hồi tháng 5/2018 mà phe đối lập và cộng đồng quốc tế coi đó là cuộc bỏ phiếu gian lận, không công nhận kết quả bầu cử. Ông Maduro tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ hai vào ngày 10/1 vừa qua, kéo theo sự phản đối của phe đối lập, Mỹ, Canada và nhiều nước Mỹ Latinh.

Lãnh đạo đối lập, chủ tịch quốc hội Juan Guaido hôm 23/1 đã tự tuyên bố trở thành tổng thống lâm thời Venezeula chiếu theo quy định của hiến pháp, dù vậy ông Maduro với sự ủng hộ của tòa án, quân đội và các đồng minh cách tả quốc tế đã không chấp nhận từ chức.

Ngay sau tuyên bố của ông Guaido, chính phủ Mỹ của Tổng thống Donald Trump đã lên tiếng ủng hộ lãnh đạo đối lập này. Phó Tổng thống Mike Pence gọi ông Maduro “là kẻ độc tài tuyên bố quyền lực bất hợp pháp”. Tiếp sau Mỹ, phần lớn các nước Mỹ Latinh và Canada cũng đã tuyên bố họ ủng hộ lãnh đạo đối lập 35 tuổi làm tổng thống lâm thời Venezuela.

Vào thứ Bảy (26/1), các cường quốc tại Liên minh Châu Âu gồm Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha đã đồng loạt lên tiếng kêu gọi Tổng thống Maduro tổ chức bầu cử tổng thống trong vòng 8 ngày nếu không họ sẽ công nhận ông Juan Guaido.

Trong một tuyên bố phát đi hôm 26/1, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez cho hay: “Chính phủ Tây Ban Nha cho Tổng thống Nicolas Maduro 8 ngày để kêu gọi tổ chức bầu cử tự do, minh bạch và dân chủ. Nếu điều đó không xảy ra, Tây Ban Nha sẽ công nhận ông Juan Guaido là tổng thống lâm thời chịu trách nhiệm kêu gọi tổ chức cuộc bầu cử này.”

Gần như ngay lập tức sau tuyên bố của Thủ tướng Tây Ban Nha, Tổng thổng Pháp Manuel Macron đã đăng tweet với nội dung tương tự. Ông Macron viết: “Nếu cuộc bầu cử không được thông báo trong vòng 8 ngày, chúng tôi sẽ sẵn sàng công nhận ông Juan Guaido là ‘Tổng thống phụ trách’ Venezuela để kích hoạt một tiến trình chính trị.”

Phát ngôn viên của chính phủ Đức cũng đã đăng tweet với thông điệp tương tự một thời gian ngắn sau những tuyên bố phát đi từ Madrid và Paris.

Tiếp đó, Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt cũng đã phát đi lời kêu gọi tương tự. Ông Hunt tweet: “Sau khi cấm các ứng cử viên đối lập, việc bỏ phiếu kín và kiểm phiếu bất thường trong một cuộc bầu cử đầy thiếu sót [cho thấy] rõ ràng ông Nicolas Maduro không phải là lãnh đạo hợp pháp của Venezuela.”

Phụ trách chính sách ngoại giao EU, bà Federica Mogherini hôm 26/1 cũng đã lặp lại kêu gọi của EU về việc Venezuela phải tổ chức bầu cử tổng thống tự do, minh bạch và đáng tin cậy. Bà Federica Mogherini nói thêm rằng nếu chính quyền Maduro không làm được như vậy sẽ thúc đẩy EU thực hiện các hành động tiếp theo.

Trước đó, vào thứ Sáu (25/1), Mỹ đã nói rằng họ sẵn sàng tăng cường các biện pháp kinh tế để buộc ông Maduro phải rời bỏ quyền lực.

Trong khi đó, Nga tiếp tục kêu gọi Mỹ và EU dừng can thiệp vào Venezuela.

Bộ Ngoại giao Nga hôm 26/1 phát đi tuyên bố nói rằng: “Sự can thiệp công khai vào công việc nội bộ của một quốc gia có chủ quyền vẫn tiếp diễn. Điều đó phải dừng lại.”

Trung Quốc, hôm 24/1, cũng đã phát đi tuyên bố họ phản đối việc can thiệp từ bên ngoài vào tình hình nội bộ của Venezuela và ủng hộ các nỗ lực bảo vệ độc lập và ổn định của đất nước Nam Mỹ này.

Bắc Kinh cũng nói họ ủng hộ Nicolas Maduro là Tổng thống hợp pháp của Venezuela.

Theo Reuters, hôm 24/1, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh kêu gọi các bên đối lập tại Venezuela bình tĩnh, tìm ra một giải pháp hòa bình hợp lý.

“Trung Quốc ủng hộ nỗ lực của chính phủ Venezuela trong việc bảo vệ chủ quyền, độc lập và ổn định của Venezuela”, bà Hoa nói trong một cuộc họp báo tại Bắc Kinh.

“Tôi muốn nhấn mạnh rằng các chế tài hay can thiệp từ bên ngoài thường khiến cho tình huống phức tạp hơn và không giúp gì được việc giải quyết vấn đề thực sự.”

Trong 10 năm qua, Trung Quốc đã cho Venezuela vay 50 tỷ USD bằng thỏa thuận cho vay lấy dầu nhằm đảm bảo nguồn cung năng lượng cho nền kinh tế tăng trưởng nóng của mình.

Ngoài Nga, Trung Quốc, chính quyền Maduro cũng nhận được sự ủng hộ từ Cuba, Thổ Nhĩ Kỳ, Mexico và Bolivia, cùng một số chính phủ cánh tả khác.

Xuân Thành