Giám đốc Đài Bắc của Nikkei nói về bầu cử Đài Loan và mối tương quan với ĐCSTQ

Mới đây trong một sự kiện truyền thông vào ngày 24/9 tại Tokyo, Giám đốc chi nhánh Đài Bắc của tờ Nikkei là ông Akio Yaita được mời phát biểu, đã chia sẻ một số vấn đề về bầu cử Đài Loan cùng tình hình liên quan đến Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Bầu cử tổng thống Đài Loan năm 2024 đang tạo nên tình thế “4 chân”, các ứng viên hàng đầu của các bên gồm: Lại Thanh Đức (Đảng Dân Tiến), Hầu Hữu Nghi (Quốc dân Đảng), Kha Văn Triết (Nhân dân Đài Loan), và Quách Đài Minh (người sáng lập Foxconn). Ông Akio Yaita dự đoán đắc cử tổng thống lần này sẽ là một “bác sĩ”.

Theo Thông tấn xã Trung ương Đài Loan (CNA), trong phát biểu tại Tokyo vào ngày 24/9, Ông Akio Yaita cho hay vấn đề quan trọng nhất đối với bầu cử tổng thống Đài Loan năm 2024 là “Đồng thuận 1992” – “sợi thừng siết cổ” của ĐCSTQ đối với Đài Loan. Do chỉ cần Đài Loan công nhận Đồng thuận 1992 và một Trung Quốc thì vấn đề Đài Loan sẽ là vấn đề nội bộ của Trung Quốc, khi đó ĐCSTQ có thể can thiệp hợp pháp vào nhiều vấn đề tại Đài Loan mà cộng đồng quốc tế sẽ không thể can thiệp.

Sau khi chiến dịch bầu cử bắt đầu, ban đầu ông Akio Yaita dự đoán rằng 3 ứng cử viên đầu tiên là Lại Thanh Đức, Kha Văn Triết và Hầu Hữu Nghi sẽ không công nhận “Đồng thuận 1992”. Ông cho rằng kết thúc cuộc bầu cử này, dù ai trở thành tổng thống thì Đài Loan cũng sẽ thắng. Nhưng sau đó, ông Hầu Hữu Nghị đã chấp nhận “Đồng thuận 1992” với một số điều kiện; sau khi ông Quách Đài Minh tuyên bố ứng cử, ông này cũng chấp nhận “Đồng thuận 1992” gây ngạc nhiên.

Akio Yaita dự đoán tổng thống Đài Loan được bầu vào tháng 1/2024 sẽ là một bác sĩ, là người đã từng làm bác sĩ khoa nội (Lại Thanh Đức) hoặc bác sĩ khoa ngoại (Kha Văn Triết). Ông đánh giá cao chính sách hiện tại của ông Lại Thanh Đức. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất là số ghế lập pháp, nếu đảng đối lập nắm quyền kiểm soát Viện Lập pháp thì nhiều chính sách [không may] có thể sẽ được khôi phục, chẳng hạn như Hiệp định khung hợp tác kinh tế xuyên eo biển (ECFA)…

Một trật tự quốc tế mới đang hình thành

Nói về tình hình chính trị Trung Quốc, ông Akio Yaita cho rằng các nước độc tài chắc chắn sẽ sụp đổ và các chế độ độc tài chắc chắn sẽ bị lật đổ, vấn đề chỉ là lật đổ dưới hình thức nào. Không thể đoán trước được chế độ của lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình có thể tồn tại bao lâu, nhưng điều quan trọng nhất đối với Đài Loan là phải làm tốt việc của mình.

Ông cho rằng một khi xảy ra vấn đề lớn ở Trung Quốc, đó có thể không hẳn là điều tốt cho Đài Loan, bởi một Trung Quốc hùng mạnh là một mối đe dọa, nhưng một Trung Quốc sụp đổ thì Đài Loan cũng có những vấn đề rủi ro liên quan biến động.

Làm thế nào để giúp Trung Quốc chuyển đổi sang thể chế dân chủ trong hòa bình là vấn đề phải suy nghĩ.

Trong bài phát biểu, ông Akio Yaita đề cập rằng năm 2022 là một năm rất quan trọng trong lịch sử loài người vì trật tự quốc tế hoàn toàn thay đổi. Chúng ta đang sống trong thời điểm rất quan trọng, vì hiện nay trật tự quốc tế mới đang được xây dựng lại, trong xu thế mới này thì vai trò của Đài Loan và Nhật Bản vẫn chưa được xác định, đây là một vấn đề rất đáng chú ý.

Ông chỉ ra 4 sự kiện lớn xảy ra vào năm 2022, bao gồm chiến tranh Nga – Ukraine, vụ ám sát cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Pelosi, và việc ông Tập Cận Bình tiếp tục làm Tổng Bí thư tại Đại hội 20 của ĐCSTQ (bắt đầu nhiệm kỳ 3 và trở thành nhà độc tài khi thay đổi Hiến pháp Trung Quốc để cầm quyền trọn đời).

Ông Akio Yaita cho biết những câu hỏi phổ biến nhất mà ông được hỏi khi trú ở Đài Loan là: “ĐCSTQ có tấn công Đài Loan không?”, hai là “Ông vẫn có thể đến Trung Quốc chứ?”, bây giờ điều người Đài Loan phổ biến hỏi là “Tôi có thể đến Trung Quốc không?”, vì nhiều người Đài Loan hiện nay không dám đến Trung Quốc, đặc biệt là sau khi Trung Quốc thực thi Luật Phản gián.

Khi nào ĐCSTQ sẽ dùng vũ lực đối với Đài Loan?

Về vấn đề ĐCSTQ thôn tính Đài Loan bằng quân sự mà cộng đồng quốc tế quan tâm nhất, ông phân tích khả năng này là rất nhỏ, nhưng có biến số lớn chính là bản thân ông Tập Cận Bình. Ông tin rằng sức mạnh quân sự của ĐCSTQ hiện nay chưa đủ để dùng cho thôn tính Đài Loan, trừ khi có ai đó ở Đài Loan mở cổng thành – nghĩa là chính ‘nội gián’ Đài Loan phá hủy thành trì.

Ông cho rằng Đài Loan trước tiên nên tăng cường trang bị vũ khí để ĐCSTQ không thể đè bẹp Đài Loan về mặt quân sự; thứ hai, Đài Loan nên giữ bình tĩnh, bầu cử nên hòa bình, tránh không xảy ra hỗn loạn, người dân Đài Loan phải thật tỉnh táo để giảm thiểu xu thế mâu thuẫn xã hội; ba là Đài Loan cần nỗ lực sát cánh cùng cộng đồng quốc tế.

Asian Games 19 tại Trung Quốc cấm truyền thông Đài Loan và vận động viên Ấn Độ

Lễ khai mạc Asian Games 19 tại Hàng Châu – Trung Quốc được tổ chức vào ngày 23 tuần trước, theo đó có 2 cơ quan truyền thông Đài Loan đã bị từ chối cho vào mà không rõ lý do; ngoài ra có 3 vận động viên Ấn Độ không thể vào Trung Quốc thi đấu do nghi ngờ vấn đề liên quan tranh chấp chủ quyền lãnh thổ giữa Trung Quốc và Ấn Độ.

Về vấn đề này được chuyên gia Akio Yaita cho hay trên Facebook rằng cách đây vài ngày tại Vũ Hán tổ chức trận đấu giải AFC Champions League, đội bóng chuyên nghiệp Nhật Bản Urawa Red Diamonds khi đến Vũ Hán đã bị vô số cổ động viên Trung Quốc chửi bới. Không chỉ vậy, trong suốt trận đấu, đội cổ vũ Trung Quốc còn liên tục hét “BAKA” (tiếng Nhật: đồ ngu) để xúc phạm tuyển thủ Nhật Bản, đồng thời giương cao các biểu ngữ như “Đại dương đang khóc”, thậm chí có fan còn đốt cờ Nhật Bản.

Ông Akio Yaita chỉ ra rằng những hành vi này của fan Trung Quốc chắc chắn đã được nhà chức trách Trung Quốc thông đồng và khuyến khích: “Hãy tưởng tượng nếu có fan bóng đá đốt một lá cờ Trung Quốc, tôi tin rằng chỉ trong vòng vài phút sẽ có cảnh sát Trung Quốc sẽ đến bắt”. Cầu thủ đội Urawa Red Diamonds không liên quan gì đến việc xả nước hạt nhân, thêm nữa là các sự kiện thể thao quốc tế cấm các khẩu hiệu liên quan đến chính trị và phân biệt chủng tộc, do đó Trung Quốc có thể bị trừng phạt nếu đội Nhật Bản khiếu nại lên FIFA.

Chuyên gia của Nikkei cho rằng Trung Quốc đang có những vấn đề “lạm dụng chính trị hóa” trong sự kiện thể thao này, điều đó chỉ gây phản cảm trong cộng đồng quốc tế. Chính sách không cởi mở thân thiện của chế độ Tập Cận Bình đã đưa Trung Quốc không chỉ quay ngược trở lại thời kỳ Cách mạng Văn hóa, thậm chí còn trượt dài quay trở lại thời kỳ cuối nhà Thanh.