Hoa Kỳ: 2023 sẽ có lực lượng “sát thương hơn” chặn Bắc Kinh tấn công Đài Loan

Theo các quan chức cấp cao trong quân đội cho biết hôm 8/12, năm tới sẽ là năm quan trọng chứng kiến hoạt động quân sự của Hoa Kỳ chống lại việc Trung Quốc ngày càng leo thang ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đe dọa tấn công Đài Loan, và phát triển vũ khí hạt nhân.

Trong khi Hoa Kỳ kiên quyết phản đối cuộc chiến của Nga ở Ukraine, Trung Quốc vẫn luôn là “thách thức tăng dần” về quân sự lớn nhất của Hoa Kỳ, đặc biệt là xung quanh vấn đề Đài Loan, và đó sẽ là tình huống như vậy trong nhiều thập kỷ tới.

Ông Ely Ratner, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách các vấn đề an ninh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, cho biết, “Năm 2023 có thể sẽ là năm có nhiều biến đổi nhất trong thế trận lực lượng của Mỹ ở khu vực này.”

Ông Ratner cho biết thêm, sự hiện diện của Mỹ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương sẽ “sát thương hơn, cơ động hơn, kiên cường hơn. Và chính là nhờ viện trợ loại này mà chúng ta đang nói đến ấy nên sẽ khiến cuộc xâm lược chớp nhoáng và trả giá thấp là hầu như tuyệt đối không thể xảy ra được.”

Chủ tịch Tập Cận Bình đã đặt ra ba cột mốc phát triển cho Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA). Đến năm 2027, kỷ niệm 100 năm thành lập PLA, nó đã phải là tiên tiến về phương diện hiện đại hóa. Đến năm 2035, nó đã phải hoàn thành chương trình đó. Và đến năm 2049, nó theo kế hoạch đã là lực lượng quân sự tầm cỡ thế giới.

Điều này đã khiến các nhà phân tích quân sự và quan chức quốc phòng Hoa Kỳ suy đoán rằng ông Tập có thể đang chuẩn bị xâm lược Đài Loan sớm nhất là vào năm 2027. Nhưng các quan chức hôm 8/12 nói họ tin rằng không có gì là chắc chắn, và thời điểm cho bất kỳ cuộc tấn công nào vào Đài Loan sẽ phải phụ thuộc rất nhiều vào sự cảnh giác của quân lực Hoa Kỳ.

“Câu hỏi cấp bách rằng Tập Cận Bình đã sẵn sàng nhấn nút vào năm 2027 và nói “GO” bất chấp mọi thứ ư? Câu trả lời của chúng tôi là “không thể nào”,” ông Ratnet phân tích. “Mục tiêu của chúng tôi là đảm bảo rằng họ sẽ thấy tuyệt đối không dễ để làm những điều đó một cách nhanh chóng hoặc không phải trả giá.”

Tham vọng quân sự của Trung Quốc đang bành trướng khi quân lực của họ mở rộng phạm vi hoạt động toàn cầu, với các chương trình xây dựng tàu sân bay và tuần dương hạm mang tính đe dọa, các căn cứ quân sự ở nước ngoài và kho vũ khí hạt nhân hiện được ước tính ở mức dưới 400s –tăng gần gấp đôi trong hai năm– hướng tới con số dự kiến là 1.500 vào năm 2035.

“Họ chưa từng minh bạch về ý định đằng sau kiểu thay đổi và định hướng mà dẫn họ đến những con số lớn hơn nhiều này,” Michael Chase, Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng phụ trách Trung Quốc, cho biết. “Họ đã rất miễn cưỡng tham gia vào các cuộc thảo luận về các vấn đề ổn định chiến lược hoặc giảm thiểu rủi ro chiến lược.”

Trong khi Mỹ và Nga có ký kết hiệp ước các bên đặt ra các giới hạn có thể kiểm chứng đối với vũ khí hạt nhân, thì Trung Quốc lại chần chừ trong việc tham gia. Theo Bản tin của các nhà khoa học nguyên tử, Nga có kho dự trữ hạt nhân khoảng 4.477 vũ khí trong khi Mỹ có khoảng 3.708 đầu đạn.

Các quan chức quốc phòng Hoa Kỳ tuyên bố Bắc Kinh đã hợp tác không tốt trong việc chia sẻ thông tin và ý định của họ, và họ đang làm rất ít để ngăn ngừa các xung đột ngoài dự kiến, như đã xảy ra vào năm 2001 khi một máy bay do thám EP-3 của Hải quân Hoa Kỳ va chạm với một máy bay chiến đấu đánh chặn J-8 của Trung Quốc. Phi công và máy bay Trung Quốc đã mất tích, còn chiếc EP-3 bị buộc phải hạ xuống đảo Hải Nam.

Khi căng thẳng và đe dọa vũ trang leo thang trên khắp Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, các quốc gia khác trong khu vực đã bày tỏ lo ngại về những rủi ro tiềm ẩn.

“Ngay cả những đối tác thân cận nhất của chúng tôi cũng yêu cầu chúng tôi ít nhất là hãy giao tiếp với PLA theo cách có thể ngăn ngừa tính toán sai lầm và các hình thức xung đột ngoài ý muốn,” ông Ratner phát biểu tại Viện Doanh nghiệp Mỹ ở Washington.

“Nhìn chung, PLA vẫn chưa sẵn sàng hoặc nghiêm túc trong việc cố gắng điều tiết cuộc cạnh tranh này theo cách mà chúng ta kỳ vọng ở một cường quốc có trách nhiệm hoặc có nhiều tham vọng,” ông bổ sung, “và chúng tôi nghĩ đó là vấn đề rất lớn.”

Các quan chức Hoa Kỳ hôm 8/12 cho biết phản ứng của Trung Quốc là thái quá sau chuyến công du của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi tới Đài Loan vào tháng 8. Bắc Kinh đã bắn tên lửa vào vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản, 22 máy bay chiến đấu phản lực của Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến giữa Đài Loan và Đại Lục, cùng 100 máy bay chiến đấu và máy bay ném bom được triển khai gần hòn đảo này.

Nhưng nếu Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) nghĩ rằng nỗ lực đe dọa này sẽ ngăn cản Hoa Kỳ tuần tra trong vùng biển quốc tế, thì đó là một sai lầm, các quan chức nói thêm.

Ông Chase nói: “Chúng ta cần quan tâm ở đây không chỉ là những gì PRC đang nói, mà còn là những gì họ đang làm.”

Trung Quốc coi Đài Loan tự trị là một tỉnh ly khai sẽ được thống nhất bằng vũ lực nếu cần thiết. Chỉ một số ít các quốc gia, gồm có Hoa Kỳ, công nhận hòn đảo này là một quốc gia độc lập. Nhưng luật pháp yêu cầu Washington hỗ trợ khả năng phòng thủ quân sự của Đài Loan. Hôm 6/12, Lầu Năm Góc đã thông qua thương vụ bán các bộ phận máy bay quân sự trị giá 430 triệu USD cho Đài Bắc.

Kathleen Hicks, Thứ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, hôm 8/12 cho biết hoạt động gửi vũ khí của Hoa Kỳ đến Ukraine sẽ không làm chậm lại hoạt động gửi vũ khí đến Đài Loan, điều này sẽ thúc đẩy đào tạo và các chiến thuật độc đáo để tự vệ tốt hơn để chống lại một quân đội lớn hơn nhiều.

Bà Hicks nói: “Đài Loan cần đặt khả năng tự vệ lên hàng đầu và trung tâm. Có rất nhiều thứ mà họ có thể tự làm.”

Trong các Báo cáo Sức mạnh Quân sự Trung Quốc, do Quốc hội Hoa Kỳ ủy quyền và ban hành hàng năm trong hai thập kỷ qua, là báo cáo chưa được phân loại (không bí mật) toàn diện nhất của Lầu Năm Góc nêu chi tiết về khả năng phòng thủ của Trung Quốc và phản ứng của Hoa Kỳ.

Bắc Kinh hôm thứ Ba đã chỉ trích ấn bản gần đây nhất của báo cáo này là suy đoán thô thiển, xuyên tạc và can thiệp vào công việc nội bộ của họ. Trung Quốc cam kết phát triển hòa bình, tư thế quân sự phòng thủ và bảo vệ trật tự quốc tế, Đàm Khắc Phi, phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Trung Quốc tại Bắc Kinh cho biết.

Báo cáo “là “mánh khóe cũ” của Mỹ nhằm thổi phồng cái gọi là “mối đe dọa quân sự của Trung Quốc””, ông Đàm nói thêm. “Trung Quốc hết sức không hài lòng và cực lực phản đối động thái của Hoa Kỳ.”

Một diễn biến khác ở Viện Cato hôm Thứ Năm, các chuyên gia đã tìm cách đánh giá quy mô thực tế của ngân sách PLA. Vào tháng 3, Bắc Kinh đã công bố ngân sách hàng năm là 1.450 tỷ nhân dân tệ, tương đương 207,7 tỷ USD, mặc dù các ước tính bên ngoài cho thấy con số thực tế nằm trong khoảng từ 250 tỷ đến 600 tỷ USD.

Hạ viện Hoa Kỳ hôm 8/12 đã thông qua ngân sách quân sự năm 2023 của Hoa Kỳ với tổng trị giá 847 tỷ USD.

Nhưng ngân sách quân sự xưa nay là khó so sánh, thậm chí cả giữa các quốc gia phương Tây vốn đã có báo cáo tương đối minh bạch.

Dù sao đi nữa, các nhà phân tích cho biết, chi tiêu và năng lực quân sự của Trung Quốc là đang tăng lên nhanh chóng.