Hội đàm Mỹ – Trung: Ông Tập chào đón “bạn cũ”, ông Biden nói muốn cạnh tranh thẳng thắn

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc hội đàm trực tuyến hôm thứ Hai, trong đó hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh trách nhiệm của mỗi bên với phần còn lại của thế giới để tránh xảy ra xung đột. 

“Đối với tôi, trách nhiệm của chúng ta với tư cách là các nhà lãnh đạo của Trung Quốc và Hoa Kỳ là đảm bảo rằng sự cạnh tranh giữa các quốc gia của chúng ta không trở thành xung đột, cho dù có chủ ý hay ngoài ý muốn”, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói.

“Đơn giản thôi, hãy cạnh tranh thẳng thắn,” ông Biden nói thêm.

Gọi ông Biden là “người bạn cũ”, ông Tập nói rằng hai bên phải tăng cường giao tiếp và hợp tác để giải quyết nhiều thách thức mà họ đang đối mặt.

“Thật vui khi được gặp ngài, thưa Tổng thống. Đây là lần đầu tiên chúng ta gặp mặt trực tuyến. Mặc dù không tốt bằng một cuộc gặp mặt trực tiếp, nhưng tôi rất vui khi được gặp lại người bạn cũ của mình,” ông Tập nói.

Phát biểu thông qua phiên dịch viên, ông Tập nói: “Với tư cách là hai nền kinh tế lớn nhất thế giới và là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Trung Quốc và Hoa Kỳ cần tăng cường giao tiếp và hợp tác.”

Trong khi đó, TT Biden kêu gọi thiết lập “các hành lang chung” để ngăn tranh chấp leo thang thành xung đột và hợp tác về biến đổi khí hậu và “các vấn đề toàn cầu quan trọng khác”.

“Tất cả các quốc gia cần phải chơi theo cùng một luật lệ. Đó là lý do tại sao Hoa Kỳ luôn đứng lên bảo vệ lợi ích và giá trị của chúng tôi cũng như của các đồng minh và đối tác của chúng tôi,” ông Biden nói.

Ông Biden cũng hứa sẽ giải quyết các lĩnh vực quan tâm, bao gồm nhân quyền và các vấn đề khác ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Cuộc đàm phán do TT Biden khởi xướng đã bắt đầu lúc 7:46 tối thứ Hai giờ Mỹ (0046 GMT Thứ Ba), với mục đích nhằm làm cho mối quan hệ bớt gay gắt hơn. 

Tổng thống Mỹ đã nở nụ cười tươi khi Chủ tịch Trung Quốc xuất hiện trên màn hình lớn trong phòng họp.

Những khoảnh khắc ban đầu của cuộc đối thoại giữa hai nhà lãnh đạo đã được một nhóm nhỏ phóng viên cùng với TT Biden quan sát trong Phòng Roosevelt của Nhà Trắng trước khi hai nguyên thủ quốc gia và các trợ lý hàng đầu nói chuyện riêng trong một cuộc họp với các quan chức Mỹ dự kiến ​​kéo dài vài giờ.

Hai bên đã có thời gian nghỉ ngơi ngắn sau phiên họp đầu tiên kéo dài gần hai giờ, theo báo cáo từ truyền thông nhà nước Trung Quốc.

Ông Biden và ông Tập đã không có cuộc gặp trực tiếp nào kể từ khi ông Biden trở thành Tổng thống và lần cuối họ nói chuyện là qua điện thoại vào tháng 9.

Hoa Kỳ và Trung Quốc bất đồng về nhiều vấn đề, bao gồm nguồn gốc của đại dịch COVID-19, các quy tắc thương mại và cạnh tranh, kho vũ khí hạt nhân ngày càng mở rộng của Bắc Kinh và việc gia tăng áp lực đối với Đài Loan, cùng các vấn đề nhân quyền khác.

Các quan chức Mỹ dường như không có nhiều kỳ vọng đối với bất kỳ thỏa thuận cụ thể nào giữa hai bên, bao gồm cả về thương mại, lĩnh vực mà Trung Quốc mới chỉ hoàn tất một phần trong cam kết mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ. 

Vấn đề thuế quan của Hoa Kỳ đối với hàng hóa Trung Quốc không có trong chương trình nghị sự lần này.

Nhà Trắng đã từ chối trả lời câu hỏi về việc liệu Hoa Kỳ có cử các quan chức đến Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh vào tháng Hai năm tới hay không. Các nhà hoạt động và các nhà lập pháp Hoa Kỳ đã thúc giục chính quyền Biden tẩy chay Thế vận hội này vì các vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của Trung Quốc.

Trung Quốc đang hướng tới Thế vận hội và Đại hội Đảng Cộng sản vào năm tới, nơi ông Tập được cho là sẽ tiếp tục nắm nhiệm kỳ thứ ba và cũng muốn tránh căng thẳng gia tăng với Hoa Kỳ.

Nhưng giới quan sát cho rằng ông sẽ kiên quyết không nhượng bộ Washington về vấn đề Đài Loan trong hệ thống quốc tế. Trung Quốc tuyên bố hòn đảo tự trị là của mình và thề sẽ thống nhất hòn đảo này bằng vũ lực nếu cần thiết.

Hôm thứ Hai, một bài trên Nhân dân Nhật báo của ĐCSTQ đã gọi Đài Loan là “ranh giới đỏ cuối cùng của Trung Quốc.”

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuần trước cho biết Washington và các đồng minh sẽ thực hiện “hành động” nếu Trung Quốc sử dụng vũ lực để thay đổi hiện trạng Đài Loan, tuy không nói cụ thể đó là hành động gì. 

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã cảnh báo Ngoại trưởng Blinken trong một cuộc gọi hôm thứ Bảy, kêu gọi Mỹ không  gửi tín hiệu sai cho các lực lượng ủng hộ độc lập Đài Loan.

Tuần trước, ông Tập và ông Biden đã vạch ra những tầm nhìn cạnh tranh, trong đó ông Biden nhấn mạnh cam kết của Hoa Kỳ về một “Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở”, điều mà Washington cho rằng phải đối mặt với sự “chèn ép” ngày càng tăng của Trung Quốc, trong khi ông Tập cảnh báo việc quay trở lại căng thẳng như thời Chiến tranh Lạnh.

Xuân Lan (theo Reuters, Fox News)

Xem thêm: