Hungary, Slovakia kiện EU vì cấm năng lượng Nga, tố Brussels đẩy châu Âu tiến gần chiến tranh

Hungary và Slovakia tuyên bố sẽ kiện EU lên Tòa án Công lý châu Âu vì cho rằng kế hoạch cấm năng lượng Nga vi phạm chủ quyền năng lượng quốc gia và đe dọa an ninh năng lượng của họ. Thủ tướng Hungary Viktor Orbán đồng thời cáo buộc EU đang chuẩn bị cho chiến tranh với Nga, khi khối đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế — quân sự đến năm 2030. Động thái này cho thấy sự chia rẽ sâu sắc trong nội bộ EU về chính sách năng lượng và cách ứng xử với Nga, có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý lớn và bất ổn chính trị nội khối.

EU đã chính thức nhất trí rằng khối này sẽ chấm dứt nhập khẩu khí đốt Nga — theo lộ trình: khí hóa lỏng (LNG) sẽ bị loại bỏ trước cuối 2026, khí đốt đường ống bị loại dần và ngừng hoàn toàn vào cuối năm 2027.

Mục tiêu của EU: giảm phụ thuộc năng lượng vào Nga, hạn chế nguồn thu từ xuất khẩu năng lượng của Nga — phần lớn bị xem là nguồn tài chính hỗ trợ chiến tranh của Moskva

Theo kế hoạch, ngoài khí đốt, EU cũng hướng tới việc loại dần dầu mỏ Nga.

Vì sao Hungary & Slovakia phản đối và định kiện EU?

Theo Ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó lệnh cấm này sẽ làm việc đảm bảo năng lượng ổn định cho Hungary và Slovakia trở nên bất khả thi, dẫn đến giá năng lượng tăng đột biến.

Ông Szijjártó gọi quyết định của EU là một vụ gian lận pháp lý lớn — cho rằng EU đang biến một biện pháp trừng phạt (sanctions) thành chính sách thương mại để bỏ phiếu bằng đa số, mà theo ông lẽ ra phải yêu cầu đồng thuận toàn khối.

Hungary và Slovakia khẳng định chính sách năng lượng vốn là thẩm quyền quốc gia. Vì lẽ đó, EU không có quyền ép buộc hai quốc gia này đồng thời vi phạm các điều khoản của hiệp ước EU về quyền tự quyết của từng quốc gia trong chính sách năng lượng.

Do đó, ngay khi văn bản được phê chuẩn chính thức, hai nước sẽ đệ đơn kiện lên Tòa án Công lý của Liên minh châu Âu (European Court of Justice-ECJ), và yêu cầu tạm ngưng thi hành quy định cho đến khi tòa xét xử.

Nhưng thực tế: Slovakia & Hungary — đặc biệt Hungary — đang tìm cách chuyển đổi nguồn năng lượng

Dù chính quyền Hungary phản đối quyết định của EU, thực tế công ty năng lượng nhà nước Hungary — MVM Group — đang lên kế hoạch chuẩn bị để thích nghi: họ đã ký hợp đồng nhập khẩu LNG từ một cảng ở Croatia và ký với các nhà cung cấp bên ngoài Nga để có khí đốt thay thế từ 2026 trở đi.

Công ty MVM cho biết sẽ tiếp tục bảo đảm nhu cầu khí đốt nội địa của Hungary (và cả cung cấp cho Slovakia) thông qua các nguồn LNG và khí nhập khẩu khác, dù chi phí dự kiến sẽ tăng.

Ngoài ra, MVM còn đang đầu tư thêm cơ sở hạ tầng — nhà máy khí đốt mới, kế hoạch kéo dài hoạt động nhà máy hạt nhân — nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn khí đốt Nga.

Phát ngôn gây tranh cãi: Thủ tướng Hungary nói EU đang chuẩn bị chiến tranh với Nga

Thủ tướng Hungary Viktor Orbán gần đây tuyên bố rằng EU hiện đang chuẩn bị cho chiến tranh với Nga, với mục tiêu sẵn sàng vào năm 2030.

Theo ông Orbán, EU đã chuyển hướng nền kinh tế sang kinh tế thời chiến, bao gồm việc chuyển đổi sản xuất (ví dụ từ ô tô sang vũ khí), mở rộng nghĩa vụ quân sự, và dần chuẩn bị cho cuộc đối đầu trực tiếp với Nga.

Ông cho rằng quyết định này đã được lãnh đạo EU chính thức thông qua; và Hungary sẽ cố gắng ngăn chặn châu Âu khỏi chiến tranh.