Illinois và Chicago kiện chính quyền Trump về việc triển khai Vệ binh Quốc gia

Ngày 6/10, tiểu bang Illinois và thành phố Chicago đã đệ đơn kiện lên tòa án liên bang nhằm ngăn chặn chính quyền Trump triển khai Vệ binh Quốc gia đến Chicago tham gia vào các hoạt động thực thi pháp luật địa phương. Đơn kiện lập luận rằng chính quyền liên bang đã vượt quá thẩm quyền, can thiệp vào công việc nội bộ của tiểu bang mà không có sự đồng ý của thống đốc.

Thống đốc Illinois, ông J.B. Pritzker, thuộc đảng Dân chủ, phản đối việc liên bang hóa 300 thành viên Vệ binh Quốc gia Illinois mà không có sự chấp thuận của bang. Ông cho rằng hành động của Tổng thống Trump là một sự “xâm lược” chống lại chủ quyền của các tiểu bang. Ông Pritzker cũng cáo buộc Trump đang sử dụng lực lượng quân sự như một công cụ chính trị để đàn áp các thành phố do đảng Dân chủ kiểm soát.

Theo đơn kiện, chính quyền Trump có kế hoạch triển khai 400 binh sĩ từ Texas đến các tiểu bang như Illinois và Oregon, nơi các thống đốc đảng Dân chủ đã từ chối hợp tác với các chính sách nhập cư của liên bang. Việc triển khai bắt đầu từ ngày 26/9, khi Bộ An ninh Nội địa (DHS) yêu cầu hỗ trợ nhằm bảo vệ các cơ sở của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) tại Illinois.

Chiến dịch thực thi di trú và các cuộc đụng độ

Vào đầu tháng 9, DHS đã phát động “Chiến dịch Midway Blitz” tại Chicago, nhắm vào những người nhập cư không có giấy tờ và có tiền án. Chiến dịch vấp phải sự phản đối gay gắt từ cư dân địa phương, dẫn đến các cuộc biểu tình liên tục. Nhiều người cho rằng đây là hành động đàn áp, đặc biệt khi các đặc vụ ICE được tăng cường triển khai đến thành phố.

Các cuộc biểu tình leo thang thành bạo lực. Ngày 4/10, tại khu vực Brighton Park, hàng chục người biểu tình đã đối đầu với nhân viên ICE. Một phụ nữ mang súng đã bị lực lượng Biên phòng bắn sau khi nhóm của cô lái nhiều xe đâm vào một phương tiện của ICE. Người phụ nữ – công dân Hoa Kỳ – đã tự lái xe đến bệnh viện, hiện chưa rõ tình trạng sức khỏe. Theo DHS, cô mang theo một khẩu súng ngắn bán tự động.

Một ngày trước đó, vào ngày 3/10, hàng trăm người biểu tình cũng đã đụng độ với lực lượng liên bang bên ngoài một cơ sở ICE ở Broadview, ngoại ô Chicago. Các cuộc biểu tình ngày càng căng thẳng và xuất hiện các hành vi chống đối có vũ trang.

Phản ứng từ chính quyền liên bang

Trước tình hình bất ổn, Bộ trưởng DHS Kristi Noem thông báo trên mạng xã hội rằng bà đã cử thêm lực lượng đặc biệt đến Brighton Park để “kiểm soát hiện trường”. Nhà Trắng xác nhận việc triển khai 300 binh sĩ Vệ binh Quốc gia đến Chicago là nhằm bảo vệ nhân viên và tài sản liên bang.

Phó thư ký báo chí Nhà Trắng Abigail Jackson chỉ trích thống đốc Pritzker, nói rằng ông quan tâm nhiều hơn đến việc “chống Trump” trên mạng xã hội hơn là đảm bảo an toàn cho cư dân. Bà tuyên bố: “Chicago đang rơi vào tình trạng hỗn loạn và vô luật pháp”.

Lệnh cấm liên bang và phản ứng từ tòa án

Một thẩm phán liên bang đã ra lệnh khẩn cấp vào ngày 5/10, tạm thời ngăn chặn việc triển khai Vệ binh Quốc gia đến Portland, Oregon – một trường hợp tương tự với Chicago. Động thái này cho thấy hệ thống tòa án bắt đầu xem xét kỹ lưỡng các hành động của chính quyền Trump trong việc triển khai lực lượng liên bang mà không có sự phối hợp với tiểu bang.

Các vụ bắt giữ và cáo buộc hình sự

Cùng ngày, FBI tuyên bố sẽ điều tra các hành vi bạo lực nhắm vào đặc vụ liên bang. Giám đốc FBI Kash Patel cho biết tổ chức sẽ theo đuổi công lý trong vụ việc xảy ra gần Chicago. Văn phòng Luật sư Hoa Kỳ tại Quận phía Bắc Illinois cho biết 2 người – Marimar Martinez (30 tuổi) và Anthony Ian Santos Ruiz (21 tuổi) – đã bị buộc tội sử dụng xe để tấn công và cản trở công việc của đặc vụ liên bang.

Thống đốc Illinois lên tiếng

Thống đốc Pritzker chỉ trích mạnh mẽ chính quyền Trump, cho biết ông không được thông báo hay tham khảo ý kiến trước khi Vệ binh Quốc gia được điều động đến Illinois. Ông tuyên bố: “Giờ đây, chúng ta phải bắt đầu gọi đúng tên của nó: Cuộc xâm lược của Trump”.

Ông nhấn mạnh rằng điều này không chỉ vi phạm chủ quyền tiểu bang mà còn đặt ra tiền lệ nguy hiểm trong mối quan hệ giữa các cấp chính quyền. Ông nói thêm, việc liên bang hóa Vệ binh Quốc gia Illinois trái với mong muốn của chính quyền bang là một hành động vượt quá quyền lực của Tổng thống.

Vụ kiện giữa Illinois và Chicago với chính quyền Trump đánh dấu một trong những xung đột nghiêm trọng nhất giữa một tiểu bang và chính phủ liên bang về việc sử dụng lực lượng Vệ binh Quốc gia trong thời kỳ bất ổn nội địa. Căng thẳng giữa các cấp chính quyền tiếp tục leo thang khi các thống đốc và thị trưởng Dân chủ tố cáo chính quyền Trump can thiệp một cách chính trị và quân sự hóa các vấn đề dân sự, đặc biệt trong bối cảnh bầu cử đang đến gần.