Iran phủ nhận việc làm giàu uranium tới độ tinh khiết 84% như IAEA xác định

Hãng tin Bloomberg có trụ sở tại Hoa Kỳ đưa tin hôm Chủ Nhật rằng các thanh sát viên của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã tìm thấy uranium được làm giàu đến độ tinh khiết 84% – ngay dưới mức 90% cần thiết cho việc chế tạo bom – và đang cố gắng xác định xem chúng có phải là được cố ý tạo ra. 

84% là mức uranium có độ tinh khiết cao nhất từng được tìm thấy ở Iran, quốc gia đã từng bước tăng cường làm giàu kể từ năm 2019, một năm sau khi Hoa Kỳ đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với các cường quốc thế giới, và đã tuyên bố làm giàu lên tới 60%. Các quan chức Iran đã nói rằng họ không tìm cách tạo ra vũ khí hạt nhân.

“IAEA đã biết về các báo cáo gần đây trên phương tiện truyền thông liên quan đến mức độ làm giàu uranium ở Iran,” cơ quan này đã viết trên Twitter vào đầu ngày thứ Hai. “Tổng Giám đốc @rafaelmgrossi đang thảo luận với Iran về kết quả của các hoạt động xác minh gần đây của Cơ quan và sẽ thông báo cho Hội đồng Thống đốc IAEA khi thích hợp.”

Behrouz Kamalvandi, người phát ngôn của Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran, nói với trang web tin tức Fars có liên kết với nhà nước vào cuối ngày Chủ nhật rằng các hạt có độ tinh khiết cao hơn 60% đã được các thanh tra viên tìm thấy, nhưng điều đó đã xảy ra trước đó và không có gì bất thường. 

Ông nói: “Sự tồn tại của một hoặc nhiều hạt uranium có độ tinh khiết trên 60% trong quá trình làm giàu không có nghĩa là đã làm giàu trên 60%.”

“Đây là một điều gì đó rất tự nhiên, thậm chí có thể xảy ra do sự sụt giảm nguồn cấp dữ liệu của các tầng máy ly tâm tại một thời điểm. Điều quan trọng là sản phẩm cuối cùng và Cộng hòa Hồi giáo Iran cho đến nay vẫn chưa cố gắng làm giàu hơn 60%”.

Theo ông Kamalvandi, một vấn đề như thế này thậm chí không phải là điều mà cơ quan này sẽ báo cáo cho các quốc gia thành viên của mình, vì vậy việc nó bị rò rỉ cho các phương tiện truyền thông phương Tây cho thấy đây là một nỗ lực nhằm “bôi nhọ và bóp méo sự thật”.

Iran và IAEA đã xảy ra mâu thuẫn gần đây nhất vào đầu tháng này, sau khi một báo cáo mật bị rò rỉ cho biết kết nối giữa hai loạt máy ly tâm IR-6 tiên tiến tại địa điểm ngầm nhạy cảm ở Fordow đã bị thay đổi mà không có thông báo trước.

Iran, quốc gia bắt đầu làm giàu tới 60% tại Fordow vào tháng 11 năm ngoái để phản ứng lại nghị quyết kiểm duyệt được thông qua tại hội đồng IAEA, đã bác bỏ báo cáo là “không chính xác”.

Các bên phương Tây tham gia thỏa thuận hạt nhân, được gọi chính thức là Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA), đã nhiều lần kêu gọi Iran hợp tác đầy đủ với cơ quan này và khôi phục quyền truy cập giám sát đầy đủ.

Vấn đề cũng được nêu ra trong một cuộc điện đàm giữa người đứng đầu chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu Josep Borrell và Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian vào Chủ nhật.

Không có tiến triển đáng kể nào về nỗ lực khôi phục thỏa thuận hạt nhân kể từ tháng 9, khi phương Tây cáo buộc Iran làm trật bánh các cuộc đàm phán.

Kể từ đó, họ đã áp đặt một số vòng trừng phạt đối với các quan chức và tổ chức Iran vì cáo buộc bán máy bay không người lái cho Nga để phục vụ cuộc chiến ở Ukraine và đàn áp các cuộc biểu tình chống chính phủ.

Nhật Minh (theo Al Jazeera)