Iraq tuyên bố giải phóng thủ đô tự xưng của IS

Sau 8 tháng kiên trì bám trụ chiến đấu ở thành trì Mosul, hôm thứ Năm (29/6), quân đội chính phủ Iraq do Hoa Kỳ hậu thuẫn đã chiếm lại được nhà thờ hồi giáo được coi là trái tim của ‘thủ đô tự xưng’ của phiến quân IS. Thủ tướng Iraq tuyên bố chấm dứt sự cai trị của IS tại Mosul.

Giới chức Iraq hy vọng trận chiến kéo dài tại Mosul sẽ sớm kết thúc trong một vài ngày tới vì các chiến binh IS còn lại đã bị dồn vào một số khu phố nhỏ trong thành phố cổ kính này.

Thành phố Mosul (Iraq) đang là một đống đổ nát sau khi IS bị đẩy lùi

Việc giành lại quyền kiểm soát nhà thờ Hồi giáo al-Nuri là một chiến thắng mang ý nghĩa biểu tượng rất lớn đối với quân đội chính phủ Iraq. Nhà thờ al-Nuri là thánh địa linh thiêng của tín đồ đạo Hồi tại Iraq với gần 850 năm lịch sử, hơn nữa đây cũng là nơi phiến quân IS 3 năm trước đã phát đi tuyên bố thành lập nhà nước tự xưng, cai trị nhân dân Hồi giáo một vùng rộng lớn từ Iraq tới Syria.

Thủ tướng Iraq, ông Haider al-Abadi trong một tuyên bố hôm thứ Năm đã nói rằng: “Việc quân chính phủ kiểm soát trở lại nhà thờ Hồi giáo al-Nuri và tháp al-Hadba đã đánh dấu kết thúc sự thống trị của Nhà nước Hồi giáo giả dối”.

IS thất thủ ở Mosul đồng nghĩa với việc nhóm phiến quân này đã mất đi “thủ đô tự xưng”, cho dù phiến quân hồi giáo cực đoan này vẫn kiểm soát lãnh thổ phía tây và nam của thành phố, khống chế hàng trăm ngàn dân thường.

Cùng thời điểm với việc bị mất Mosul, thành trì thứ hai của IS tại Raqqa, Syria cũng sắp bị đánh bật.

Tổ chức Quan sát Nhân quyền Syria cho biết một liên minh do người Kurd lãnh đạo cùng với sự hậu thuẫn của Hoa Kỳ đang bao vây Raqqa hôm thứ Năm (29/6) đã thắt chặt thêm vòng vây IS và đẩy lui các chiến binh IS cuối cùng ra khỏi phía nam Raqqa.

IHS Markit, một công ty phân tích dữ liệu có trụ sở tại London (Anh Quốc) cho hay những thất bại liên tiếp gần đây của IS đã khiến nhóm phiến quân này mất 60% lãnh thổ so với thời đỉnh cao 2 năm trước.

Một phát ngôn của quân đội Iraq, Chuẩn Tướng Yahya Rasool nói với đài truyền hình quốc gia: “Nhà nước tưởng tượng của chúng [IS] đã thất bại”.

Tuy nhiên, theo số liệu của IHS Markit hiện IS vẫn đang chiếm đóng một vùng lãnh thổ rộng lớn dọc theo Iraq và Syria, ngang bằng với lãnh thổ của nước Bỉ.

IS đã chiếm giữ nhà thờ cổ tại Mosul từ tháng 6/2014 với lá cờ đen của nhóm phiến quân này tung bay trên tháp cổ al-Hadba. Vào tuần trước, lực lượng Iraq do Hoa Kỳ hậu thuẫn bắt đầu đẩy mạnh hướng tấn công vào trung tâm Mosul, IS đã tiến hành cho phát nổ, phá hủy phần lớn nhà thờ cổ al-Nuri và tháp nghiêng al-Hadba.

Phóng viên của hãng tin Reuters cho biết phần lớn nhà thờ Hồi giáo và tháp được xây bằng gạch, đã bị phá hủy thành đống đổ nát.

Chính phủ Iraq cho hay tổn thất từ cuộc chiến chống IS đã rất lớn. Ngoài số thương vong của quân đội, ước tính hàng nghìn thường dân đã bị giết.

Theo các nhóm cứu trợ, khoảng 900.000 người của thành phố Mosul – gần một nửa dân số thời trước chiến tranh, đã phải trốn chạy khỏi thủ đô, chủ yếu trú ẩn trong các trại tị nạn hoặc sống nhờ  người thân và bạn bè.

Quân đội chính phủ ước tính có khoảng 350 chiến binh IS vẫn còn ở trong thành phố cổ từ tuần trước nhưng đến tuần này nhiều tên trong số đó đã bị tiêu diệt.

Với sự hỗ trợ từ trên không và cả dưới mặt đất của quân đội quốc tế do Hoa Kỳ lãnh đạo, lực lượng quân chính phủ Iraq đang nỗ lực vượt qua mê cung các hẻm núi hẹp để tận diệt IS tại Mosul.

Tuy nhiên, cuộc chiến đấu này vẫn còn rất nhiều thách thức vì các chiến binh IS hiện đã trà trộn vào dân thường, sử dụng súng cối, bắn tỉa, bẫy bắt và đánh bom tự sát để tử thủ ở một khu vực nhỏ cuối cùng.

Yên Sơn

Xem thêm: