Israel, UAE bình thường hóa quan hệ ngoại giao nhờ Tổng thống Trump

Israel và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) hôm thứ Năm (13/8) đã nhất trí bình thường hóa hoàn toàn quan hệ ngoại giao trong một thỏa thuận lịch sử với Tổng thống Mỹ Donald Trump là trung gian hòa giải.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói trong một cuộc họp báo tại Jerusalem: “Hôm nay, chúng ta mở ra một kỷ nguyên hòa bình mới giữa Israel và thế giới Ả rập”.

Ông Netanyahu, ông Trump và hai lãnh đạo UAE đã trao đổi và đạt được thỏa thuận này, theo một tuyên bố chung từ Mỹ và hai quốc gia Trung Đông.

“Bước đột phá ngoại giao mang tính lịch sử này sẽ đẩy nhanh hòa bình tại khu vực Trung Đông và là minh chứng rõ ràng cho ngoại giao và tầm nhìn táo bạo của ba nhà lãnh đạo [Mỹ, Israel, UAE] và sự dũng cảm của UAE và Israel trong việc mở một con đường mới, từ đó sẽ giải phóng tiềm năng lớn lao tại khu vực này”, tuyên bố chung nói.

Hai quốc gia Trung Đông sẽ lập tức hợp tác trong việc bào chế vắc-xin ngừa virus corona Vũ Hán gây bệnh COVID-19. Họ cũng sẽ mở các đại sứ quán tại mỗi nước.

Tổng thống Trump nói với phóng viên tại Tòa Bạch Ốc hôm 13/8: “Đây là thời khắc lịch sử thực sự. Chưa có thỏa thuận nào từ hiệp định hòa bình Israel-Jordan được ký kết từ hơn 25 năm trước, có nhiều tiến bộ như vậy được thực hiện hướng tới hòa bình Trung Đông”.

Trong khi đó, Thủ tướng Israel Netanyahu cho hay thỏa thuận với UAE đến sau các hiệp định với Jordan và Ai Cập từ nhiều thập kỷ trước.

“Tôi tin có một cơ hội tốt chúng tôi sẽ sớm thấy nhiều quốc gia Ả rập tham gia vào vòng tròn hòa bình đang mở rộng này”, ông Netanyahu nói với các phóng viên trong cuộc họp báo tại Jerusalem.

Tuyên bố chung Mỹ, Israel, UAE nói thêm rằng việc mở ra các mối quan hệ trực tiếp giữa Israel và UAE sẽ “chuyển đổi khu vực này thông qua việc kích hoạt tăng trưởng kinh tế, tăng cường đổi mới công nghệ, và gia tăng ngoại giao nhân dân gần gũi hơn”.

Theo yêu cầu của Tổng thống Trump, Israel sẽ đình chỉ tuyên bố chủ quyền đối với một số khu vực nhất định, kẻ cả khu Bờ Tây, và sẽ tập trung vào việc mở rộng mối quan hệ ngoại giao với các quốc gia khác trong thế giới Ả rập và Hồi giáo.

Theo Tầm nhìn về Hòa bình cho Trung Đông của Tổng thống Trump, những tín đồ Hồi giáo được phép cầu nguyện tại Đền thờ Al-Aqsa ở Jerusalem, và các thánh địa khác trong thành phố này nên được duy trì mở cửa cho những tín đồ ôn hòa của tất cả các tôn giáo.

Thủ tướng Israel Netanyahu và Thái tử UAE Sheikh Mohammed bin Zayed Al Nahyan đã bày tỏ sự đánh giá rất cao dành cho Tổng thống Trump vì “sự cống hiến của ông đối với hòa bình trong khu vực và cách tiếp cận thực tế và độc đáo mà ông đã thực hiện để đạt được [hòa bình]”, tuyên bố chung nói.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien nói tại Washington rằng “lịch sử tại Trung Đông sẽ ghi nhận ông Trump là một trong những người tạo ra sự thay đổi, và là một trong những lãnh đạo xuất chúng”. Ông O’Brien nhấn mạnh Tổng thống Trump nên được đề cử Giải Nobel Hòa bình.

Tổng thống Trump đã công bố Tầm nhìn Hòa bình cho Trung Đông vào tháng Một năm nay. Văn kiện dày 80 trang này đặt mục tiêu chính giải quyết xung đột Israel – Palestine, nhưng cũng giải quyết các vấn đề liên quan khác.

“Đây là một sự phát triển chưa từng có tiền lệ và mang ý nghĩa cao”, ông Trump từng nói tại một sự kiện ở Tòa Bạch Ốc cùng với Thủ tướng Netanyahu khi công bố về kế hoạch hòa hình Trung Đông.

“Trong quá khứ, ngay cả những kế hoạch thiện chí nhất cũng đã xem nhẹ các chi tiết thực tế và đặt nặng vào các khuôn khổ mang tính khái niệm. Tầm nhìn của tôi là cơ hội cùng thắng cho cả hai phía, một giải pháp hai quốc gia thực tế, giải quyết được nguy cơ đối với an ninh Israel khi Palestine trở thành quốc gia độc lập”, ông Trump nói.

Xuân Thành (Theo The Epoch Times)