Khủng hoảng Venezuela: Thêm ít nhất 12 người thiệt mạng

Hãng tin AP (Mỹ) hôm thứ Sáu (21/4), dẫn lời quan chức địa phương, cho biết khủng hoảng chính trị, kinh tế tại Venezuela ngày càng leo thang căng thẳng, các vụ cướp bóc và bạo lực suốt đêm tại thủ đô Caracas hôm thứ Năm (20/4) đã khiến thêm ít nhất 12 người thiệt mạng.

Hầu hết các trường hợp tử vong xảy ra ở khu El Valle, một khu phố của tầng lớp lao động gần căn cứ quân sự lớn nhất thủ đô Caracas. Các nhà lãnh đạo phe đối lập nói rằng một nhóm người đã bị giật điện do cố trộm tủ lạnh của một tiệm bánh.

Hai ngày qua các cuộc biểu tình trên đường phố chống chính phủ xã hội chủ nghĩa của Tổng thống Nicolas Maduro diễn ra rất khốc liệt, đỉnh điểm căng thẳng là vào đêm thứ Năm (20/4), bạo lực xảy ra ở nhiều khu vực của thủ đô Caracas. Dân cư tại khu El Valle chứng kiến nổ súng liên tục, các hàng rào chắn trên đường phố bốc cháy ngùn ngụt và hàng chục cơ sở kinh doanh bị cướp bóc. Giữa sự hỗn loạn, bà mẹ và trẻ sơ sinh đã phải sơ tán khỏi bệnh viện phụ sản mang tên Hugo Chavez sau khi cơ sở y tế này bị xịt hơi cay.

Bộ Công cộng cho biết bạo lực đã làm 11 người thiệt mạng ở El Valle, tất cả đều là nam giới trong độ tuổi từ 17 đến 45. Một người nữa chết ở khu El Sucre, phía tây Caracas. Có thêm 6 người khác bị thương.

Liliana Altuna, người bán thịt đã bị những kẻ cướp có mang theo súng, lục soát sạp hàng và lấy đi mọi thứ, cho biết: “Đây là một cuộc chiến tranh”.

Các nhà lãnh đạo phe đối lập đã cáo buộc chính phủ đàn áp những người biểu tình bằng hơi cay và đạn cao su nhưng đã không nói gì về thực trạng các cơ sở kinh doanh bị cướp bóc. Trong khi đó, Ngoại trưởng Delcy Rodriguez chỉ tay về phía phe đối lập và nói các nhóm vũ trang do kẻ thù của chính phủ kiểm soát phải chịu trách nhiệm về vụ tấn công tại bệnh viện.

Ông Henrique Capriles, cựu ứng cử viên tổng thống của phe đối lập, người gần đây bị chính phủ cấm không được tham gia vào các cơ quan công quyền trong 15 năm, nói: “Chúng tôi bác bỏ và không chấp nhận những tuyên bố vô trách nhiệm này”.

Nhìn chung, đã có ít nhất 20 người thiệt mạng trong các cuộc biểu tình diễn ra suốt 3 tuần qua kể từ sau hôm 29/3 khi Tòa án tối cao Venezuela ra tuyên bố chiếm quyền lập pháp của Quốc hội do phe đối lập kiểm soát. Những người phản đối đang giận dữ đòi tổ chức sớm các cuộc bầu cử mới và cáo buộc chính phủ hiện tại là chế độ độc tài và phải chịu trách nhiệm về khủng hoảng kinh tế với mức lạm phát ba con số, tội ác gia tăng, thiếu hụt lương thực và vật tư y tế.

Bạo lực căng thẳng tăng cao vào tối thứ Năm (20/4) và kéo dài đến thứ Sáu (21/4) tại khu El Valle, một khu vực được biết đến là điểm nóng của các cuộc biểu tình chính trị. Các nhân chứng cho hay, những kẻ cướp có trang bị dao và súng đã tràn xuống một khu phố gọi là “chợ nhỏ”, nơi có nhiều quầy bánh mì, siêu thị và cửa hàng bán thịt.

Ông Manuel Martinez, người chỉ đạo việc dọn dẹp và sửa chữa tại một cửa hàng tạp hóa đã bị phá hủy, nói: “Chúng không để lại cho chúng tôi gì cả”.

Ông nói thêm: “Những gì họ làm không phải là vì nạn đói. Đó là sự phá hoại”.

Sự hỗn loạn trở nên trầm trọng khi những kẻ cướp lao vào một tiệm bánh được bảo vệ bằng hàng rào điện và cố gắng tháo tủ lạnh. Các báo cáo thương vong chưa thống nhất, nhưng một nhà lãnh đạo phe đối lập nói rằng 13 người đã bị điện giật sau khi ném các thùng chứa đầy nước và tiếp xúc với dây nguồn của tủ lạnh.

Sáng thứ Sáu (21/4), quan chức Venezuela thông báo rằng một trong số những người chết là anh Mervins Guitian. Thanh niên Venezuela này bị bắn chết khi anh đang trên đường trở về nhà sau ngày làm việc muộn và bị bắt vào giữa những cuộc đụng độ đường phố đêm khuya.

Ông Vicente Paez, một thành viên hội đồng địa phương, cho biết anh Guitian là một viên chức của một quận thuộc Caracas dưới sự điều hành của một thị trưởng phe đối lập, nhưng anh này không tham gia vào các cuộc biểu tình. Chưa có thông tin ai đã bắn anh Guitian và chính quyền cũng chưa có bình luận thêm về trường hợp này.

Trên các phương tiện truyền thông xã hội Venezuela trần ngập các hình ảnh và video về các xe bọc thép cày xới các con phố trong đêm muộn để kiểm soát những người biểu tình đã thiết lập những hàng rào lửa ở nhiều khu phố.

Phó Tổng thống Tareck El Aissami nói hôm thứ Sáu (21/4), nước này đang phải đối mặt với “chiến tranh kiểu mới” do các nhóm đối lập làm việc cùng các băng nhóm tội phạm. Ông nói rằng phe đối lập cáo buộc các lực lượng chính phủ phải chịu trách nhiệm cho hành vi phóng khí ga tại bệnh viện phụ sản là một nỗ lực khác làm mất phẩm giá của những người đã “quyết định mãi mãi phá vỡ quan hệ với giai cấp tư sản“.

Các thành viên phe đối lập cho biết họ không có ý định giảm nhiệt các cuộc biểu tình.

Trong một cuộc họp báo ngoài trời hôm thứ Năm (20/4), tại khu phố trung tâm của phong trào phản kháng, nơi đông đảo người dân đứng trên ban công nhà cỗ vũ nhiệt thành, ông Freddy Guevara, một nhà lập pháp thuộc phe đối lập đã nói: “Hai mươi ngày kháng chiến và chúng tôi cảm thấy như mới được sinh ra”.

Các cuộc biểu tình tiếp theo cũng đã được lên kế hoạch. Vào thứ Bảy (22/4), những người biểu tình đối lập được yêu cầu mặc trang phục màu trắng và tuần hành ôn hòa để tưởng niệm các nạn nhân của cuộc biểu tình. Vào thứ Hai (24/4), người biểu tình sẽ tọa kháng để chặn các đường cao tốc chính.

Trong một diễn biến liên quan, hãng xe hơi General Motors (Mỹ) hôm thứ Năm (20/4) đã thông báo rằng họ đang phải dừng  hoạt động tại Venezuela sau khi bị chính quyền chiếm giữ nhà máy ở thành phố công nghiệp Valencia, một động thái có thể khiến chính quyền Tổng thống Donald Trump can dự vào tình trạng hỗn loạn đang leo thang tại Venezuela.

Ông Maduro tuyên bố hôm thứ Năm (20/4) rằng ông muốn điều tra hãng di động Movistar (Tây Ban Nha) do có cáo buộc công ty này  đã tham gia vào việc tổ chức biểu tình của phe đối lập hôm thứ Tư (19/4). Cuộc tuần hành đó được cho là lớn nhất và kịch tính nhất tại Venezuela trong nhiều năm qua. Ông Maduro cho biết Movistar (công ty con của Telefonica của Tây Ban Nha) “đã gửi hàng triệu tin nhắn cho người dùng mỗi hai giờ đồng hồ” để kêu gọi ủng hộ các cuộc biểu tình hôm thứ Tư.

Khi căng thẳng ngày càng gia tăng, chính phủ đang sử dụng biện pháp kiểm soát gần như hoàn toàn các tổ chức tại Venezuela có dấu hiệu ủng hộ phe đối lập. Diễn đàn Hình sự, một nhóm địa phương cung cấp trợ giúp pháp lý cho người bị giam giữ cho biết chỉ riêng vào Thứ Tư (19/4), 565 người biểu tình đã bị bắt tạm giam trong phạm vi toàn quốc và sang thứ Năm (20/4), 334 người trong số đó vẫn còn trong tù.

Các chính phủ tại Mỹ Latin, bao gồm Mexico, Argentina và Brazil, đã kêu gọi Venezuela phải từng bước tăng cường trật tự dân chủ và ngăn chặn bạo lực xảy ra xung quanh các cuộc biểu tình.

Tân Bình

Xem thêm: