Mỹ chỉ trích ĐCSTQ trừng phạt nhà đóng tàu Hàn Quốc: Tìm cách phá hoại hợp tác Mỹ-Hàn

Ngày 16/10, Bộ Ngoại giao Mỹ lên tiếng chỉ trích việc Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc, ĐCSTQ) áp đặt lệnh trừng phạt đối với năm công ty con của Tập đoàn đóng tàu Hanwha Ocean (Hàn Quốc) đang hoạt động tại Mỹ. Washington gọi đây là hành động “thiếu trách nhiệm”, nhằm phá hoại hợp tác chiến lược Mỹ – Hàn trong lĩnh vực đóng tàu, đồng thời khẳng định sẽ kiên quyết ủng hộ Hàn Quốc trước sức ép từ Bắc Kinh.

Mỹ lên án “hành động thiếu trách nhiệm” của Trung Quốc

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ trả lời báo chí rằng: “Hành động của Trung Quốc nhằm vào Hanwha là một bước đi thiếu trách nhiệm, có ý định can thiệp vào hoạt động của một doanh nghiệp tư nhân và phá hoại sự hợp tác giữa Mỹ và Hàn Quốc trong việc phục hưng ngành đóng tàu và sản xuất của Mỹ.”

“Hành động của phía Trung Quốc chỉ càng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Mỹ và các đồng minh, đối tác ở khu vực Ấn Độ Dương–Thái Bình Dương tăng cường hợp tác kinh tế, đồng thời cũng là ví dụ mới nhất cho việc Trung Quốc lâu nay luôn tìm cách gây áp lực với Hàn Quốc. Chúng tôi sẽ kiên quyết đứng về phía Đại Hàn Dân Quốc.”

Trong tuyên bố chuyển tới Reuters, phát ngôn viên bổ sung: “Hành động của Trung Quốc… là ví dụ mới nhất về việc Bắc Kinh lâu nay luôn cố gắng gây áp lực đối với Hàn Quốc.”

ĐCSTQ công bố danh sách trừng phạt 5 công ty con của Hanwha Ocean

Ngày 14/10, Bộ Thương mại Trung Quốc (ĐCSTQ) công bố quyết định trừng phạt năm công ty con của Hanwha Ocean tại Mỹ, gồm:

• Hanwha Shipping LLC

• Hanwha Philly Shipyard Inc

• Hanwha Ocean USA International LLC

• Hanwha Shipping Holdings LLC

• HS USA Holdings Corp

Theo đó, các công ty này bị cấm thực hiện mọi giao dịch thương mại hoặc hợp tác với tổ chức và cá nhân tại Trung Quốc.

Giới phân tích cho rằng đây là động thái đáp trả sau khi Mỹ áp dụng các biện pháp thương mại mới đối với ngành hàng hải Trung Quốc.

Hanwha Ocean – mắt xích then chốt trong kế hoạch “Phục hưng ngành đóng tàu Mỹ”

Tập đoàn Hanwha Ocean là một trong mười doanh nghiệp lớn nhất Hàn Quốc, đồng thời là nhà đóng tàu hàng đầu thế giới, hiện đang hợp tác sửa chữa và đại tu tàu cho Hải quân Mỹ.

Ngoài ra, Hanwha còn lên kế hoạch chế tạo tàu chở khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) mang cờ Mỹ.

Tháng Bảy năm nay, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung đã đề xuất kế hoạch “Phục hưng ngành đóng tàu Mỹ” (Make American Shipbuilding Great Again – MASGA), với tổng vốn đầu tư 150 tỷ USD, nhằm:

• Xây dựng nhà máy đóng tàu tại Mỹ;

• Đào tạo công nhân bản địa;

• Và bảo trì tàu hải quân Mỹ.

Hanwha Ocean được xem là doanh nghiệp nòng cốt trong kế hoạch này. Đến cuối tháng Bảy, Mỹ và Hàn Quốc đã ký kết thỏa thuận thương mại mới, trong đó Tổng thống Donald Trump đồng ý giảm thuế nhập khẩu hàng hóa Hàn Quốc từ 25% xuống 15%.

Nguồn gốc căng thẳng: Cuộc điều tra theo Mục 301 của Mỹ

Căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh bắt nguồn từ cuộc điều tra theo Mục 301 do Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ khởi xướng từ tháng 4/2025, nhằm xem xét các hành vi cạnh tranh không công bằng trong lĩnh vực hàng hải, logistics và đóng tàu của Trung Quốc.

Theo kết quả điều tra, Mỹ tuyên bố sẽ áp dụng phí cảng đặc biệt đối với các tàu Trung Quốc, bắt đầu từ ngày 14/10.

Phản ứng lại, người phát ngôn Bộ Thương mại ĐCSTQ cáo buộc hành động này vi phạm quy tắc của WTO và “thể hiện thái độ đơn phương điển hình.” Bắc Kinh cũng cho rằng Hanwha Ocean đã hợp tác với phía Mỹ trong cuộc điều tra, do đó đưa tập đoàn này vào danh sách trừng phạt.

Trung Quốc đồng thời thông báo áp dụng phí cảng đặc biệt đối với tàu thuyền Mỹ, coi đây là biện pháp trả đũa.

Phản ứng từ Hàn Quốc: Dự án MASGA có thể bị ảnh hưởng

Phát biểu hôm 17/10, Tổng Giám đốc Cơ quan Quản lý Chương trình Mua sắm Quốc phòng Hàn Quốc – ông Seok Jong-gun cho biết, lệnh trừng phạt của Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến dự án hợp tác Mỹ – Hàn mang tên MASGA.

Ông nói rằng do Hàn Quốc và Mỹ vẫn chưa ký kết hợp đồng chính thức, nên ảnh hưởng chưa tức thời, nhưng việc Hanwha Ocean gặp khó khăn trong vận chuyển vật tư và thiết bị sang Mỹ khiến tiến độ dự án có nguy cơ bị chậm trễ.

Ông Seok nhấn mạnh: “Nếu chúng tôi phải vận chuyển khối lượng lớn vật liệu từ Hàn Quốc sang Mỹ trong khi đối mặt với trừng phạt và trở ngại, điều đó chắc chắn sẽ tác động tiêu cực đến dự án MASGA.”

Theo nghị sĩ Yoo Yong-won thuộc Đảng Quyền lực Quốc dân, các biện pháp trừng phạt của Trung Quốc có thể gây thiệt hại lên tới 60 triệu USD (tương đương khoảng 85 tỷ won) cho doanh nghiệp Hàn Quốc trong vòng 1–2 năm tới.

Tuy nhiên, ông Seok Jong-gun cho biết hiện chưa có số liệu cụ thể để xác định mức độ thiệt hại thực tế.

Trong khi đó, hãng tin Reuters nhận định rằng các biện pháp trừng phạt của Trung Quốc chủ yếu mang tính biểu tượng chính trị, do các công ty con của Hanwha Ocean không có hoạt động kinh doanh trực tiếp tại Trung Quốc, nên tác động thực tế khá hạn chế.

Giới quan sát cho rằng vụ việc lần này là một mắt xích mới trong chuỗi căng thẳng thương mại Mỹ – Trung, đồng thời cho thấy rủi ro lan tỏa đối với các nước đồng minh của Mỹ như Hàn Quốc.

Trong bối cảnh Washington đẩy mạnh “chuỗi cung ứng thân thiện” và Bắc Kinh đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt kinh tế, ngành công nghiệp đóng tàu toàn cầu có thể sẽ trở thành mặt trận cạnh tranh chiến lược mới giữa hai cường quốc.