Mỹ ép Trung Quốc giảm thặng dư thương mại 100 tỷ USD hoặc sẽ bị áp thuế nhập khẩu 60 tỷ USD?

Chính phủ Hoa Kỳ đang ép Trung Quốc phải cắt giảm 100 tỷ USD thặng dư thương mại của nước này với Mỹ. Trong khi đó, cũng có nguồn tin cho rằng Washington có thể sẽ áp thuế lên đến 60 tỷ USD với các hàng hóa nhập khẩu từ Bắc Kinh, nhắm mục tiêu chủ yếu vào các mặt hàng công nghệ và viễn thông.

Cuộc chiến tranh thương mại Mỹ – Trung đã gần kề?

Thứ Tư tuần trước, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đăng tweet rằng Trung Quốc đã được yêu cầu phải xây dựng kế hoạch giảm mất cân bằng thương mại với Mỹ 1 tỷ USD, nhưng phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết điều ông Trump muốn nói có nghĩa là 100 tỷ USD.

Theo Cục Thống kê Hoa Kỳ, trong năm 2017, Hoa Kỳ nhập siêu từ Trung Quốc với mức kỷ lục là 375 tỷ USD, chiếm 2/3 tổng thâm hụt thương mại của Mỹ với toàn cầu, 566 tỷ USD.

Theo số liệu của Trung Quốc, nước này báo cáo thặng dư thương mại với Mỹ trong năm 2017 là 276 tỷ USD, cũng chiếm khoảng 2/3 mức thặng dư thương mại của Trung Quốc với toàn cầu, 422,5 tỷ USD.

Đầu tuần này, phát ngôn viên Nhà Trắng diễn giải lại tuyên bố của ông Trump, nhưng từ chối cung cấp thêm chi tiết về cách thức mà chính phủ Mỹ muốn Trung Quốc hoàn thành mục tiêu cắt giảm thặng dư.

Chưa rõ Mỹ có yêu cầu Trung Quốc phải mua thêm đậu nành và máy bay của Mỹ hay không hoặc Washington có muốn Trung Quốc thực hiện các thay đổi lớn trong chính sách công nghiệp của nước này như cắt trợ cấp cho doanh nghiệp nhà nước hoặc giảm hơn nữa sản lượng thép và nhôm.

Nhà Trắng cũng không thông tin về việc nếu Trung Quốc giảm được 100 tỷ USD thặng dư với Mỹ như yêu cầu, Washington có còn tiếp tục chỉ trích chính sách đầu tư nước ngoài của Bắc Kinh – bắt buộc các công ty Mỹ phải chuyển giao công nghệ cho đối tác Trung Quốc trong liên doanh nếu muốn tiếp cận thị trường này.

Trong khi đó, truyền thông Mỹ hôm thứ Ba (13/3)  thông tin rằng chính quyền Trump đang chuẩn bị áp thuế nhập khẩu lên tới 60 tỷ USD vào các sản phẩm công nghệ, viễn thông và hàng tiêu dùng Trung Quốc và đây được coi là một phần của một cuộc điều tra mà Mỹ thực hiện từ năm ngoái về thực trạng sở hữu trí tuệ tại Trung Quốc.

Một nguồn tin giấu tên nói với Reuters rằng việc áp thuế nêu trên của Mỹ sẽ đến “trong tương lai rất gần” và nhắm mục tiêu về công nghệ và sở hữu trí tuệ và có thể rộng hơn nữa, danh sách cuối cùng có thể bao phủ tới 100 sản phẩm nhập từ Trung Quốc.

Nguồn tin nêu trên tiết lộ thêm rằng tiến trình áp thuế này đang được dẫn dắt bởi cố vấn thương mại Peter Navarro – tác giả cuốn sách “Chết bởi Trung Quốc” và Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer – người rất ủng hộ thực hiện các công cụ thuế.

Nhà Trắng hiện tại từ chối bình luận về quy mô và thời gian của bất kỳ động thái áp thuế nhập khẩu nào với hàng hóa Trung Quốc như thông tin nêu trên.

Theo CNBC, Tổng thống Trump hôm thứ Tư (14/3), trong khi bình luận về việc ông mới chỉ định ông Larry Kudlow làm Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia thay ông Gary Cohn mới từ chức, đã nói rằng: “Trung Quốc, phải giảm thặng dư thương mại 100 tỷ USD – tôi không thực sự quan tâm [họ] làm cách nào – hoặc là tôi sẽ áp thuế nhập khẩu 60 tỷ USD”.

Trong bối cảnh mâu thuẫn thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đang tăng lên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Tư (14/3) đã kêu gọi Tổng thống Donald Trump không nên coi thương mại là “trò chơi được-mất” (zero-sum).

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho hay: “Điều tôi muốn nhấn mạnh ở đây là việc hợp tác kinh tế không có nghĩa rằng hai bên cạnh tranh và làm tổn hại nhau, và đó không bao giờ nên được coi là trò chơi được-mất khi mà lợi ích của một bên sẽ chắc chắn làm tổn hại bên kia. Chúng tôi từng nhấn mạnh nhiều lần rằng Trung Quốc cực lực phản đối bất kỳ hành động bảo hộ thương mại đơn phương nào. Nếu Mỹ nhất định thực hiện các bước này và gây tổn hại cho lợi ích của Trung Quốc, chúng tôi chắc chắn sẽ thực thi các biện pháp để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chúng tôi”.

Tờ Hoàn Cầu Thời báo – cơ quan ngôn luận của nhà nước Trung Quốc hôm thứ Năm (15/3) đăng bài xã luận nói rằng Mỹ đang cố gắng đóng vai nạn nhân.

Tờ báo này viết: “Nếu Mỹ muốn giảm thâm hụt thương mại, họ phải làm cho người Mỹ chăm chỉ hơn và thực hiện cải cách phù hợp với yêu cầu thị trường quốc tế, thay vì đòi hỏi phần còn lại của thế giới phải thay đổi”.

“Một khi chiến tranh thương mại bắt đầu, các quốc gia có năng lực sẽ không đầu hàng Mỹ. Trung Quốc đã cố gắng tránh chiến tranh thương mại, nhưng nếu cuộc chiến này nổ ra, nhượng bộ không phải là lựa chọn [của chúng tôi]”, Hoàn Cầu Thời báo khẳng định.

Xuân Thành (T/h)

Xem thêm: