Mỹ hạn chế visa cho nghiên cứu viên liên quan đến quân đội ĐCSTQ

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 29/5 đã ban hành thông cáo Tổng thống, để đảm bảo an ninh quốc gia Mỹ, từ ngày 1/6 sẽ tạm dừng và hạn chế cấp visa F và J cho sinh viên và nghiên cứu viên có liên quan đến quân đội Trung Quốc. 

Thông cáo Tổng thống nói: “Trung Quốc đang tiến hành các hoạt động rộng lớn sử dụng nhiều nguồn lực để có được công nghệ nhạy cảm và sở hữu trí tuệ của Mỹ, một phần là để tăng cường hiện đại hóa và năng lực quân đội của mình, điều này là một sự đe dọa đối với sức sống lâu dài của kinh tế quốc gia chúng ta và sự an toàn và đảm bảo của người Mỹ.” 

Chính quyền Trung Quốc lợi dụng một số sinh viên Trung Quốc, chủ yếu là nghiên cứu sinh và người nghiên cứu sau tiến sĩ, dùng phương thức bất chính để có được quyền sở hữu trí tuệ của Mỹ. 

Tất cả những sinh viên hoặc nghiên cứu viên Trung Quốc hiện tại có mối liên hệ hoặc từng có mối liên hệ với quân đội Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), rất có khả năng bị chính quyền ĐCSTQ lợi dụng hoặc tuyển chọn, điều này khiến cho Chính phủ Mỹ đặc biệt chú ý. Thông cáo nói: “Xét tình huống nói trên, tôi cho rằng những công dân Trung Quốc nào đó muốn thông qua visa F hoặc J để vào Mỹ học tập hoặc tiến hành nghiên cứu tại Mỹ, sẽ tạo thành tổn hại cho lợi ích của nước Mỹ.”

Theo quan điểm này, Tổng thống Mỹ sử dụng quyền lực mà Hiến pháp Mỹ và luật pháp Mỹ trao cho Tổng thống, bắt đầu từ 12 giờ trưa ngày 1/6 (theo giờ miền Đông nước Mỹ), sẽ tạm dừng và hạn chế đơn xin cấp visa F và J cho sinh viên, nghiên cứu viên Trung Quốc trong một số lĩnh vực đặc định, nhưng sinh viên Trung Quốc vào Mỹ để học tập chính quy sẽ không bị hạn chế. 

Theo thông cáo, bất cứ công dân Trung Quốc nhập cảnh vào Mỹ không phải thuộc di dân thông qua visa F hoặc J để vào Mỹ học tập hoặc nghiên cứu (ngoại trừ sinh viên học tập chính quy), nếu nhận tiền từ thực thể Trung Quốc hoặc được tuyển dụng, hiện tại làm việc hoặc nghiên cứu với danh nghĩa của thực thể đó, hoặc có liên quan đến thực thể thực thi hoặc hỗ trợ dự án “chiến lược phối hợp quân dân” của ĐCSTQ, sẽ tạm thời dừng hoặc hạn chế cấp visa F và J.

Theo thông cáo, “chiến lược phối hợp quân dân” là chỉ kế hoạch của phía quân đội ĐCSTQ nhằm mục đích lấy được hoặc chuyển giao công nghệ nước ngoài, đặc biệt là công nghệ quan trọng và mới nổi để sử dụng hoặc nâng cao năng lực quân sự của quân đội ĐCSTQ.

Hạn chế nói trên không thông dụng với cư dân vĩnh viễn hợp pháp tại Mỹ, vợ/chồng/con cái của công dân Mỹ hoặc cư dân vĩnh viễn hợp pháp tại Mỹ.

Hàng ngàn sinh viên và nghiên cứu viên Trung Quốc bị ảnh hưởng

Theo Reuters dẫn hai nguồn tin cho biết, việc hủy visa và trục xuất về nước đối với sinh viên và nghiên cứu viên Trung Quốc có liên quan đến các trường đại học thuộc quân đội ĐCSTQ sẽ ảnh hưởng đến khoảng 3.000 – 5.000 sinh viên và nghiên cứu viên Trung Quốc. 

Nguồn tin cho biết, hiện tại những sinh viên liên quan đang ở Mỹ sẽ bị trục xuất khỏi Mỹ, còn những sinh viên ở bên ngoài lãnh thổ Mỹ sẽ không được phép nhập cảnh vào Mỹ. Theo thống kê, hiện tại có khoảng 360.000 sinh viên Trung Quốc đang học tại Mỹ. 

Hãng Thông tấn Trung ương Đài Loan (CNA) đưa tin hôm 30/5 cho biết, trang web chính thức của Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ trong cùng ngày đã đột nhiên phát đi thông báo nói, Đại sứ quán sẽ bố trí du học sinh Trung Quốc tại Mỹ “phù hợp tiêu chuẩn” đi chuyến bay tạm thời để về nước. Chuyến bay được bố trí tạm thời này sẽ cất cánh từ Mỹ vào ngày 4/6 và bay đến Thâm Quyến tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Ngoài ra, thông báo còn đề cập đến việc gần đây nhiều công dân Trung Quốc bị hải quan Mỹ kiểm tra thiết bị điện tử, người về nước cần nâng cao ý thức tự bảo vệ mình. 

Thông báo nói, theo bố trí của Bộ Ngoại giao, người du học “phù hợp tiêu chuẩn” sẽ đi chuyến bay tạm thời CA818 của Hãng Hàng không Quốc tế Trung Quốc do Đại sứ quán trú tại Mỹ bố trí để về nước. Thời gian cất cánh vào lúc 16:05 ngày 4/6 tại Sân bay Quốc tế Dulles, Washington. 

Thông báo nói, “Mong những người đi chuyến bay chú ý tìm hiểu quy định liên quan xuất nhập cảnh của phía Mỹ, nâng cao ý thức tự bảo vệ mình, để tránh gây ra bất tiện và tổn thất cho chính mình khi xuất cảnh”. 

Hôm 29/4, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ đã công bố Báo cáo 310 đặc biệt về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, báo cáo thường niên này tiếp tục liệt Trung Quốc vào danh sách “quốc gia quan sát trọng điểm”. Quan chức thương mại cho biết, Trung Quốc đang tích cực chấp hành thỏa thuận thương mại giai đoạn một mà hai nước Mỹ – Trung đã ký, tuy nhiên phương diện thực thi pháp luật về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cần phải có thay đổi kết cấu mang tính cơ bản. Báo cáo còn nói rõ về việc xem xét “thị trường khét tiếng”, nơi có vấn đề nghiêm trọng về vi phạm bản quyền và hàng giả.

Sau khi Mỹ và Trung Quốc ký thỏa thuận thương mại giai đoạn một vào năm ngoái, chiến tranh thương mại giữa hai nước được tạm dừng. Tuy nhiên trong Báo cáo 301 đặc biệt năm nay, Trung Quốc vẫn nằm trong danh sách 10 “quốc gia quan sát trọng điểm”. Hằng năm, Mỹ đều sẽ tiến hành thẩm tra về bảo hộ sở hữu trí tuệ và chấp hành pháp luật liên quan đối với đối tác thương mại, và trong Báo cáo 301 đặc biệt, xác định các quốc gia không bảo vệ đầy đủ và hiệu quả quyền sở hữu trí tuệ hoặc từ chối mở thị trường cho các công ty sáng tạo và đổi mới của Mỹ dựa vào bảo vệ sở hữu trí tuệ, quốc gia tồn tại vấn đề một cách rõ ràng đều bị liệt vào danh sách  “quốc gia quan sát đặc biệt”.

Trí Đạt

Xem thêm: