Mỹ và Iran đều phủ nhận thông tin sắp đạt được thỏa thuận hạt nhân tạm thời

Ngày 8/6, Hoa Kỳ và Iran đều phủ nhận báo cáo về việc họ đang tiến gần đến một thỏa thuận tạm thời, theo đó Tehran sẽ hạn chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt.

Người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng đề cập đến một bài báo trên trang web Middle East Eye có trụ sở tại London: “Báo cáo này không đúng và gây hiểu lầm. Bất kỳ báo cáo  nào về một thỏa thuận tạm thời đều không đúng.”

Phái đoàn của Iran tại Liên Hợp Quốc cũng nêu nghi vấn về báo cáo, nói rằng: “Bình luận của chúng tôi giống như bình luận của Nhà Trắng.”

Các quan chức Mỹ và châu Âu đã tìm cách kiềm chế chương trình hạt nhân của Tehran kể từ khi các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Mỹ và Iran về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 giữa Iran, Anh, Trung Quốc, Pháp, Đức, Nga và Mỹ bị đổ vỡ.

Thỏa thuận đó, nhằm ngăn Iran phát triển vũ khí hạt nhân, yêu cầu Tehran chấp nhận các hạn chế đối với chương trình hạt nhân của mình và các cuộc thanh sát rộng rãi hơn của Liên Hợp Quốc để đổi lấy việc chấm dứt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc, Hoa Kỳ và EU.

Một giải pháp khả thi là ký kết thỏa thuận tạm thời, theo đó Iran sẽ chấp nhận ít giới hạn hơn đối với chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt khiêm tốn hơn so với hiệp ước năm 2015.

Middle East Eye dẫn hai nguồn tin giấu tên cho hay, Iran và Mỹ đã “đạt được thỏa thuận về một thỏa thuận tạm thời” để đưa lên cấp trên.

Theo trang web này, Iran sẽ ngừng làm giàu uranium đến độ tinh khiết từ 60% trở lên và tiếp tục hợp tác với cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc để đổi lấy việc xuất khẩu tới 1 triệu thùng dầu mỗi ngày và được tiếp cận khoản “thu nhập và các quỹ đóng băng khác ở nước ngoài.”

Middle East Eye còn cho biết, các cuộc đàm phán do đặc phái viên của Hoa Kỳ về Iran Rob Malley và đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Amir Saeid Iravani dẫn đầu trong một sự đảo ngược rõ ràng về việc Iran từ chối giao dịch trực tiếp với các quan chức Hoa Kỳ.

Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối bình luận về bất kỳ cuộc đàm phán nào như vậy, chỉ nói rằng họ có nhiều cách để chuyển thông điệp tới Iran nhưng sẽ không nêu chi tiết nội dung hoặc phương thức chuyển thông tin.

Hai quan chức Iran nói với Reuters, tình hình đã có tiến triển nhưng không có thỏa thuận nào sắp ký kết. Một quan chức khác tiết lộ, hai ông Malley và Irvani đã gặp nhau ít nhất ba lần trong những tuần qua nhưng không nêu chi tiết.

“Đã có một số tiến triển và chúng tôi đã trao đổi các đề xuất cũng như thông điệp với người Mỹ,” theo một quan chức cấp cao của Iran. “Tuy nhiên, có rất nhiều chi tiết mà chúng tôi cần phải thảo luận.”

Thỏa thuận năm 2015, giới hạn mức làm giàu uranium của Iran ở mức 3,67%, đã bị Mỹ hủy bỏ vào năm 2018. Tổng thống Donald Trump đã tái áp đặt các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ nhằm bóp nghẹt hoạt động xuất khẩu dầu của Iran.

Kể từ đó, Iran đã tích lũy một kho dự trữ uranium được làm giàu tới 60% và cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc đã tìm thấy dấu vết được làm giàu tới 83,7%, gần 90% được coi là cấp độ bom.