Mỹ và Nga đạt được thỏa thuận trao đổi tù nhân

Ngày 27/4, cựu lính thủy đánh bộ người Mỹ Trevor Reed bị giam giữ ở Nga từ năm 2019 được trả tự do trong một hoạt động trao đổi tù nhân. Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết đàm phán liên quan này là khó khăn.

Cựu lính thủy đánh bộ Mỹ Trevor Reed bị phía Nga kết án 9 năm tù.(Nguồn: Anna Moneymaker/Getty)

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cho biết, Trevor Reed đã được trao đổi với Konstantin Yaroshenko, một công dân Nga bị kết án 20 năm tù vào năm 2010 vì âm mưu buôn lậu cocaine vào Mỹ.

Vào năm 2020 khi Reed là sinh viên Đại học Bắc Texas đã bị chính quyền Nga kết án 9 năm tù vì tội hành hung hai sĩ quan cảnh sát Nga. Luật sư của Reed là Nikitenkov nói với Wall Street Journal hôm thứ Tư rằng “Thực tế của cuộc trao đổi không có nghĩa là cậu ấy đồng ý với điều gì đó, ký vào điều gì đó yêu cầu cậu ấy hy vọng được ân xá hoặc hối cải về điều gì đó mà cậu ấy thấy không thỏa đáng, cậu ấy cho rằng bản thân vô tội”.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết các cuộc đàm phán trao đổi tù nhân đã được tiến hành trong nhiều tháng, trước rất lâu thời điểm Nga xâm lược Ukraine vào tháng Hai.

Luật sư Alexey Tarasov, đại diện cho tù nhân phía Nga là Yaroshenko cho biết: “Đó không phải là điều có thể làm trong một ngày. Phải mất một thời gian rất dài thì các quan chức chính phủ cấp cao nhất mới vào cuộc”.

Trong một tuyên bố, gia đình Reed đã hoan nghênh Thống đốc Bill Richardson (cựu Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc) của New Mexico đã tích cực cứu Reed và một cựu lính thủy đánh bộ khác có tên Whelan. Ông Whelan bị kết tội gián điệp vào tháng 6/2020, trường hợp này cũng bị phía Mỹ lên án phản đối. Whelan có quốc tịch Mỹ, Vương quốc Anh, Canada và Ireland, luôn bác bỏ mọi cáo buộc tội trạng.

Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng việc hoán đổi tù nhân sẽ không ngăn cản Mỹ tìm cách buộc Điện Kremlin phải chịu trách nhiệm về các hành động của họ ở Ukraine.

Tù nhân trong cuộc trao đổi của Mỹ cho phía Nga là Yaroshenko (53 tuổi) – phi công đến từ Rostov (Ростов-на-Дону) ở miền nam nước Nga đã bị Cục Quản lý Thực thi Ma túy Mỹ và cảnh sát địa phương bắt giữ tại Liberia. Ông ta bị kết tội tại tòa án liên bang Manhattan và bị kết án 20 năm tù.

Kể từ khi bị giam giữ, ông Yaroshenko đã luôn phàn nàn về vấn đề răng miệng, nói rằng thời gian này giới chức quyền lực đã nhổ một số chiếc răng của ông ta. Trong cùng thời điểm, ông Whelan ở trong một nhà tù ở Nga cần được phẫu thuật thoát vị.

Sau khi Thống đốc Richardson trao đổi với Bộ Tư pháp Mỹ thì một thỏa thuận đã đạt được với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov rằng Whelan và Yaroshenko sẽ được điều trị y tế cần thiết.

Sau đại dịch COVID-19 năm 2019, hệ thống nhà tù liên bang của Mỹ đã hạn chế quyền tiếp cận của các tù nhân và hủy bỏ các thủ tục y tế của Yaroshenko, các cuộc đàm phán cũng đã bị đình trệ. Đại sứ quán Nga tại Washington đã viết thư cho Bộ Tư pháp Mỹ yêu cầu trả tự do cho ông Yaroshenko với lý do dịch bệnh COVID-19, nhưng bị từ chối. Có quan chức Mỹ cho biết các cuộc đàm phán đã tạm dừng vào thời điểm cận bầu cử tổng thống năm 2020, nhưng đã tiếp tục trở lại sau khi ông Biden nhậm chức Tổng thống.

Ngày 17/2 nữ vận động viên bóng rổ nổi tiếng Brittney Griner của Mỹ đã bị tạm giữ tại sân bay Moscow vì tội mang theo cần sa. Một tòa án Nga đã gia hạn thời gian giam giữ cô cho đến ngày 19/5, hiện cô vẫn là đối tượng của cuộc điều tra buôn lậu ma túy và có thể bị kết án 10 năm tù.

Tổng thống Mỹ Biden cho biết hôm thứ Tư rằng chính quyền Mỹ sẽ ưu tiên đưa những người Mỹ đang bị bắt làm con tin và giam giữ sai trái ở nước ngoài về nước, sẽ nỗ lực để Whelan và những người khác được trả tự do.