Nadia Schadlow: Kế hoạch chuyển sang xe điện khiến Mỹ phụ thuộc nhiều hơn vào TQ

Theo một chuyên gia an ninh quốc gia, Tổng thống Joe Biden mong muốn phân nửa số xe hơi và xe tải mới được bán tại Hoa Kỳ trước năm 2030 sẽ được chuyển đổi sang xe điện, nhưng sự thành công của chương trình này phụ thuộc chủ yếu vào Trung Quốc.

Một trạm sạc xe điện ở Washington vào ngày 22/4 /2021 (Ảnh: Getty Images)

Hôm 10/8, bà Nadia Schadlow, cựu Phó Cố vấn An ninh Quốc gia của Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Trump, nói với The Epoch Times: “Trừ khi Hoa Kỳ và các đồng minh kiểm soát nhiều hơn chuỗi cung ứng pin, nếu không, khả năng đạt được mục tiêu về xe điện của chính quyền Biden và khả năng đạt được mục tiêu về xe điện của các nhà sản xuất ô-tô Hoa Kỳ, vốn đều là những mục tiêu khá tham vọng, sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào Trung Quốc.”

Bà nhấn mạnh: “Việc khuyến khích sử dụng xe điện trong khi chúng ta vẫn phụ thuộc vào Trung Quốc về pin dẫn đến nguy cơ cung cấp cho Bắc Kinh nhiều lợi thế.”

Hôm 5/8, Tổng thống Biden đã ký một lệnh hành pháp thiết lập mục tiêu 50% xe điện trong một buổi lễ tại Nhà Trắng, với sự ủng hộ của các giám đốc điều hành hàng đầu của GM, Ford Motor Company, và Stellantis N.V. – công ty sở hữu các nhãn hiệu Chrysler, Dodge, Jeep và Ram.

Chỉ 2,7% doanh số bán xe của Mỹ trong tháng 7 là xe điện, loại xe này yêu cầu sử dụng pin lithium-ion để tạo ra hiệu suất và phạm vi hoạt động tương được với các xe hơi và xe tải hiện tại chạy bằng động cơ đốt trong sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Tuy nhiên, về cơ bản, Trung Quốc kiểm soát tới 80% quy trình sản xuất pin xe điện.

Bà Schadlow đặt nghi vấn: “Bởi vì Trung Quốc kiểm soát quá nhiều chuỗi cung ứng pin, liệu họ có quyết định giảm công suất hoặc cắt nguồn cung ứng hay không, nếu điều đó mang lại lợi ích cho ĐCSTQ?” Bà Schadlow hiện đang là giảng viên chính của Viện Hudson. Bà đã làm việc tại Nhà Trắng dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Bà lưu ý: “Sự gián đoạn trong các chuỗi cung ứng công nghệ có thể có ảnh hưởng lớn về chiến lược. Hãy xem sự suy giảm nguồn cung vi mạch đã có ảnh hưởng dây chuyền như thế nào đến ngành công nghiệp ô-tô.”

Bà muốn đề cập đến ảnh hưởng dây chuyền của tình trạng thiếu hụt vi mạch vi tính trong năm qua. Các vi mạch này được sử dụng để kiểm soát hiệu suất của động cơ, túi khí, và các chức năng quan trọng khác trên xe du lịch và xe tải. Tình trạng thiếu hụt này xảy ra vì nhiều lý do, khiến các nhà sản xuất ô-tô thiệt hại hàng tỷ đô la do doanh số và sản xuất sụt giảm nghiêm trọng.

Bà Schadlow còn nhận định: “Chúng ta có thể tưởng tượng một tình huống mà Trung Quốc quyết định làm chậm mọi thứ để cản trở mục tiêu về xe điện của Hoa Kỳ. Họ có thể lợi dụng rất nhiều lợi thế trong chuỗi cung ứng.”

Cũng theo nữ giảng viên của Viện Hudson, các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc có nhiều cách để trì hoãn hoặc thậm chí “bỏ đói” chương trình của ông Biden nếu họ quyết định làm như vậy, ví dụ: yêu cầu các xe điện được bán tại thị trường Trung Quốc chỉ sử dụng pin được sản xuất tại Trung Quốc.

Cựu phó cố vấn Nhà Trắng cho biết thêm: “Một động thái như vậy đã có tiền lệ. Từ năm 2015 đến năm 2019, Bắc Kinh đã yêu cầu các nhà sản xuất xe điện nước ngoài mua pin của các nhà sản xuất Trung Quốc như CATL.” Công ty Công nghệ Contemporary Amperex (CATL) của Trung Quốc là nhà cung cấp hàng đầu thế giới về pin lithium-ion cho xe điện.

Hôm 29/7, CATL tuyên bố họ đã phát triển loại pin sodium-ion không sử dụng lithium, coban hoặc niken, ba nguyên tố bắt buộc phải có trong tất cả các loại pin lithium-ion. Các nhà sản xuất ô-tô của Hoa Kỳ cũng đang đối mặt với những thách thức về lao động trẻ em trong việc khai thác coban tại châu Phi.

Theo bà Schadlow, “Trung Quốc đã rất mưu mô khi sử dụng sự phụ thuộc vào nhau và tính minh bạch của toàn cầu hóa như một bước đầu tiên để giành quyền kiểm soát các chuỗi cung ứng thiết yếu trong nhiều lĩnh vực.”

Bà Schadlow nói thêm, những nỗ lực như vậy của Trung Quốc đã được hỗ trợ bởi vì thực tế nước này có một thị trường tiêu dùng khổng lồ mà các công ty phương Tây từ lâu đã tìm cách xâm nhập. Do đó, điều này đã cung cấp cho Bắc Kinh lợi thế to lớn trong việc phàm phán các thỏa thuận chuyển giao công nghệ có lợi cho nền kinh tế Trung Quốc và tăng cường sức mạnh quân sự của nước này.

Tổng thống Biden đã khởi động chương trình xe điện của mình bằng một lệnh hành pháp, nhưng nỗ lực này sẽ cần có sự hỗ trợ kinh phí của quốc hội Mỹ trong tương lai. Tuy nhiên, các thành viên Đảng Cộng hòa hầu như đều phản đối sáng kiến này của ông Biden, thậm chí một số thành viên Đảng Dân chủ cũng dè dặt đối với kế hoạch này.

Ví dụ, Thượng nghị sĩ (TNS) Joe Manchin (Đảng Dân chủ – bang Tây Virginia) đã chỉ trích mạnh mẽ việc chuyển sang xe điện. Trong một phiên điều trần của quốc hội Mỹ vào tháng 6 đầu năm nay, ông cho hay: “Tôi thật sự rất lo ngại về việc đất nước chúng ta chuyển sang xe điện vốn phụ thuộc hoàn toàn vào các chuỗi cung ứng nước ngoài.”

Với sự phân chia 50 – 50 giữa Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ tại Thượng viện Mỹ, những lo lắng của TNS Manchin về chuỗi cung ứng nước ngoài có thể gây rắc rối cho kế hoạch xe điện của vị tổng thống Mỹ hiện nay.

Mối quan ngại chính của các nghị sĩ Đảng Cộng hòa không phải là việc chuyển sang xe điện mà là sự phụ thuộc không thể tránh khỏi vào Trung Quốc và những lợi ích kinh tế mang đến cho Bắc Kinh.

TNS Joni Ernst (Đảng Cộng hòa – bang Iowa) nói với The Epoch Times: “Hiện nay có một giải pháp để giảm lượng khí thải và đó là nhiên liệu sinh học. Ethanol từ bắp làm giảm lượng khí thải nhà kính gần 50%. Thực tế là phần lớn người dân vẫn đang mua xe ô-tô mới với động cơ đốt trong, vì vậy cách tốt hơn để giảm lượng khí thải ngay bây giờ là tăng khả năng tiếp cận nhiên liệu sinh học.”

Bang Iowa là nhà sản xuất chính về bắp. Loại bắp này cũng có thể được sử dụng để sản xuất hydro. Nguyên tố hydro có thể là một giải pháp thay thế tạo ra điện làm nhiên liệu giao thông được lựa chọn trong tương lai.

Toyota, Hyundai, và Honda hiện đang cung cấp các loại xe (tương ứng là Mirai, NEXO, và Clarity) chạy bằng pin nhiên liệu sử dụng hydro để tạo ra điện.

Pin nhiên liệu hydro (HFC) không tạo ra khí thải và ít gây ra những thách thức về xử lý hơn nhiều về mặt môi trường. Tuy nhiên, những người ủng hộ xe điện chỉ trích rất nhiều các xe sử dụng HFC.

Về phía Hạ viện Mỹ, Nữ dân biểu Cathy McMorris Rodgers (Đảng Cộng hòa – bang Washington), một thành viên cấp cao của Ủy ban Năng lượng và Thương mại Hạ viện, đã đưa ra một thông báo sau buổi lễ tại Nhà Trắng của ông Biden.

Bà Rodgers nhấn mạnh: “Khi mọi người phải vật lộn kiếm đủ tiền để mua phương tiện giao thông đáng tin cậy trong bối cảnh giá xăng dầu ngày càng tăng, chính quyền này hiện đang quyết tâm kiểm soát nhiều hơn đối với phương tiện mà chúng ta lái đi làm, đưa con cái chúng ta đi học, và sống cuộc sống của chúng ta.”

Bà chỉ trích: “Thật không công bằng cho những người mà xe hơi của họ không phải là một thứ xa xỉ mà là một thứ cần thiết. Đây cũng là một nỗ lực cực đoan dành cho xe điện vốn sẽ làm nước Mỹ phụ thuộc nhiều hơn vào các chuỗi cung ứng của Trung Quốc và làm tổn hại lợi thế cạnh tranh toàn cầu của chúng ta.”

Ông Jack Heretik, phát ngôn viên của Dân biểu Rogers, cũng tiết lộ với The Epoch Times hôm thứ Ba (10/8) rằng bà Rogers là “người ủng hộ mạnh mẽ cho chiến lược năng lượng toàn diện, bao gồm cả hydro.” Bà đồng bảo trợ cho Đạo luật Đổi mới Năng lượng Sạch Hydro, một phần của gói năng lượng sạch hơn do các thành viên Đảng Cộng hòa trong ủy ban đề xuất.

Gia Huy (Theo The Epoch Times)

Xem thêm: