Ngoại trưởng Mỹ nói Washington không muốn chiến tranh với Iran

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm Chủ Nhật (16/6) cho biết Mỹ không muốn chiến tranh với Iran, nhưng sẽ thực hiện mọi hành động cần thiết, bao gồm cả ngoại giao, để bảo đảm an toàn hằng hải qua tuyến đường vận tải biển quan trọng ở Trung Đông.

Căng thẳng giữa Mỹ và Iran đang ở mức cao sau khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump cáo buộc Iran vào thứ Năm tuần trước đã thực hiện các vụ tấn công hai tàu chở dầu tại Vịnh Oman – một tuyến đường vận tải dầu quan trọng. Iran đã phủ nhận bất kỳ vai trò nào trong vụ tấn công đó.

Trả lời phỏng vấn trên chương trình “Fox News Sunday”, ông Pompeo nói: “Chúng tôi không muốn chiến tranh. Chúng tôi đã làm những thứ chúng tôi có thể để ngăn chặn điều này… [Nhưng] người Iran nên hiểu rõ ràng rằng chúng tôi sẽ tiếp tục hành động để ngăn chặn Iran tham gia vào các hành xử loại này.”

Ngoại trưởng Pompeo, từng là giám đốc Cục Tình báo Trung Ương Mỹ, cũng lên tiếng bảo vệ kết luận của chính phủ Mỹ rằng Iran đã đứng đằng sau vụ tấn công. Ông Pompeo nói rằng Mỹ có các bằng chứng khác ngoài đoạn video đã được phát hành tuần trước. “Cộng động tình báo có nhiều dữ liệu, nhiều bằng chứng. Thế giới sẽ được thấy nhiều bằng chứng này.”

Trước đó, vào thứ Bảy (15/6), Ả Rập Saudi đã gia nhập cùng Mỹ đổ lỗi Iran tấn công tàu chở dầu và kêu gọi cộng đồng quốc tế nhanh chóng hành động để đảm bảo an toàn cho nguồn cung năng lượng từ Vùng Vịnh. Eo biển Hormuz là tuyến đường vận chuyển dầu lớn từ Ả Rập Saudi – nhà xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới và các nhà sản xuất dầu mỏ khác tại Vùng Vịnh.

Ông Pompeo nói Mỹ sẽ thực hiện “tất cả các hành động cần thiết, cả ngoại giao và các hình thức khác” để đảm bảo đi qua an toàn tại tuyến vận tải quan trọng. Ngoại trưởng Mỹ cũng cho biết Mỹ đang thảo luận với các nước về một phản ứng chung của quốc tế đối với Iran. Ông Pompeo tiết lộ rằng hôm thứ Bảy (15/6) ông đã gọi điện cho nhiều quan chức ngoại giao nước ngoài để thảo luận về vụ các tàu chở dầu bị tấn công tại Vịnh Oman, gần lối vào Eo biển Hormuz.

Ông Pompeo viện dẫn Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Indonesia là các quốc gia phụ thuộc lớn vào tự do hàng hải qua Eo biển Hormuz. “Tôi tin rằng khi họ nhìn thấy rủi ro, rủi ro đối với nền kinh tế, đối với người dân của họ và các hành vi thái quá của Cộng hòa Hồi giáo Iran, họ sẽ tham gia cùng chúng tôi trong việc này,” ông Pompeo nói.

Trong một cuộc phỏng vấn khác với chương trình “Face the Nation” của kênh CBS, Ngoại trưởng Pompeo đã để ngỏ khả năng hành động quân sự của Mỹ trong khu vực Trung Đông, nhưng ông từ chối thảo luận về vũ lực sẽ được sử dụng theo dạng nào.

Một số nghị sĩ Cộng hòa hôm Chủ Nhật (16/6) cũng đã kêu gọi chính quyền Trump phải có lập trường cứng rắn với Iran.

Thượng nghị sĩ Tom Cotton, thành viên Ủy ban Quân sự và Tình báo Thượng viện, nói với kênh CBS: “Những vụ tấn công vào vận tải thương mại đảm bảo một cuộc tấn công quân sự trả đũa” mà ông cho rằng ông Trump đã được trao quyền theo luật Mỹ để thực hiện.

Ông Steve Scalise, Dân biểu Cộng hòa quyền lực số hai tại Hạ viện, nói rằng chính phủ Mỹ đã đang báo cáo với Quốc hội về Iran. Trao đổi trên chương trình “Meet the Press” của kênh NBC, ông Scalise nói: “Chúng tôi không muốn nhìn thấy điều đó leo thang thành một hoạt động quân sự… Nhưng chúng ta phải chống lại Iran.”

Trong khi đó, Dân biểu Dân chủ Adam Schiff – Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, bày tỏ nghi ngờ về khả năng của Mỹ trong việc tập hợp sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế để bảo vệ tuyến đường vận tải biển và áp đặt chế tài. Ông Schiff nói rằng Mỹ đã xa lánh các đồng minh của mình.

Ông Schiff khẳng định bằng chứng chỉ ra Iran đứng sau các vụ tấn công tàu chở dầu hôm thứ Năm tuần trước là “không thể chối cãi”. Nhưng Dân biểu dân chủ này cho rằng Mỹ đang gặp vấn đề trong việc thuyết phục các đồng minh tham gia vào phản ứng chung chống Iran. Nói trên chương trình “Face the Nation”, ông Schiff khẳng định việc Mỹ gặp khó khăn trong việc tập hợp sự ủng hộ của đồng minh dù bằng chứng rất vững chắc cho thấy “Mỹ đã trở nên bị thế giới cô lập như thế nào.”

Như Ngọc