Nhà máy điện hạt nhân Ukraine bị pháo kích, LHQ đưa ra cảnh báo nghiêm khắc

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine, hiện vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Nga, đã bị rung chuyển bởi các cuộc pháo kích vào Chủ nhật (20/11), khiến cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc lên án và cho rằng các cuộc tấn công như vậy có nguy cơ gây ra thảm họa lớn.

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết hơn chục vụ nổ đã làm rung chuyển nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu vào tối thứ Bảy và Chủ nhật.

Moscow và Kyiv đều đổ lỗi cho nhau về vụ pháo kích.

Người đứng đầu IAEA, ông Rafael Grossi, cho biết tin tức về các vụ nổ là vô cùng đáng lo ngại.

“Vụ nổ xảy ra tại địa điểm của nhà máy điện hạt nhân lớn này là điều hoàn toàn không thể chấp nhận được. Bất cứ ai đứng sau vụ này phải dừng lại ngay lập tức. Như tôi đã nói nhiều lần trước đây, các vị đang đùa với lửa!” ông nói trong một tuyên bố.

Trích dẫn thông tin do quản lý nhà máy cung cấp, nhóm IAEA tại hiện trường cho biết đã có thiệt hại đối với một số tòa nhà, hệ thống và thiết bị, nhưng không có thiết bị nào quan trọng đối với an toàn và an ninh hạt nhân cho đến nay.

Nhóm dự định tiến hành đánh giá vào thứ Hai, ông Grossi cho biết trong một tuyên bố được đưa ra sau đó vào Chủ nhật.

Mặc dù vậy, nhà điều hành năng lượng hạt nhân của Nga Rosenergoatom cho biết sẽ có những hạn chế đối với những gì nhóm có thể kiểm tra.

“Họ diễn giải nhiệm vụ của mình là không có giới hạn. Thực tế không phải như vậy”, Renat Karchaa, cố vấn cho CEO của Rosenergoatom, nói với hãng tin Tass.

“Nếu họ muốn kiểm tra một cơ sở không liên quan gì đến an toàn hạt nhân, quyền tiếp cận sẽ bị từ chối.”

Các vụ pháo kích liên tiếp vào nhà máy ở miền nam Ukraine đã làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra tai nạn nghiêm trọng. Địa điểm này chỉ cách nơi xảy ra vụ tai nạn hạt nhân tồi tệ nhất thế giới, thảm họa Chernobyl năm 1986, 500 km.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cung cấp khoảng 1/5 điện năng của Ukraine trước cuộc xâm lược của Nga và đã nhiều lần buộc phải vận hành bằng máy phát điện dự phòng. Nó có sáu lò phản ứng VVER-1000 V-320 làm mát bằng nước và điều tiết bằng nước do Liên Xô thiết kế có chứa Uranium 235.

Các lò phản ứng đã ngừng hoạt động nhưng có nguy cơ nhiên liệu hạt nhân có thể bị quá nóng nếu nguồn điện chạy hệ thống làm mát bị cắt. Pháo kích đã nhiều lần cắt đứt đường dây điện.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết Ukraine đã bắn đạn vào đường dây điện cung cấp cho nhà máy, trong khi TASS dẫn lời Karchaa cho biết một số cơ sở lưu trữ đã bị Ukraine pháo kích.

Ông cho biết các quả đạn đã được bắn gần một cơ sở lưu trữ chất thải hạt nhân khô và một tòa nhà chứa nhiên liệu hạt nhân mới, nhưng hiện tại không có phát thải phóng xạ nào được phát hiện, theo TASS.

Tuy nhiên, công ty năng lượng hạt nhân Energoatom của Ukraine lại cáo buộc quân đội Nga nã pháo vào địa điểm này và cho biết có ít nhất 12 phát đạn trúng cơ sở hạ tầng của nhà máy.

Lê Vy