Nhà Trắng: Chính phủ có thể chấm dứt tình trạng đóng cửa trong tuần này

Thứ Hai, ngày 20/10, Cố vấn kinh tế trưởng của Nhà Trắng, ông Kevin Hassett, dự đoán rằng tình trạng chính phủ ngừng hoạt động có khả năng sẽ kết thúc trong tuần này, vì ông tin rằng các nghị sĩ Đảng Dân chủ ôn hòa sẽ hợp tác thúc đẩy để hai đảng đạt được thỏa thuận. Sau khi tin tức này được đưa ra, thị trường chứng khoán Mỹ mở cửa tăng mạnh, phản ứng tích cực.

Trong buổi phỏng vấn với chương trình “Squawk Box” của CNBC, ông Hassett nói rằng nếu việc đóng cửa không thể chấm dứt, chính quyền Tổng thống Trump có thể sẽ áp dụng các biện pháp cứng rắn hơn để buộc các nghị sĩ Đảng Dân chủ phải hợp tác.

Tình trạng ngừng hoạt động của Chính phủ Mỹ đã bước sang tuần thứ 3. Do Thượng viện chưa thống nhất về dự luật chi tiêu ngắn hạn, nên chưa có dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy việc đóng cửa sẽ sớm kết thúc.

Đảng Cộng hòa muốn thông qua một nghị quyết ngắn hạn để duy trì mức chi tiêu hiện tại trong 7 tuần. Trong khi đó, Đảng Dân chủ yêu cầu bất kỳ dự luật chi tiêu nào cũng phải bao gồm việc kéo dài chi tiêu cho chương trình chăm sóc y tế, trong đó có việc gia hạn các khoản khấu trừ thuế tăng cường của “Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng” (Obamacare) sẽ hết hạn vào cuối năm nay.

Ông Hassett cho biết, theo thông tin từ Thượng viện, các nghị sĩ Đảng Dân chủ cho rằng việc bỏ phiếu mở lại chính phủ trước khi các cuộc biểu tình “No Kings” trên toàn quốc nổ ra vào cuối tuần này là không phù hợp. Các cuộc biểu tình này nhằm phản đối Tổng thống Trump và bị Đảng Cộng hòa cũng như những người ủng hộ ông Trump chỉ trích mạnh mẽ.

Ông Hassett hy vọng công việc trong tuần này sẽ nhanh chóng cải thiện. Các nghị sĩ Đảng Dân chủ ôn hòa sẽ thúc đẩy tiến triển, chuẩn bị cho việc mở cửa lại chính phủ để có thể đàm phán bình thường về các chính sách họ muốn thảo luận.

Ông cho rằng “cuộc khủng hoảng do ông Schumer gây ra” có thể sẽ kết thúc trong tuần này, tức Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện, ông Chuck Schumer, người bị Đảng Cộng hòa đổ lỗi cho việc đóng cửa chính phủ.

Đồng thời, ông Hassett cũng cảnh báo rằng nếu tình hình không có chuyển biến tích cực, Nhà Trắng sẽ phải phối hợp chặt chẽ với Giám đốc Ngân sách Nhà Trắng Russell Vought, tìm các biện pháp cứng rắn hơn nhằm buộc họ đạt được thỏa thuận.

Những phát biểu của ông Hassett dường như cho thấy Đảng Dân chủ đang tìm kiếm thời điểm chính trị thích hợp để từ bỏ cuộc đối đầu về việc đóng cửa chính phủ.

Trước đó, ông Schumer nói với trang tin “Punchbowl” rằng tình hình đang ngày càng có lợi cho Nhà Trắng. Nhà Trắng đã xem xét kỹ vấn đề này từ lâu và biết rằng chăm sóc y tế sẽ là tâm điểm của việc đóng cửa chính phủ ngày 30/9. Họ đã chuẩn bị sẵn sàng.

Tuần trước, lãnh đạo phe đa số Thượng viện, Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa John Thune (bang Nam Dakota), cho biết ông đã đề nghị lãnh đạo Đảng Dân chủ bỏ phiếu mở lại chính phủ, với điều kiện gia hạn các khoản khấu trừ thuế của Obamacare.

Tuy nhiên, giới lãnh đạo Đảng Dân chủ dường như đã bác bỏ đề xuất này, trong khi một số nghị sĩ Dân chủ lại kêu gọi Tổng thống Trump trực tiếp tham gia đàm phán.

Ông Hassett nói rằng Tổng thống đã “rất tích cực” tham gia trong suốt quá trình này, nhưng ông Trump tin rằng đây là vấn đề Thượng viện cần tự giải quyết.

Những tuyên bố của ông Hassett đã khiến thị trường chứng khoán Mỹ tăng điểm khi mở cửa. Thị trường vừa trải qua một tuần đầy biến động: Căng thẳng Mỹ–Trung gia tăng, các ngân hàng khu vực thua lỗ dẫn đến bán tháo, và cổ phiếu của một số công ty trí tuệ nhân tạo đắt giá giảm mạnh, nhưng cuối cùng vẫn phục hồi vào phiên giao dịch hôm thứ Sáu (17/10).

Tuần này là thời điểm bắt đầu mùa công bố báo cáo tài chính quý III, dường như đã giúp cải thiện tâm lý thị trường kể từ thứ Hai (13/10), đồng thời các nhà đầu tư kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ tiếp tục giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản trong cuộc họp cuối tháng Mười.

Đảng Dân chủ đang thúc đẩy bảo đảm các khoản giảm thuế cho 24 triệu người Mỹ mua bảo hiểm thông qua Đạo luật Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (ACA – hay còn gọi là Obamacare) và từ chối ủng hộ dự luật chi tiêu chính phủ nếu vấn đề này không được giải quyết.

Các thượng nghị sỹ Đảng Dân chủ muốn biến khoản giảm thuế này thành vĩnh viễn, vì nếu không, sẽ hết hạn vào cuối năm.

Đảng Cộng hòa và Tổng thống Trump nói rằng họ sẵn sàng xem xét sửa đổi cho các khoản giảm thuế Obamacare sắp hết hạn, nhưng muốn vấn đề này được giải quyết riêng biệt khỏi bế tắc ngân sách hiện tại.

Chính phủ liên bang Mỹ đã gần như đóng cửa hoàn toàn kể từ ngày 1/10 và hiện đang bước sang tuần đóng cửa thứ 3.

Hơn 750.000 nhân viên liên bang đã phải tạm nghỉ việc. Những nhân viên được coi là thiết yếu cho an toàn công cộng, bao gồm quân nhân, nhân viên thực thi pháp luật, biên phòng và kiểm soát không lưu, vẫn bắt buộc phải làm việc mà chưa được trả lương.