Nhà Trắng kêu gọi TQ không ‘phản ứng thái quá’ với việc TT Đài Loan quá cảnh Mỹ

Nhà Trắng đã kêu gọi Trung Quốc tránh “phản ứng thái quá” trước kế hoạch dừng chân tại Hoa Kỳ của tổng thống Đài Loan, nhấn mạnh rằng đây chỉ là quá cảnh “thông thường”.

Bà Thái Anh Văn đã đến New York vào ngày 29/3 (Ảnh: Getty Images)

Người phát ngôn an ninh quốc gia của Nhà Trắng John Kirby hôm 29/3 khẳng định, việc quá cảnh của Tổng thống Thái Anh Văn phù hợp với chính sách của Hoa Kỳ, vốn thừa nhận yêu sách của Trung Quốc đối với hòn đảo tự trị.

Ông cho hay: “Việc quá cảnh này phù hợp với mối quan hệ không chính thức lâu đời của chúng tôi với Đài Loan và phù hợp với chính sách ‘Một Trung Quốc’ của Hoa Kỳ, chính sách này vẫn không thay đổi.”

“Không có lý do gì để phía Trung Quốc phản ứng thái quá ở đây”, ông nói thêm, đồng thời lưu ý rằng Washington hy vọng bà Thái Anh Văn sẽ dừng chân tại Mỹ một cách “bình thường, không có biến cố”.

Bà Thái Anh Văn đã đến New York trong ngày 29/3 (giờ Mỹ) và dự kiến đi qua Los Angeles vào tháng 4 sắp tới như một phần của chuyến đi đến và đi từ Guatemala và Belize. Bà dự kiến sẽ trở lại Đài Bắc vào ngày 7/4.

Nhà lãnh đạo Đài Loan từng đến Mỹ, gần đây nhất là vào năm 2019. Lần này, bà dự kiến sẽ gặp Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy ở California, một động thái có thể sẽ khiến Bắc Kinh nổi giận.

Ông Kirby cho biết ông không thể đại diện cho Chủ tịch Hạ viện hay công bố về chương trình nghị sự của ông McCarthy.

Trước đó, Bắc Kinh đã nhiều lần cảnh báo trước việc bà Thái Anh Văn gặp Chủ tịch Hạ viện Mỹ. Đầu tuần qua, bà Chu Phượng Liên (Zhu Fenglian), phát ngôn viên Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc, nói với các phóng viên rằng việc bà Thái quá cảnh ở Mỹ không chỉ đơn giản là chờ đợi ở sân bay và khách sạn, mà là để gặp các quan chức và nhà lập pháp Mỹ.

Bà nhấn mạnh: “Nếu bà ấy liên lạc với Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ McCarthy, đó sẽ là một hành động khiêu khích khác vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc ‘Một Trung Quốc’, gây tổn hại đến chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc, đồng thời phá hủy hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan. Chúng tôi kiên quyết phản đối điều này và chắc chắn sẽ thực hiện các biện pháp để kiên quyết chống trả.”

Ngày 29/3, Nhà Trắng đã cảnh báo Trung Quốc không nên thực hiện các động thái tương tự sau chuyến đi của bà Thái Anh Văn, “không nên sử dụng việc quá cảnh này như một cái cớ để đẩy mạnh bất kỳ hoạt động nào xung quanh eo biển Đài Loan,” ông Kirby nêu rõ.

Theo chính sách “Một Trung Quốc”, Hoa Kỳ thừa nhận Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) ở Bắc Kinh thay vì Trung Hoa Dân Quốc (ROC) ở Đài Bắc là chính phủ hợp pháp và duy nhất của Trung Quốc.

Tuy nhiên Washington cũng cho rằng tương lai của Đài Loan nên được quyết định bằng các biện pháp hòa bình.

Chính sách này khác với nguyên tắc “Một Trung Quốc” của CHND Trung Hoa, theo đó Bắc Kinh khẳng định rằng Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể tách rời của mình.

Mỹ không chính thức công nhận Đài Loan nhưng có quan hệ thương mại và an ninh với đảo quốc này.

Mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington đã trở nên căng thẳng vì nhiều vấn đề trong những năm gần đây, bao gồm các vấn đề thương mại, tình trạng của Đài Loan, yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông và việc Mỹ liên tục thúc đẩy ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Mối quan hệ của hai nước còn trở nên căng thẳng hơn vào đầu năm nay khi Hoa Kỳ bắn hạ cái mà họ nói là khinh khí cầu do thám Trung Quốc bay ngang qua lãnh thổ của mình.

Về phía Trung Quốc, nước này khẳng định đó chỉ một khinh khí cầu dự báo thời tiết đi chệch hướng và lên án hành động bắn hạ nó.