Nhập cư Mỹ phi pháp: Lượng người Trung Quốc vượt đèo Darien giảm mạnh

Đèo Darien (Darien Gap) ở Panama từng là tuyến đường chính cho những người nhập cư vào Mỹ bất hợp pháp, và đây cũng là tuyến đường được nhiều người Trung Quốc lựa chọn. Nhưng số liệu mới cho thấy lượng người Trung Quốc vượt đèo Darien đã giảm mạnh sau khi một số nước Mỹ Latin bắt đầu trấn áp hoạt động nhập cư bất hợp pháp.

Con đường phủ đầy rừng rậm nối Colombia và Panama này là một trong những tuyến đường chính để nhiều người di cư lậu đến Mỹ. Trong những năm gần đây, người Trung Quốc đã trở thành nhóm dân tộc lớn thứ 4 sử dụng đường biên giới này.

Sau khi Ecuador, Panama và một số nước Mỹ Latin khác bắt đầu trấn áp số lượng lớn người nhập cư bất hợp pháp, dữ liệu từ Cục Di trú Panama cho thấy chỉ có 124 người Trung Quốc đi qua đèo Darien vào tháng 9, bằng 1/10 so với tháng 6.

Đèo Darien là một khu rừng nguy hiểm ở biên giới giữa Colombia và Panama và là con đường đất liền duy nhất từ ​​Nam Mỹ đến nước Mỹ. Khu vực này không có đường trải nhựa và đầy rẫy tội phạm bạo lực, bao gồm giết người, bắt cóc và hãm hiếp.

Theo Cơ quan Di trú Panama, trong 9 tháng đầu năm 2024 có tổng cộng 263.296 người nhập cư trái phép vượt đèo, giảm 36% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo quốc tịch, khoảng 178.000 người (68%) là người Venezuela, khoảng 16.000 người khác đến từ nước láng giềng Colombia và 15.000 người từ Ecuador, số người từ Trung Quốc là khoảng 12.000 người.

Trước đó năm 2023 có hơn 25.000 người Trung Quốc đã đi bộ qua đèo Darien. Nhiều người thuộc tầng lớp trung lưu Trung Quốc chọn cách bỏ nước ra đi vì nền kinh tế trong nước chậm lại hoặc không hài lòng với chính sách ‘Zero COVID’.

Một số người di cư trả lời phỏng vấn với Epoch Times cho biết, họ hiện đang bắt đầu hành trình đến Mỹ vì lo lắng rằng nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden sắp kết thúc. Một người nhập cư Trung Quốc nói: “Ông ấy sắp rời chức, nên tôi tranh thủ đến”. Hai người di cư Trung Quốc không muốn nêu tên đã chửi rủa lãnh đạo ĐCSTQ trước ống kính, cho biết họ muốn sang Mỹ vì công dân Mỹ được hưởng tự do, trong khi Trung Quốc không có nhân quyền.

Nhiều nước thắt chặt kiểm soát nhập cư bất hợp pháp

Chính phủ Mỹ đã hy vọng bằng cách mở các trung tâm xử lý ở Mỹ Latin và khuyến khích các nước láng giềng tăng cường các biện pháp thực thi biên giới, nhằm giảm số lượng người nhập cư bất hợp pháp đến biên giới phía nam Mỹ.

Ecuador từng miễn thị thực cho khách du lịch Trung Quốc, cho phép họ ở lại nước này tới 90 ngày. Sau khi bay vào thủ đô Quito, những người di dân Trung Quốc sẽ bắt xe buýt đến Colombia, băng qua đèo Darien và sau đó đến biên giới phía nam Mỹ qua Costa Rica và Mexico.

Chính phủ Ecuador vào tháng 7 đã đình chỉ miễn thị thực cho công dân Trung Quốc, vì gần một nửa số khách du lịch Trung Quốc vào Ecuador không rời khỏi nước “qua các kênh thông thường” hoặc rời đi trong vòng 90 ngày cho phép.

Một đánh giá hồi tháng 5 của Trung tâm Niskanen, một tổ chức tư vấn ở Washington, cho thấy vào năm 2023 có 48.381 khách du lịch Trung Quốc đã đến Ecuador, nhưng chỉ có 24.240 người rời khỏi đất nước này một cách hợp pháp trong năm đó.

Theo một thỏa thuận với Mỹ, Panama đã bắt đầu trục xuất những người nhập cư Colombia và Ecuador có tiền án tiền sự, phía Mỹ chi trả cho các chuyến bay hồi hương của họ. Bản thân Mỹ cũng đã mở các chuyến bay để hồi hương người nhập cư Trung Quốc.

Brazil cũng đã thắt chặt các quy định đối với hành khách quá cảnh. Nguyên nhân là do lượng khách du lịch từ châu Á và một số khu vực khác tăng vọt, số người này tận dụng chính sách quá cảnh miễn thị thực và sau đó xin tị nạn tại các sân bay. Chính quyền Brazil cho biết trong số này có nhiều du khách có ý định đến Mỹ, đang lạm dụng hệ thống tị nạn của Brazil.

Người Trung Quốc vượt biên tại cảng California của Mỹ. Hình ngày 6/6/2024 (Frederic J. Brown/AFP/Getty)

Nhập cư là một trong những vấn đề then chốt trong bầu cử Mỹ

Sau khi luật nhập cư gặp vấn đề bế tắc, chính quyền Tổng thống Biden vào tháng 6 đã công bố các hạn chế, theo đó sẽ cắt quyền tiếp cận tị nạn khi số lượng người nhập cư bất hợp pháp đến biên giới Mỹ-Mexico đạt giới hạn nhất định. Chưa đầy một tháng sau khi thực thi quy định mới, số vụ bắt giữ trung bình hàng ngày ở biên giới Mỹ đã giảm đáng kể, giảm hơn 40% so với trước khi quy định mới có hiệu lực.

Về vấn đề này, ứng viên Tổng thống Trump của năm bầu cử 2024 cam kết nếu tái đắc cử sẽ thúc đẩy việc trục xuất người nhập cư bất hợp pháp trên quy mô lớn, hoàn thành kế hoạch tường biên giới còn dang dở trong nhiệm kỳ trước đây, cử thêm nhân lực thực thi pháp luật tới biên giới phía nam và tăng xử phạt người nhập cư bất hợp pháp.

Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên với tư cách là ứng cử viên tổng thống, bà Harris cho biết công việc của bà đã giúp giảm số lượng người vượt biên, bà nhắc lại sự ủng hộ của bà đối với dự luật biên giới lưỡng đảng chưa được Thượng viện thông qua.

Vào tháng 2 năm nay, một cuộc khảo sát của Gallup cho thấy 55% người Mỹ trưởng thành tán đồng “số lượng lớn người nhập cư vào Mỹ bất hợp pháp” gây đe dọa nghiêm trọng (critical threat) đối với các lợi ích quan trọng của Mỹ – tỷ lệ này đạt mức cao kỷ lục và cao hơn năm ngoái 8 điểm phần trăm. Kỷ lục trước đó là 50% được thiết lập vào năm 2004, theo đó 31% cho biết số lượng lớn người nhập cư bất hợp pháp là “đe dọa quan trọng” (important threat), trong khi chỉ có 14% cho rằng điều đó không quan trọng.

Theo Hạ Vũ, Epoch Times
(Bài này tham khảo phóng sự của Nikkei)